Tornado

Beoordeling 6.6
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 4e klas vwo | 886 woorden
  • 1 februari 2005
  • 76 keer beoordeeld
Cijfer 6.6
76 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Wat is een tornado?

Een tornado is een draaiende kolom van lucht onder aan een grote ontwikkelde buienwolk (ook wel supercel genaamd). Daarbij maakt de slurf contact met het aardoppervlak. De sneldraaiende lucht haalt snelheden van minimaal 65 kilometer per uur!

Hoe ontstaan tornado’s?

Drie dingen die aanwezig moeten zijn voor de vorming van een tornado:
1. Voldoende vocht laag tot middenhoog in de lucht.
2. Onstabiele lucht.
3. Een opstijgende kracht.
In een cumulonimbus stijgt warme en voldoende vochtige lucht op. De ze luchtstromen worden stijgstromen of updrafts genoemd. De stijgstromen functioneren als voedingsleveranciers van de wolk. In zware buien kunnen de onderlinge temperaturen sterk van elkaar verschillen waardoor de lucht sneller wordt opgetild en gaat circuleren. Dit gebeurt dikwijls op de grens van twee erg verschillende luchtsoorten. In de VS is het zo dat de warme, subtropische lucht vanuit de Golf van Mexico botst met de veel koudere, polaire lucht vanuit Canada.
Het is nog steeds niet helemaal duidelijk waarom de ene keer een supercel wel een tornado vormt en de andere keer niet. Wanneer er dan een tornado ontstaat kan deze zichtbaar worden door condenserende waterdamp waarmee de slurf zich vult. Aan de grond ontstaat er als het ware lucht tekort doordat de snel ingezogen lucht een snelle luchtdrukdaling veroorzaakt.
De lucht draait vaak links om de as van de kolom. Behalve de horizontale draaibeweging is er ook een sterke verticale beweging. De twee verschillende bewegingen zorgen gezamenlijk voor het kenmerkende, zuigende effect van een tornado.
Als de tornado snel genoeg circuleert, dan kunnen voorwerpen met soms grote massa de lucht in worden gezogen. Op een bepaalde afstand van de tornado maakt het voorwerp zich los uit de draaibeweging. Het voorwerp wordt weggeslingerd om vervolgens op de grond neer te komen. Afhangend van de kracht van de tornado (en de grootte van het voorwerp) komt het voorwerp van enkele tientallen meters tot meer dan honderd meter verderop neer.
Door stof, zand en overig licht materiaal is er onder aan de tornado een wolk te zien die het omgekeerde is van de vorm van de tornado. De kleur van de tornado wordt ook in grote mate bepaald door de kleur van het zand. Er bestaan dus rode, zwarte en zelfs gele tornado’s.

Zijn er waarschuwingssignalen?

Tijdens een zware regen- of onweersbui moet er altijd rekening worden gehouden met een tornado of windhoos. De hoos of tornado begint met een uitstulping onder aan de buienwolk. Dit is alleen op grote afstand te zien.

De windsnelheden van een tornado:

Het is erg moeilijk om dichtbij of in een tornado metingen te doen omdat de apparatuur niet bestand is tegen de kracht van de tornado.
De meeste tornado’s halen windsnelheden van rond de 180 kilometer per uur. Heel soms overschrijdt een tornado de 400 kilometer per uur.
De treksnelheid van een tornado ligt tussen de 30 en 80 kilometer per uur af, heel soms zelfs 110 kilometer per uur!

De afmetingen van een tornado:

De doorsnede van de slurf is tussen de 100 en 150 meter. Zeer zware tornado’s (F4 of F5 tornado’s) zijn soms wel tussen de 700 meter tot 1,5 kilometer in doorsnede! F1 en F2-types zijn meestal maar enkele tientallen meters breed. Het schadespoor wat de tornado achter zich laat is net zo breed als de tornado was en kan op luchtfoto’s heel goed zichtbaar worden vastgelegd.

Waar komen de meeste tornado’s voor?

De Verenigde Staten is hét land waar tornado’s voorkomen. Echter, in alle delen van de wereld waar zware tot zeer zware stomen voorkomen kan een tornado ontstaan. Enkele voorbeelden van delen van de wereld waar ook wel eens een tornado te zien is: Australië, Zuidoost-Azië, Zuid-Europa, Centraal-Afrika en het Amazonegebied. In Nederland is een tornado zeer zeldzaam. Er zijn wel een aantal beruchte tornado’s geweest in Borculo (10 augustus 1925), Chaam (1 juni 1927) en die van Tricht (25 juni 1967). Meestal gaat het hier om windhozen die op de schaal van Fujita nog niet eens de kracht van een F1 tornado hebben.

In de VS komen de meeste tornado’s voor in Midden-Westen, ook wel Tornado Alley genoemd. Ook in Florida komen veel tornado’s voor.
In Texas, Florida en Oklahoma komen elk jaar de meeste tornado’s voor.
Door de grote temperatuursverschil-len tussen de polaire lucht uit Canada en de subtropische lucht uit de Golf van Mexico begint het tornado seizoen in maart en eindigt in juli. Dan zijn de temperatuursverschillen namelijk het grootst. In de zuidelijke Staten (Texas, Louisiana, Oklahoma enzovoort) begint het tornadoseizoen eind maart. In de noordelijke Staten (Kansas, Nebraska en South-Dakota) worden de tornado’s normaalgesproken pas vanaf begin mei gevormd.
Het verschil tussen een orkaan en tornado:

Zowel een tornado als een orkaan worden gekenmerkt door een draaiende beweging van de lucht rondom een kern. Er zijn echter ook grote verschillen. Ten eerste is de doorsnede van een tornado veel kleiner dan die van een orkaan. Tropische orkanen kunnen een doorsnede hebben tussen de 300 en 800 kilometer. Tornado’s daar en tegen halen meestal maar en doorsnede van enkele honderden meters.
Orkanen ontstaan boven het tropisch en subtropisch zeewater. Dit water moet minstens 27 graden Celsius zijn. Tornado’s ontstaan vrijwel alleen boven sterk opgewarmd land waar de krachtige stijgende luchtstromen in onstabiele en vochtige lucht de windingen op gang kunnen zetten. Orkanen die boven land bewegen kunnen wel gepaard gaan met tornado’s.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.