Mars

Mars, de rode planeet Vroeger dachten heel veel mensen dat er intelligente wezens op Mars leefden. De eerste ruimtevaartuigen die langs Mars vlogen, zagen een droge, rotsachtige planeet zonder sporen van leven. Toen twee Amerikaanse Viking-robots in 1976 op Mars landen, en in de grond naar kleine levende wezens zochten, vonden ze ook niets. Hoewel er nu dus geen leven op Mars lijkt te zijn, is de planeet in ons zonnestelsel toch de beste plaats om een ruimtekolonie te bouwen. Mars lijkt wel een beetje op de aarde. De dag is er ongeveer even lang als bij ons. Er zijn zomers en winters; het jaar duurt echter twee keer zo lang als bij ons. Wonen op Mars zou niet eenvoudig zijn. Er is geen stromend water en, omdat Mars zoveel verder van de zon staat dan de aarde, is het er erg koud. Haar dunne dampkring bestaat uit koolzuurgas. We kunnen de lucht dus niet inademen en de dampkring houdt ook de schadelijke straling van de zon niet tegen. De reis naar Mars zou lang duren. Als de aarde en Mars het dichts bij elkaar staan, zijn ze toch nog 55 miljoen kilometer van elkaar verwijderd. Bovendien wordt deze kleinste afstand maar eens in de 16 jaar bereikt. De Vickings deden bijna een jaar over hun tocht naar Mars. Hun radioboodschappen waren bijna 20 minuten onderweg om de aarde te bereiken. Uiterlijk en gegevens Mars wordt soms de Rode planeet genoemd, omdat zij er vanaf de aarde roodachtig uitziet. Mars bestaat uit woestijnen vol met rotsblokken, droge geulen en uitgedoofde vulkanen. Misschien was er ooit nog stromend water en vinden we nog fossielen. Mars draait om de Zon als de buitenste van de 'binnenplaneten'. Dit betekent dat zij nog binnen de planetoïdegordel valt, net als Mercurius, Venus en de aarde. De afstand van de Zon is 228 miljoen kilometer, dat is 1,52 ae (astronomische eenheid). Mars is ongeveer half zo groot als de aarde. Haar dag duurt met 24,6 uur maar iets langer dan de aardse dag. Haar jaar is met 687 dagen bijna het dubbele van dat van ons.
Manen Mars heeft twee hele kleine maantjes die in een baan vlakbij het oppervlak draaien. Zij zijn ontdekt door Asaph Hall in 1877
en werden Phobos en Deimos genoemd, de Griekse woorden
voor vlucht en vrees - toepasselijk voor begeleiders van Mars, de god van de oorlog. Phobos en Deimos lijken gevangen planetoïden te zijn - misschien dat zij tijdens hun zwerftochten door het binnenste zonnestelsel een keer te veel vlakbij Mars zijn gekomen. Atmosfeer en weer De duur van een Martiaanse dag, de schuine stand van de as van de planeet en de chemische eigenschappen van de atmosfeer van Mars zouden een atmosfeer tot gevolg moeten hebben die lijkt op die van de Aarde. De twee planeten verschillen echter drastisch van elkaar, hierdoor gedraagt de atmosfeer van Mars zich anders. Op Aarde is kooldioxide een schaars gas dat slechts voor 0,025% deel uitmaakt van onze atmosfeer, terwijl op Mars vrijwel de gehele atmosfeer uit kooldioxide bestaat. De rest van de atmosfeer van Mars bestaat voornamelijk uit stikstof en argon. Op Mars waait het zachtjes, waardoor stof opdwarrelt dat de hemel rossig van kleur maakt. Soms ontstaan er geweldige stpfstormen die over de hele planeet kunnen razen. Wolken komen wel voor, maar de atmosfeer is te dun en te koud voor regen. Hoewel er geen oceaan is, is er wel een zeer snel afkoelend landoppervlak. Door de dunne atmosfeer verliest Mars haar warmte heel snel. De atmosfeer van de Aarde is duizendmaal dikker dan die van Mars, waardoor er nooit zulke grote temperatuurverschillen kunnen ontstaan. Op een hete Martiaanse zomerdag kan de temperatuur oplopen tot 20 graden Celsius - een aangename kamertemperatuur op aarde. Maar midden in een Martiaanse winter zakt de temperatuur tot -140 graden Celsius, koud genoeg om de atmosfeer zelf te bevriezen. Een aanzienlijk deel van de atmosfeer bevriest en valt als een poolkap op het oppervlak neer. Nergens op aarde wordt het daar koud genoeg voor. Poolkappen Gedurende het hele jaar zijn de polen van Mars bedekt met ijskappen. De zuidelijke ijskap ondergaat een grotere verandering dan de noordelijke; in de winter is hij veel groter en in de zomer juist veel kleiner dan de noordelijke ijskap. Dit komt doordat een zuidelijke winter op Mars is veel strenger is dan een noordelijke winter. Tijdens de zuidelijke zomer staat Mars dichterbij de zon dan tijdens een noordelijke zomer, waardoor de zuidelijke zomer warmer is en de ijskap sneller smelt. Wetenschappers nemen aan dat de rotatie-as van Mars steeds verandert. Dit noemen wij precessie. Hierdoor zal over 25.000 jaar de huidige toestand omgekeerd zijn. Dit betekent dat dan de noordelijke poolkap de grootste seizoensverandering zal ondergaan. Precessie vindt plaats gedurende een cyclus van 100.000 jaar. Daardoor zijn de poolkappen al vele malen van gedrag veranderd. Vulkanen en kraters Op Mars zijn ook actieve vulkanen geweest. Olympus Mons is de grootste vulkaan van ons zonnestelsel. Hij is 27 km hoog, dat is drie maal zo groot als de Mount Everest. We weten niet wanneer de vulkaan voor het laasts is uitgebarsten. Doordat de korst van Mars niet uit platen bestaat, kunnen de vulkanen veel groter worden dan op aarde, die wel bewegende platen heeft. Op Mars kan een vulkaan groeien omdat de korst op één plek blijft en de vulkaan boven dezelfde hotspot blijft. Hij zal blijven groeien, zolang er een voorraad gesmolten gesteente is. Behalve vulkaankraters zijn er ook veel inslagkraters. De inslagkraters variëren in grootte van kleine putten tot grote ringbekkens van meer dan 200 kilometer breed.
Water Het oppervlak van Mars toont vele voorbeelden van kenmerken die lijken op rivierbeddingen, eilanden en kustlijnen; deze geven de indruk dat op enig moment in de geschiedenis van Mars er stromend water geweest kan zijn. Als dat zo is, waar is dan al dat water naartoe? Mars heeft een zeer zwak magnetisch veld, meer dan 5000 keer zwakker dan dat van de Aarde. Het ontbreekt Mars daarom aan bescherming tegen de binnenkomende zonnewind die langzaam de Martiaanse atmosfeer verwijdert, met een snelheid van 2 kilogram per seconde. Sterker nog, het grootste deel van de atmosfeer kan al door de zonnewind verdreven zijn, en dit zou ook het geleidelijke verlies van water van de planeet verklaren. Het ontbreken van een sterk magnetisch veld kan een belangrijke rol hebben gespeeld in de evolutie van Mars. Leven op mars Het zoeken naar leven op Mars is niet gericht op het zoeken naar grote dieren die over de planeet dwalen. De jacht op microscopische organismen is begonnen. Denk aan onze eigen planeet - op Aarde komen microscopische organismen veel meer voor dan de grotere. Een enkele hand vol aarde bevat miljoenen malen meer microscopische organismen dan dat er mensen zijn in Europa. Microscopische organismen zijn ook zeer sterk en veelzijdig, en kunnen zich aan veel verschillende omgevingen aanpassen; bijvoorbeeld in de zwaarste omgeving op Antarctica. Als er leven bestaat op Mars, is het waarschijnlijk microscopisch. De Viking-robot werd naar Mars gestuurd om bodemmonsters te nemen voor drie biologische experimenten. Allemaal hadden ze positieve resultaten opgeleverd maar toch werd snel vastgesteld dat er geen leven was waargenomen. De bodem gedroeg zich op een niet-biologische manier. Het bewijs uit deze experimenten laat slechts twee mogelijkheden over. Leven dat nu is uitgestorven kan in een ver verleden hebben bestaan. Een andere mogelijkheid is dat er leven is op Mars, maar dat de Landers op de verkeerde plek waren om het te vinden. Dit tweede scenario kan worden uitgesloten. De twee Landers waren meer dan 2000 kilometer van elkaar verwijderd, en Mars heeft stofstormen over de hele planeet. Deze stormen vervoeren materiaal over de planeet, en eventuele organismen zouden over de gehele planeet verspreid worden. Omdat deze niet gevonden werden, nemen we aan dat er momenteel geen leven op Mars bestaat.