Edelmetalen

Goud Al heel lang geleden zijn mensen begonnen met gouden sieraden maken. Er zijn zelfs Egyptische hiërogliefen gevonden uit de 26e eeuw voor Christus, waarop mensen al gouden sieraden dragen. Goud staat symbool voor een heleboel dingen onder andere: status, magie, weelde, rijkdom en zuiverheid. De Latijnse naam voor goud is aurum, en het symbool van goud is dus Au. Goud wordt vaak voor sieraden gebruikt omdat het een mooie glans heeft en het is corrosiebestendig. Ongeveer 80% van al het goud wordt voor sieraden gemaakt, de rest voor bijvoorbeeld muntgeld. Puur goud is wel een moeilijk (edel) metaal om te bewerken, omdat het een zacht metaal is. Daarom wordt goud vaak vermengd met andere materialen die bijmaterialen worden genoemd. Deze materialen zijn vaak zilver en koper genoemd, het metaal dat dan ontstaat worden goudlegeringen genoemd. Door die bijmaterialen komt goud ook aan zijn kleur, zo krijg je de kleur roodgoud door koper toe te voegen aan witgoud. Die zelfde eigenschap (de zachtheid van puur goud) is juist ook positief. Doordat het zo zacht is, is het ook erg flexibel. Van 31 gram goud kan je al een plaat van10 vierkante meter maken, of een draad van 105 kilometer lengte. Bovendien zal goud altijd goud blijven, dat wil zeggen dat het niet vergaat, oxideert en het zal altijd zijn glans behouden. Goud wordt vaak aangegeven in karaten, een karaat geeft aan hoeveel echt goud er in het metaal zit en hoeveel de rest is. Goud heeft een waarde van duizendste, daarin wordt het karaat ook aangegeven. Puur goud is 24 karaats wat gelijk staat aan een waarde van duizendste (1000/1000), dus 1000 duizendste van de 1000 duizendste is goud. Verder worden in Nederland vier andere goudlegeringen geaccepteerd: 1. 22 karaat (916/1000) > 916 duizendste van de 1000 is goud de rest zijn bijmaterialen2. 20 karaat (833/1000) > 833 duizendste van de 1000 is goud, de rest zijn bijmaterialen3. 18 karaat (750/1000) > 750 duizendste van de 1000 is goud, de rest zijn bijmaterialen4. 14 karaat (585/1000) > 585 duizendste van de 1000 is goud, de rest zijn bijmaterialen. Goud is populair geworden voor sieraden vanaf het jaar 1554, in dat jaar koos de Engelse Koningin Mary Tudor voor een gouden trouwring. Nog steeds is goud een populair materiaal voor trouwringen. Zilver Ook zilver werd vroeger al gebruikt voor sieraden, alleen wel later dan goud. Uit opgravingen blijkt dat er al zilveren sieraden gevonden werden in de 4e eeuw voor Christus op de eilanden van de Egeische zee en Anatolië. Zilver staat vaak symbool voor de maan, de zee en verschillende goden. In het Latijn wordt zilver argentum, en het symbool voor zilver is dan ook Ag. Zilver is een zacht, wit, natuurlijk materiaal dat voor het eerst werd ontdekt in Spaanse zilvermijnen. Tegenwoordig wordt zilver vooral in mijnen in Canada, de Verenigde Staten, Zuid-Amerika en Australië gewonnen. Zilver is makkelijk te bewerken omdat het een zacht metaal is, ook roest het niet en daarom wordt het vaak voor sieraden gebruikt. Zilver wordt, in tegenstelling tot goud, niet zuiver in de natuur gevonden. Het moet daarom vaak gescheiden worden van andere (niet- edele) metalen zoals lood en koper. Omdat zilver goedkoper is dan goud, is het ook populairder, vooral voor beginnende edelsmeden (die dan goed kunnen experimenteren). Doordat zilver goedkoper is worden er grotere sieraden en gebruiksvoorwerpen van gemaakt. Zilver wordt weergegeven in gehaltes, echt zilver heeft net als goud een waarde van duizendste, dus puur zilver heeft een zilvergehalte van 1000/1000. Puur zilver wordt eigenlijk

bijna nooit gebruikt, omdat het te zacht is en daardoor slijt of buigt. Daarom worden er andere metalen aan toegevoegd, zoadat je een zilverlegering krijgt. In Nederland zijn er drie geaccepteerde zilverlegeringen:1. 1e gehalte zilver (925/1000) > 925 duizendste van de 1000 is zilver, de rest zijn bijmetalen2. 2e gehalte zilver (835/1000) > 835 duizendste van de 1000 is zilver, de rest zijn bijmetalen3. 3e gehalte zilver (800/1000) > 800 duizendste van de 1000 is zilver, de rest zijn bijmetalen Titanium In 1790 ontdekte William Gregor voor het eerst titanium in Engeland. Het was toen nog verbonden met het mineraal ilmeniet. Vijf jaar later werd het herontdekt door Martin Heinrich Klaproth, die er de naam titanium aan gaf, afgeleid van de titanen uit de Griekse mythologie. Zij waren, net als titanium, bekend om hun extreme krachten. Pas in 1910 werd titanium gescheiden van het mineraal ilmeniet en in de vijftiger jaren werd het metaal ook echt gebruikt. Vanaf de jaren ’60 werd titanium gebruikt voor militaire doeleinden, zoals vliegtuigen. Maar sinds kort worden er ook sieraden mee gemaakt. Titanium heeft van nature een zilverwitte kleur, maar het is heel goed te mengen met kleurstoffen waardoor titanium verschillende kleuren heeft en erg modegevoelig is. Het is een populair metaal, omdat het hypoallergeen is en het past zich aan de lichaamstemperatuur. Het is wel moeilijk titanium te verwerken, er zijn heel andere technieken voor nodig dan voor goud, zilver en platina. Titanium kan namelijk niet gesoldeerd worden, omdat het smeltpunt heel hoog ligt. Daarom wordt het gegoten met behulp van hele dure apparatuur, waaronder lasers. Titanium wordt het meest gebruikt voor ringen en horloges. Platina Ongeveer 3000 jaar geleden werd er door de Egyptenaren voor het eerst platina gevonden en gebruikt. Acht honderd jaar later ontdekten de Inca’s platina en gingen er sieraden mee maken, zij combineerden het platina met geelgoud. Rond 1500 vonden de Spanjaarden platina in de rivieren van Equador, zij dachten dat het een soort van afval was en gooiden het terug in
de rivier. Ze noemden het platina, wat klein zilver betekent. Rond 1790 kwam het platina
naar Europa toe, waar een Franse goudsmid er een sieraad van maakte voor Koning Louis
XVI. Hij noemde platina: “het enige edelmetaal geschikt voor koninklijk bloed”.Platina wordt in pure vorm gebruikt, er worden dus geen andere materialen aan toegevoegd. Het is wel een zeldzaam edelmetaal en is ook zeldzamer dan goud. Het wordt gevonden in Afrika, Rusland, Colombia en Noord Amerika. Platina heeft een aantal bijzondere eigenschappen, waardoor het erg populair is. Ten eerste is het een heel sterk metaal, het beschadigd bijna nooit, het heeft een mooie witte kleur (door die witte kleur wordt platina vaak gecombineerd met diamant omdat die schittering dan mooier uitkomt) en het is hypo-allergeen. Platina dat in Nederland platina genoemd mag worden, moet een platinagehalte hebben van 95%. Anders mag het geen platina genoemd worden. Bij wordt geen onderscheidt gemaakt tussen kleine en grote voorwerpen, maar tussen oud en nieuw.