Aardbevingen

Hoe ontstaat een aardbeving Om deze deelvraag te beantwoorden moet ik eerst uitleggen dat de aarde bestaat uit verschillende platen, ook wel continenten of genoemd. Vroeger bestond de aarde uit één stuk land. Dat is door de jaren heen steeds meer uit elkaar gegroeid. Dat zie op de tekening hieronder: [plaatje0] Zoals ik al zij bestaat de wereld uit verschillede platen/continenten/schollen. Hieronder zie je hoe die platen verdeeld zijn over de aarde, en hoe ze heten. [plaatje1] Deze deelvraag ga ik beatwoorden aan de hand van een paar simpele tekeningen. Aardbevingen kunnen op vele verschillende manieren worden veroorzaakt. Aardbevingen kunnen worden veroorzaakt door vulkaanuitbarstingen, meteorietinslagen, (kern)explosies en door in storten van mijnen. Maar in de meeste gevallen is er geen sprake van één van de bovenstaande genoemde oorzaken, maar is er sprake dat een aardbeving wordt veroorzaakt door verschuiven van de aardkorst. De aarde bestaat uit schollen die kunnen bewegen. Deze schollen veroorzaken aardebevingen op drie verschillende manieren. 1 Hoe een aardbeving tot stand komt doordat schollen langs elkaar heen gaan bewegen laat ik hier zien d.m.v. een paar simpele tekeningen. [plaatje2] Hier liggen 2 schollen naast elkaar, en er is geen beweging, niks aan de hand dus. [plaatje3] Doordat twee schollen gaan bewegen, maar toch aan elkaar vast blijven zitten ontstaat een soort spanning. Als deze spanning aanblijft gaan de schollen vervormen. [plaatje4] Soms wordt deze spanning zo verschrikkelijk hoog dat de schollen van elkaar af springen. En dan ontstaat er een aardbeving. [plaatje5] Na een aardbeving liggen de schollen weer recht naast elkaar. Dit plaatje is dus in principe hetzelfde als op afbeelding 1.
2 Daarnaast kan een aardbeving ook tot stand komen als schollen tegen elkaar botsen. Op de afbeelding hieronder zie je dat twee verschillende platen op elkaar botsen. [plaatje6] 3 Ook kan een aardbeving worden veroorzaakt als 2 verschillend schollen van elkaar af gaan, en er dus ruimte komt tussen de verschillende schollen. Dit is nog niet alles, want door die ruimte tussen de schollen kan magma uit de aarde komen waardoor vulkanen ontstaan. [plaatje7] Wat zijn de gevolgen van een aardbeving De gevolgen van een aardbeving hangt af van de grootte van de aardbeving. De grootte van een aardbeving kunnen we weergeven met de schaal van richter, maar een andere weergave is die van de schaal van mercalli. De schaal van Mercalli is in 1902 ontworpen door de Italiaan Giuseppe Mercalli, zie foto (1850-1914). De intensiteit is een aanduiding voor wat er op een bepaalde plaats wordt waargenomen van een aardbeving, dus wat de effecten zijn op bijvoorbeeld mensen, voorwerpen, gebouwen en het landschap. Hieronder zie je een tabel van de schaal van Mercalli met de gevolgen erachter . Mercalli Verschijnselen
I Alleen te meten door instrumenten
II Zeer licht: alleen onder gunstige omstandigheden gevoeld
III Licht: trilling als van verkeer
IV Matig: deuren en ramen rammelen
V Vrij sterk: schilderijen slingeren, klokken blijven stilstaan
VI Sterk: voorwerpen vallen om, bomen bewegen
VII Zeer sterk: schade aan veel gebouwen, schoorstenen breken
VIII Vernielend: paniek, algemene schade aan gebouwen
IX Verwoestend: gebouwen zwaar beschadigt, riolen breken
X Vernietigend: veel gebouwen verwoest, scheuren in de aarde, schade aan dijken

XI Catastrofaal: algemene verwoesting van gebouwen, rails buigen, kabels breken
XII Buitengewoon catastrofaal: alles verwoest, rotsen scheuren, het landschap verandert. De gevolgen zijn echter anders als de aardbeving in zee plaatsvindt. Er ontstaat dan er bijna altijd een vloedgolf. De bodem onder de zee komt omhoog of zakt weg, hierdoor stroomt water weg of toe. Daardoor ontstaat er een golf die zich in alle richtingen gaat. Dit is een golf van enkele tientallen centimeters hoog en met een snelheid van enkele honderden kilometers per uur. Dit is niet echt verontrustend, maar als deze golf ondiepere kustwateren bereikt dan remt de golf af en wordt hoger. Deze enorme golven, die tientallen meters hoog kunnen worden, noemen we tsunami's. Tsunami is Japans woord voor vloedgolf. In kustgebieden kunnen tsunami's enorme verwoestingen aanrichten, omdat ze over duinen en dijken heenslaan en kilometers het land kunnen stromen. Ze slaan hele gebouwen om en verwoesten alles. De meeste tsunami's komen voor in het gebied rondom de Grote Oceaan. Hieronder zie je in een afbeelding weergegeven hoe een aardbeving in zee begint en hoe het een Tsunami wordt. (De betekenis van de nummers zijn onder de afbeelding weergegeven)[plaatje8] 1= de onderzeese aardbeving waardoor er kleine golfjes ontstaan. 2= het aantal golven neemt toe
3= De golf wordt hoger en het wordt een Tsunami De zwaarste aardbevingen ooit In de 20ste eeuw waren vele aardbvingen. Deze aardbevingen waren natuurlijk niet allemaal even groot. De zwaarste aardbevingen van de afgelopen eeuw heb ik even op een rijtje gezet
Jaar Plaats Kracht
1906 San Francisco 8.3
1920 China 8,5
1923 Japan 8,2
19,27 China 8,3
1939 Chili 8,3
1950 India 9,4
1954 Aleoeten 8,4
1960 Chili 9.5
1964 Alaska 8,5
1999 Izmit 7,5
1999 Taiwan 7,6 Hier volgen de aardbevingen die de meeste slachtoffers hadden uit de 20ste eeuw
Slachtoffers Land Datum Kracht
245.000 China 27 juli 1976 7,8
180.000 China 16 december 1920 8,5
143.000 Japan 1 september 1923 8,2
80.000 China 28 maart 1964 8,3

60.000 Pakistan 31 mei 1935 7,5 De seismograaf Aardbevingen kunnen worden geregistreerd door een seismograaf. Zo'n seismograaf registreert alle trillingen van de aarde. Er zijn twee verschillende soorten seismografen. De eerste registreert de verticale beweging van de aarde. Een verticale seismograaf registreert het omhoog en omlaag gaan van de aardkorst. Hieronder zie je een voorbeeld van een verticale seismograaf. [plaatje9][plaatje10] Naast verticale zijn er ook horizontale seismografen, zij registreren d van noord naar zuid richting en de van oost naar west richting. Dit is de horizontale seismograaf [plaatje11]