Platentektoniek en DSV Alvin

Beoordeling 5.1
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 6e klas aso | 1159 woorden
  • 9 november 2006
  • 16 keer beoordeeld
Cijfer 5.1
16 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Inhoudsopgave

1 De Alvin
1.1 Algemene informatie over de Alvin
1.2 Enkele ontdekkingen van de Alvin
2 De platentektoniek
2.1 Begrippenlijst
2.2 Wat is de platentektoniek
2.3 De aardkorst en de platen
2.4 De botsingzones
2.4.1 Divergent
2.4.2 Convergent
2.4.3 langs elkaar
2.4.4 Samenvattende tabel
3 Gevolgen
3.1 Gevolgen van een aardbeving
3.2 Gevolgen van vulkanisme
Bronvermelding

1 De Alvin

1.1 Algemene informatie over de Alvin

De Alvin is een duikboot. Hij is gebouwd in de Verenigde Staten en is ontworpen door de Amerikaan Allyn Vine. De Alvin werd eigenlijk ontworpen om als tegengewicht te dienen tegen het toenemende diepzeeonderzoek met onderzeecamera’s. Deze duikboot werd voor het eerst gebruikt in 1964.
Zo’n 13 jaar later had het op geen haar na gescheeld of deze duikboot was te water gebleven. De wetenschappelijke onderzeeër onderzocht toen de bodem van de Galapagos-eilanden in de Stille Zuidzee. Plots ontdekte de bemanning een zwarte, vreemde rookpluim voor hen. Net op tijd besefte deze driekoppige bemanning dat het hier wel degelijk ging om een onderzeese geiser. Als men iets te dicht bij zou gekomen zijn dan zouden de plexiglazen ramen van de Alvin gesmolten zijn, want zo’n een geiser levert water dat wel 400 graden Celsius warm kan zijn. Dankzij deze ontdekking van de Alvin noemt men de onderzeese geisers de ‘zwarte rokers’.
1.2 Enkele ontdekkingen van de Alvin
Volgens wetenschappers is de ontdekking van de ‘zwarte rokers’ een van de belangrijkste ontdekkingen van de Alvin. Het verbazingwekkende hieraan is dat zeebiologen verschillende levensvormen ontdekte aan de rand van zo’n geiser en dit is niet normaal als je weet dat het water zo heet is. Het water wordt ook als volgt beschreven: zuurstofloos vulkaanwater vol zwavelwaterstof.
Toch is deze ontdekking niet de enige belangrijke ontdekking van de Alvin. Deze duikboot was een van de eerste onderzeeërs die ontdekte hoe de plaattektoniek werkte. Het deed dit door af te dalen naar de onderzeese bergketens in de Atlantische Oceaan waar vooral nieuwe aardkorst ontstaat.
2 De platentektoniek

2.1 Begrippenlijst

Om de volledige uitleg over de platentektoniek te kunnen volgen moeten we eerst even enkele begrippen uitleggen.
· Platentektoniek: De theorie die ervan uitgaat dat het aardoppervlak is verdeeld in een aantal grote platen die langzaam bewegen en in grootte veranderen.
· Lithosfeer: De aardkorst met het deel van de aardmantel dat tijdens de plaatverschuiving met de korst mee beweegt.
· Hotspot: Vulkanisme dat ontstaat boven een geïsoleerd liggende stijgende convectiestroom. Precieze oorzaken daarvan zijn nog niet bekend.
· Convectiestroom: Een zeer langzame circulatie van materiaal die wordt aangedreven door verschillen in dichtheid en temperatuur binnen dit materiaal.
· Aardkorst: Het bovenste deel van de aarde, dat uit vast gesteente bestaat.
2.2 Wat is de platentektoniek
In het bovenstaande begrippenlijstje hebben we platentektoniek al verwoord maar toch vind ik het nodig om het eens op een andere manier voor te stellen. Platentektoniek is eigenlijk de kennis van- en de studie naar hoe de platen ontstaan, hoe zij bewegen en hoe deze worden vernietigd. Dit vernietigen gebeuren op botsingszones.
2.3 De aardkorst en de platen
De aardkorst is niet een geheel. Zij bestaat immers uit verschillende platen die op het vloeibare middelste van onze aarde drijven. Deze laag bestaat uit een asthenosfeer en de lithosfeer. De asthenosfeer en de lithosfeer bestaan uit een vloeibaar gesteente namelijk magma. De aardkorst bestaat uit ongeveer 9 grote platen ( zie figuur 2) en meerdere kleine platen.
Midden in onze aarde bevindt zich de aardkern. Vanaf de aardkern tot het oppervlak is er een dikte van wel 5100 meter. Dit omvat dus de lithosfeer, de aardkorst en de asthenosfeer. (zie figuur 3)
2.4 De botsingzones
De aardkorst bestaat dus uit platen. Doordat deze platen bewegen kunnen er botsingen ontstaan. Deze punten noemen ze dan ook botsingzones. Er zijn 3 soorten botsingzones: divergent, convergent of langs elkaar.
De voornaamste geologische natuurverschijnselen ontstaan op deze zones. Dit kan zijn: gebergtevorming, vulkanisme en aardbevingen. Wat er exact gebeurt hangt toch nog af van de platen. We kunnen dit best duiden aan de hand van een voorbeeld. Bijvoorbeeld wanneer twee oceanische platen tegen elkaar botsen gebeurt er wat anders dan dat er twee continentale platen tegen elkaar botsen.
Hiernaast hangen de gevolgen er ook nog vanaf of de platen divergent, convergent of langs elkaar zijn.
2.4.1 Divergent
De platen drijven dus uit elkaar. Hierdoor ontstaat er eigenlijk een opening in de aardkorst. Omdat die opening er komt, komt er magma uit de aarde naar boven om die opening op te vullen.
2.4.2 Convergent
De platen bewegen naar elkaar toe. Hierdoor duikt de zwaarste plaat onder de lichtste. Dit noemen ze subductie. Door deze subductie ontstaat er vulkanisme maar er kan ook een plooiingsgebergte ontstaan.
2.4.3 langs elkaar
Twee platen schuiven hier langs elkaar af. Dit gebeurt eigenlijk vrij stroef. Wanneer de druk echt groot wordt schieten ze soms een stuk door. Daardoor ontstaan er aardbevingen. Als voorbeeld nemen we de San Andreasbreuk.
Situering van de San Andreasbreuk. Deze breuk bevindt zich aan de kustlijn tussen San Francisco en Los Angeles in.
2.4.4 Samenvattende tabel
Om het stukje van de drie soorten botsingszones nog wat te verduidelijken heb ik een tabel opgezocht. Ik zet hierbij een verwijzing omdat ik deze tabel letterlijk overneem.
Soort botsingzone Wat gebeurt er? Voorbeelden
1. Uit elkaar (divergent)
a) Opening tussen de continentale platen. Rustig vulkanisme Nevada
b) Spreiden v.d. zeebodem Rustig vulkanisme; het vormen van nieuwe oceanische aardkorst Rode Zee, Atlantische Oceaan, Indische Oceaan, Grote Oceaan
2. Naar elkaar (convergent)
a) continentale - continentale De platen botsen, dus er is gebergtevorming India/Zuid-Azië; Himilaya Italië/Zuid-Europa; de Alpen
b) continentale - oceanische Subductie van de oceanische plaat Het ontstaan van agressief vulkanisme en gebergtevorming De westkust van Afrika
c) oceanische - oceanische Subductie van de oudste plaat Agressief vulkanisme - het vormen van een eilandenrug midden in de oceaanHet vormen van continentale korst. Filippijnen, Caribische Eilanden
3. Langs elkaar
a) De platen schuiven langs elkaar De afstand tussen twee punten, elk op een andere plaat, wordt steeds groter. Californië
b) Het schuiven gaat heel stroef, er staat veel druk op. De plaat schiet soms opeens een stuk verder. Aardbevingen De breuklijn van San Andreas
3 Gevolgen

Er zijn 2 grote gevolgen. Enerzijds kan er een aardbeving ontstaan, anderzijds kan er vulkanisme ontstaan.

3.1 Gevolgen van een aardbeving
De gevolgen van een aardbeving zijn afhankelijk van de kracht en de afstand tot het epicentrum (het centrum van de schokgolven aan het oppervlak) van de aardbeving. De meest directe schade wordt toegebracht door schokgolven die door de oppervlaktelagen van de aarde trekken.
3.2 Gevolgen van vulkanisme
Wanneer een vulkaan uitbarst stroomt er lava naar beneden en het vernietigt er alles wat in zijn weg staat. Maar er is ook iets positiefs aan dit gevolg. Wanneer het as op de grond terechtkomt is de grond vrij vruchtbaar. Hierdoor keren de mensen steeds terug naar hun plaats.
Bronvermelding

· Keulemans, M., Alvin gaat met pensioen, internet, http://www.alcoa.com/suriname/en/news/PDFs/2004_newsletters/bauxco45.pdf#search=%22alvin%20duikboot%22, 18 oktober 2006
· Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Begrippenlijst geologie, internet, http://www.digischool.nl/ak/2efase/begrippen/b_geolog.htm#P, 31 oktober 2006
· Overzet G.; Verkroost J. en Zaalberg J., Platentektoniek en gevolgen, internet, http://platentektoniek.htmlplanet.com/index2.htm, 31 oktober 2006

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.