Vulkanen

WAT IS EEN VULKAAN Een vulkaan is een berg met een krater waar vuur steen en magma naar buiten komt.De bergen ontstaan door de vulkaan zelf.Al het magma dat achter blijft op de plaats waar het naar buiten komt ,verhard en zo ontstaan die bergen. Een vulkaan wordt dus gevormd door massa’s van lava en gesteenten. HOE ONTSTAAT EEN VULKAAN Binnenin de aarde is het verschrikkelijk heet,wel 3000 graden
Celsius.De korst om de aarde is gemiddeld 50 kilometer dik.Onder die aardkorst zit een dikke laag die bestaat uit gesmolten gesteente,dat wordt magma genoemd.Vulkanen ontstaan door breuken in de aardkorst,waardoor

de losse delen platen genoemd kunnen bewegen.Wanneer platen botsen of uit elkaar getrokken worden ontsnapt vloeibaar gesteente (magma) uit het binnenste van de aarde op de plaats van de breuk. WANNEER BARST EEN VULKAAN UIT Vulkanen kunnen eeuwenlang "slapend" blijven.Ze lijken dan uitgedoofd te zijn,maar diep ondergronds wordt langzaam een hoge druk opgebouwd door gassen ,die de magma naar boven kunnen duwen.Het vloeibare gesteente (magma) smelt een gat door het gesteente boven zich en vloeit naar buiten.Een vulkaanuitbarsting wordt ook wel een eruptie genoemd.Vulkanen die niet werken noemen we slapende vulkanen .Vulkanen die af en toe werken noemen we actieve vulkanen .Daarvan zijn er ongeveer vijfhonderd op de hel wereld .Per jaar barsten er twintig tot dertig uit.Vulkanen kunnen honderden,soms duizenden jaren slapen en dan toch weer uitbarsten bijvoorbeeld de Fuji in Japan. In Duitsland en Frankrijk liggen dode vulkanen,die hebben al 25.000 jaar geen teken van leven meer vertoond. VOORBEELDEN VAN HET ONTSTAAN VAN VULKANEN Op 20 februari 1943 was een mexicaanse boer op zijn akker en hoorde vreemde rommelende uit de grond komen ,opeens was er ook rook.De volgende morgen was daar een rokende ashoop al vijf keer zo groot als de mens. De ashoop werd steeds groter ,aan het eind van de week was hij 150 m hoog en braakte hete stenen as en stoom uit. De vulkaan kwam tot uitbarsting. Roodgloeiend vloeibaar gesteente, lava, stroomde uit de vulkaan en bedekte huizen en gebouwen en zette bomen in brand. Het dorp van de boer werd volledig verwoest. Soms barsten vulkanen uit in zee. In 1963 zagen een paar vissers rook opstijgen uit de zee dichtbij IJsland en daarna rees de top van de vulkaan uit het water op. Roodgloeiende lava stroomde eruit en het leek alsof de zee in brand stond.Langzaam koelde de vulkaan af.Het nieuwe eiland kreeg de naam Surtsey.Vogels gingen daar een nest bouwen en uit de zaden die zij meebrachten groeiden planten. VULKAANTYPEN Er zijn drie hoofdvormen van vulkanen: - Steile kegel ,tefra vulkaan
Deze vulkaan is opgebouwd uit kleine brokjes vaste en gestolde mineralen en glas in een samenstelling van mengsels hete vulkanische gassen , lucht en waterdamp. - Strato vulkaan, Deze vulkaan heeft een kegel die afwisselend uit lagen tefra (vast materiaal) en lava bestaat. - Schild vulkaan
Wanneer uitbarstingen geregeld voorkomen en er veel lava voorkomt ontstaat er een schildvulkaan
Deze vulkanen hebben een doorsnee van tientallen kilometers en geleidelijk glooiende hellingen ,opgebouwd uit honderden tot duizenden opeenvolgende lavastromen. WAT IS LAVA Lava is gloeiend hete magma dat aan oppervlakte komt. Een rivier van dunne lavastroom vloeit uit de centrale kraterpijp of vloeit uit een barst uit de grond.Het kan een temperatuur hebben van 1200graden. Wanneer het afkoelt wordt het rots wat basalt wordt genoemd.
SOORTEN LAVASTROMEN Er bestaan drie soorten : - Kussenlava
Kussenlava is de meest voorkomende vorm van lava.Het ontstaat onder water.Het kan ook op het vaste land ,op plaatsen die ooit onder de zeespiegel lagen worden aangetroffen. - Pahoehoelava
Pahoehoelava is erg vloeibaar en stroomt zeer snel.Het oppervlak koelt vlug af en vormt een dun,glad vel
Terwijl de lava daaronder verder stroomt.Het vel kan daardoor rimpelen,zodat de lava uiteindelijk het uiterlijk krijgt van een hoop touw. - Aa-lava
Aa-lava stolt tot scherpe ,steenachtige brokken in een laag die wel 100 m dik kan worden. Vesuvius Een van de meest beroemde uitbarsting is die van de Vesuvius bij de stad Napels in Italie.In het jaar 79 na Christus,verwoeste een explosie het stadje Pompei.De mensen werden bedolven onder een dikke laag as en steen die ,vermengd met regen ,in een soort cement veranderde.In de achttiende eeuw besloot men de stad op te graven.Waar de mensen bedolven waren ,waren afdrukken van hun lichaam ontstaan .Daar zijn met gips afgietsels van gemaakt.De laatste uitbarsting van de Vesuvius was in 1944.Het was toen oorlogstijd (de tweede wereld oorlog )Vlijmscherpe vulkanische asdeeltjes en steensplinters brachten de vliegtuigmotoren ernstige schade toe. NUTTIGE VULKANEN Eeuwenlang hebben mensen zich in de buurt van een vulkaan gevestigd.In IJsland gebruiken de mensen de hitte van de vele vulkanen op hun eiland als energie bron.Andere mensen leven dichtbij een vulkaan omdat de grond er vruchtbaar is Vulkanisch gesteente wordt ook gebruikt:basalt en graniet zijn uitstekende bouwmaterialen.Bepaalde actieve vulkanen zetten bij hun krater zwavel af.Dit wordt gebruikt voor rubber en springstoffen.