Syfilis

Wat is syfilis?

Syfilis is een chronische infectieziekte. Het is een ernstige SOA (seksueel overdraagbare aandoening) die wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. De bacterie nestelt zich in de schede, de penis of de anus en soms in de mond. Waar de infectie zit, hangt af van de manier waarop gevreeën is. Als behandeling uitblijft zal de bacterie zich later via het bloed door het hele lichaam verspreiden.

Al Capone, de beruchte Chicago gangster is aan syfilis overleden.

Hoe kom je eraan?

Soa zoals syfilis, worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact tussen slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de anus, penis, de vagina en de mond. De meeste soa worden opgelopen bij onveilig vrijen. Onveilig vrijen is:

· Vaginale geslachtsgemeenschap zonder condoom;
· Anale geslachtsgemeenschap zonder extra sterk condoom;
· Orale seks (pijpen en beffen) zonder condoom of beflapje.
Een aantal soa is ook overdraagbaar via bloed. Je kunt ze oplopen als gevolg van een onhygiënische tatoeage of piercing of als je bij drugsgebruik naalden, spuiten of andere attributen van een ander gebruikt. Een soa krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze Wc-bril.

Wat zijn de symptomen?

Er zijn verschillende stadia die kunnen worden onderscheiden:
Primaire syfilis ontstaat in de periode van 10 tot 90 dagen. Er ontstaat een hard, pijnloos zweertje in de vagina, de penis, de anus, de mond of in de darm. Omdat de inwendige zweer geen last geeft kan de diagnose gemist worden. Na twee weken tot twee maanden is het zweertje weer verdwenen.

Secundaire syfilis ontstaat 7 tot 10 weken na het verdwijnen van het primaire affect en bestaat meestal uit uitslag op handpalmen en voetzolen, lymfklierzwellingen, haaruitval waardoor kale plekken op het hoofd ontstaan en een gevoel van ziek zijn.
Na jarenlang geen symptomen te hebben gehad kan bij een kwart van de patiënten het tertiaire stadium optreden. Dit kan leiden tot afwijkingen van huid en slijmvliezen, verschijnselen van het centrale zenuwstelsel en afwijkingen van hart en vaten. Zonder behandeling is syfilis een dodelijke ziekte!

Hoe kan de ziekte worden behandeld?

Syfilis kan makkelijk worden opgespoord door antistoffen tegen de bacterie in het bloed aan te tonen. De bloedtest wordt positief 3 weken tot 3 maanden na de infectie. Het kan zijn dat het eerste bloedonderzoek geen afwijkingen aantoont en dat een tweede onderzoek nodig is. Syfilis is eenvoudig te behandelen met een antibioticum, namelijk penicilline of tetracycline. Voor de verschillende stadia worden verschillende doseringsschema’s gehanteerd. De behandeling bestaat uit enkele penicilline-injecties.
Na de laatste injectie wordt er nog een aantal keer bloedonderzoek gedaan. Deze nacontroles zijn erg belangrijk. Het is vooral belangrijk om de kuur geheel af te maken om verergering te voorkomen. Het is ook belangrijk dat de ziekte tijdig wordt herkend en behandeld, hiervoor kan je bij de huisarts terecht. Als je allergisch voor penicilline bent kan je een ander antibioticum krijgen en als je HIV besmet bent kan penicilline misschien helemaal niet helpen tegen syfilis. Het is daarom van belang dit te melden bij de huisarts. De uitslag is meestal na ongeveer een week bekend. Bij de eerste zwangerschapscontrole wordt bloed ook op syfilis onderzocht. Een syfilisinfectie kan namelijk tijdens de zwangerschap worden overgedragen op het ongeboren kind. Als de infectie snel behandeld wordt, kan dat worden voorkomen. Tijdens de behandeling is het beter om geen seks te hebben om te voorkomen dat partners elkaar over en weer blijven besmetten. Na de behandelingen, is besmetting van anderen niet meer mogelijk en is seksueel contact weer zonder risico.