Inleiding
Ons werkstuk gaat over de Gemeente Oude IJsselstreek. Vanaf 1 januari 2005 is Oude IJsselstreek een gemeente in de provincie Gelderland. De gemeente is ontstaan door een gemeentelijke herindeling uit de opgeheven gemeenten Wisch en Gendringen.
Dorpen van de gemeente
Bontebrug
Bontebrug ligt vlak tegenover Ulft, maar toch ligt de oriëntatie meer bij Silvolde. Dat merk je o.a. aan het winkelgedrag, de jaarlijkse kermis en carnavalsactiviteiten. De Jenaplanbasisschool in Bontebrug heeft niet alleen een plaatselijke, maar ook een regionale functie. Breedenbroek
Breedenbroek heeft ongeveer 930 inwoners. De naam geeft al aan dat het in een drassige streek ligt. Broek betekent moerasland. Het gebied was een lange tijd niet begaanbaar. Sinds de middeleeuwen werd het gebied ontgonnen. Bij de verdeling van Breedenbroek in de late Middeleeuwen verwierf Anholt het zuidelijke deel, Klein Breedenbroek. Etten
Er wonen zo’n 1950 mensen in Etten. Het is één van de oudste dorpen van de Gemeente Oude IJsselstreek. Bouwsporen in de oude dorpskerk tonen aan dat Etten in de 11de eeuw een eigen kerkgebouw bezat. Tot in 1960 was er in Etten voornamelijk landbouw.
In het midden van de jaren tachtig is de Slingerparallel aangelegd. Deze weg geeft Etten een snelle verbinding met Doetinchem en aansluiting tot de A18.
Gendringen
Het inwoneraantal van Gendringen is ongeveer 4700. Het dorp was in de middeleeuwen een vesting, door een muur en gracht omgeven. De eertijds drassige omgeving, direct om het dorp, zal een rol in de weerbaarheid hebben gespeeld. Het dorp was bezit van de aartsbisschop van Keulen en net als Etten in leen gegeven aan de heren van Bergh die in het kasteel in 's-Heerenberg resideerden. Het dorp werd in 1830 door een grote brand getroffen, die bijna het hele dorpscentrum verwoestte. De Nederlands Hervormde kerk in het centrum is de opvolger van de middeleeuwse kerspelkerk die ook afbrandde. De Rooms-katholieke kerk in het centrum is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd. Aan de rand van Gendringen staat een van beide gemeentehuizen van gemeente Oude IJsselstreek: het gemeentehuis waar de Publieksbalie is. In de directe omgeving van Gendringen bevinden zich verschillende natuur- en recreatiegebieden, waaronder Engbergen, met paviljoen en de hoogste speeltuin van de regio. In Gendringen is zorgcentrum Maria Magdalena Postel (van de Stichting Verenigde Gasthuizen) gevestigd. Gendringen heeft een sporthal De IJsselweide genaamd en een atletiekbaan van atletiekvereniging Atletico ‘73. Elk jaar wordt een zevendorpenloop gehouden. Kermis wordt in Gendringen gevierd in het laatste weekend in augustus. Iedere week is er een markt in Gendringen, op vrijdagmiddag op het Kerkplein. In Gendringen wordt elk jaar eind december een traditionele ganzenmarkt gehouden. Volgens overlevering zou de naam Gendringen verwijzen naar ‘genten’, mannetjesganzen. Heelweg
Heelweg, met ruim 1000 inwoners, staat vooral bekend om het jaarlijkse Hippisch Festijn en het daaraan gekoppelde Hengstenbal en Bierfeest. Jongeren uit de omgeving komen in het weekend bij De Radstake stappen. Ook op sportief gebied is Heelweg een actief plaatsje. Andere bijzondere locaties zijn het keramisch atelier en de huisdierenbegraafplaats/ -crematorium. Mechelen Megchelen, met ruim 1000 inwoners, ligt het meest in het zuiden van alle dorpen uit de gemeente Oude IJsselstreek. Het dorp is aan drie kanten omsloten door de Duitse grens. De eerste bewoning van Megchelen gaat ver terug: vondsten bij archeologische veldverkenningen leverden ten westen van het dorp (Vlasakker) Romeins en inheems aardewerk op. Het latere Karolingische aardewerk dat er ook werd gevonden laat zien dat er Mechelen in de 9e en 10e eeuw ook al bestond. Megchelen heeft drie rijksmonumenten, waaronder Huis Landfort, een landhuis uit 1824 in de neo-klassieke stijl waar ook trouwerijen gehouden kunnen worden in de Orangerie. Daar ben ik pas nog geweest. Het is een mooie locatie met een kasteel en een gebouw waar feesten worden gehouden. De resten van het voormalige slot Zwanenburg zijn ook een rijksmonument. Van het oude kasteel uit de 13e eeuw is alleen nog maar een gedeelte van de toren zichtbaar. De Nederlandse Hervormde kapel aan de Kapel 2 is het derde rijksmonument in Megchelen. Het zaalkerkje werd in 1411 gebouwd. Daarnaast staan verschillende boerenhoeves (‘stedes’) op de monumentenlijst van de gemeente Oude Ijsselstreek. Netterden Netterden heeft bijna 500 inwoners en is een oude woonkern. Het gebruik van tufsteen in de St. Walburgiskerk laat een bouwgeschiedenis zien die terug gaat tot in de 12e eeuw. In 1344 is er al sprake van een parochie in Netterden. Ook deze kerk viel tijdens de reformatie in gereformeerde handen. Mede door gebrek aan predikanten is het niet gelukt de Netterdense bevolking voor de nieuwe godsdienst te winnen. De kerk is in 1800 als enige kerk boven de grote rivieren aan de Katholieken teruggegeven en werd toen grondig gerestaureerd. Silvolde
Silvolde heeft ruim 5800 inwoners en heeft een oude reputatie op het gebied van onderwijs (Almende College, Isala) en cultuurevenementen (Silvolde Cultuurdorp). Het dorp heeft een actief verenigingsleven op het gebied van muziek, theater en entertainment. In Silvolde zijn de laatste jaren de Heuvelstraat en het Patrijsplein opnieuw ingericht. Samen met de bewoners is heel hard gewerkt om de kwaliteit van wonen in Silvolde goed te houden. Niet lang geleden is het appartementengebouw Bongershoek gebouwd. Mijn Gemeente Ik woon in de gemeente Oude IJsselstreek. Vroeger woonde ik in Duiven en daarvoor in Arnhem. Ik woon nu in het dorp Etten. Ik vond het niet echt leuk om hier te wonen. Er is weinig te doen en ik vond de basisschool hier niet leuk. Ik heb het nu wel veel beter naar mijn zin op school. De klas is leuker en de meeste leraren zijn erg aardig. Ik heb het beter naar mijn zin dan eerst en nu vind ik het wel leuk, hoewel er nog steeds heel weinig te doen is, Anne Landschap De Oude IJssel De Oude IJssel, de rivier waaraan de gemeente Oude IJsselstreek haar naam dankt, ontspringt in Duitsland en is 75 km lang. Maar één derde van de rivier loopt over Nederlands gebied. De Oude IJssel is een samengaan van de (grotere) Aa-strang en de (kleinere) IJssel bij Ulft. De rivier wordt in Nederland gevoed door veel grote en kleinere beken, waaronder de Keizersbeek, de Bielheimerbeek en de Boven-Slinge. Met het dalen van de snelheid van de steeds breder wordende rivier in de richting van Doetinchem, wordt eerst zand en vervolgens slib afgezet. De rivier moet dan ook periodiek (regelmatig) worden gebaggerd. Groen Vroeger was het gebied dat nu gemeente Oude IJsselstreek heet, erg op landbouw gericht. Er waren veel boeren bedrijven en de landbouw verliep goed. We wonen, ook in de grotere dorpen, overwegend in het groen, of vlak bij grotere groene gebieden. Verandering in het landschap
Ondanks dat er nu wel veel groen is, verdwijnt er ook veel. De laatste jaren zijn er in een ongelofelijk snel tempo veel gebouwen en industrie bijgekomen. Doordat de bevolking groeit, komen er meer mensen en die mensen moeten wonen en werken. Vandaar dat er meer gebouwd wordt.
Grondgebruik
Deze gegevens waren nog niet bekend bij de gemeente Oude IJsselstreek dus hebben we de gegevens van de gemeente Wisch.
Recreatiegebieden
Hier zouden we eigenlijk het hoofdstuk voorzieningen maken, maar daar konden we te veel informatie over vinden. Elke voorziening stond precies genoteerd en daar konden we weinig mee. In plaats daarvan hebben we een overzicht gemaakt van de recreatiegebieden.
Slingeplas
Recreatie gebied Slingeplas ligt ten oosten van Breedenbroek. Het gebied heeft een oppervlakte van 34 hectares en bestaat uit een ruime waterplas met strand en speel-ligweiden. Er zijn door het recreatieschap vele kilometers wandel-, fiets-, en ruiterroutes uitgezet. Stroombroek Recreatiegebied Stroombroek ligt aan de voet van het bosrijke en heuvelachtige Montferland. Het gebied heeft een oppervlakte van 76 hectares en bestaat uit een ruime waterplas met strand en speel-ligweiden. Naast het recreatiegebied bestaan in de directe omgeving veel mogelijkheden voor ontspanning en vermaak. Dit ligt rond Stroombroek. Er zijn vanaf Stroombroek meerdere gemarkeerde fiets- en wandelroutes uitgezet in de mooie omgeving. De Nevelhorst Recreatiegebied de Nevelhorst ligt ten westen van Didam. Het uniekegebied kent eigenlijk 2 gezichten: de druk bezochte 15 hectares grote waterplas met strand en speel-ligweiden, ingepast in een rustig uitloopgebied met een natuurlijk karakter.
Hambroekplas
Recreatiegebied Hambroekplas ligt vlak buiten Borculo aan de rondweg van Ruurlo naar Neede. Het gebied heeft een oppervlakte van 14 hectares en bestaat uit een waterplas met strand en speel-ligweiden.
Geboorte, Sterfte& Vertrek
De gemeente Oude IJsselstreek bestaat pas sinds 1 januari 2005 en dus bestaan hier nog weinig tot geen gegevens over. We hebben daarom de cijfers van de gemeente Wisch genomen.
Het aantal inwoners neemt in 2003, net als in 2001 en 2002 met enkele tientallen af. Dit is vooral het gevolg van een sterfteoverschot. Wisch heeft wel een vestigingsoverschot, zoals uit de onderstaande cijfers blijkt.
De bevolkingscijfers van de gemeente Wisch per 31 december 2003
Overleden: 286 personen Geboren: 194 personen Saldo: een sterfteoverschot van 92 personen
Gevestigd: 741 personen Vertrokken: 679 personen Saldo: een vestigingsoverschot van 62 personen Per saldo is de Wissche bevolking in 2003 met 30 personen afgenomen. Daarnaast kunnen we een verdergaand vergrijzing van de Wissche bevolking in de cijfers terugvinden. Jongeren die Wisch verlaten voor een opleiding ergens anders, komen na afronding van die studie meestal niet terug in Wisch. Het college van burgemeester en wethouders volgt deze ontwikkeling. Ze wil de Wissche jongeren graag behouden. Middelen van bestaan Ook deze gegevens konden we van de Oude IJsselstreek niet vinden en we hebben dus opnieuw de gegevens van Wisch gebruikt. Sector 1999 2000 2001 2002
Lanbouw, jacht& bosbouw 270 261 266 238
Industrie 118 121 123 134
Bouwnijverheid 95 102 101 108
Rep. v. cons. Artikelen en handel 308 283 274 283
Horeca 55 53 51 53
Vervoer, opslag& communicatie 32 25 26 26
Financiële instellingen 24 23 24 28
Verhuur/handel onroerend goed 135 143 147 158
Openbaar bestuur, overheid 6 6 6 6
Onderwijs 24 22 23 28
Gezondheids-, welzijnszorg 61 62 62 55
Milieudienst, cultuur, recreatie 83 90 93 99 -------------------------------------------------------- ------ ------- ------ ------ Totaal aantal bedrijven 1211 1191 1196 1226
Aantal bedrijven per sector
Bontebrug ligt vlak tegenover Ulft, maar toch ligt de oriëntatie meer bij Silvolde. Dat merk je o.a. aan het winkelgedrag, de jaarlijkse kermis en carnavalsactiviteiten. De Jenaplanbasisschool in Bontebrug heeft niet alleen een plaatselijke, maar ook een regionale functie. Breedenbroek
Breedenbroek heeft ongeveer 930 inwoners. De naam geeft al aan dat het in een drassige streek ligt. Broek betekent moerasland. Het gebied was een lange tijd niet begaanbaar. Sinds de middeleeuwen werd het gebied ontgonnen. Bij de verdeling van Breedenbroek in de late Middeleeuwen verwierf Anholt het zuidelijke deel, Klein Breedenbroek. Etten
Het inwoneraantal van Gendringen is ongeveer 4700. Het dorp was in de middeleeuwen een vesting, door een muur en gracht omgeven. De eertijds drassige omgeving, direct om het dorp, zal een rol in de weerbaarheid hebben gespeeld. Het dorp was bezit van de aartsbisschop van Keulen en net als Etten in leen gegeven aan de heren van Bergh die in het kasteel in 's-Heerenberg resideerden. Het dorp werd in 1830 door een grote brand getroffen, die bijna het hele dorpscentrum verwoestte. De Nederlands Hervormde kerk in het centrum is de opvolger van de middeleeuwse kerspelkerk die ook afbrandde. De Rooms-katholieke kerk in het centrum is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd. Aan de rand van Gendringen staat een van beide gemeentehuizen van gemeente Oude IJsselstreek: het gemeentehuis waar de Publieksbalie is. In de directe omgeving van Gendringen bevinden zich verschillende natuur- en recreatiegebieden, waaronder Engbergen, met paviljoen en de hoogste speeltuin van de regio. In Gendringen is zorgcentrum Maria Magdalena Postel (van de Stichting Verenigde Gasthuizen) gevestigd. Gendringen heeft een sporthal De IJsselweide genaamd en een atletiekbaan van atletiekvereniging Atletico ‘73. Elk jaar wordt een zevendorpenloop gehouden. Kermis wordt in Gendringen gevierd in het laatste weekend in augustus. Iedere week is er een markt in Gendringen, op vrijdagmiddag op het Kerkplein. In Gendringen wordt elk jaar eind december een traditionele ganzenmarkt gehouden. Volgens overlevering zou de naam Gendringen verwijzen naar ‘genten’, mannetjesganzen. Heelweg
Heelweg, met ruim 1000 inwoners, staat vooral bekend om het jaarlijkse Hippisch Festijn en het daaraan gekoppelde Hengstenbal en Bierfeest. Jongeren uit de omgeving komen in het weekend bij De Radstake stappen. Ook op sportief gebied is Heelweg een actief plaatsje. Andere bijzondere locaties zijn het keramisch atelier en de huisdierenbegraafplaats/ -crematorium. Mechelen Megchelen, met ruim 1000 inwoners, ligt het meest in het zuiden van alle dorpen uit de gemeente Oude IJsselstreek. Het dorp is aan drie kanten omsloten door de Duitse grens. De eerste bewoning van Megchelen gaat ver terug: vondsten bij archeologische veldverkenningen leverden ten westen van het dorp (Vlasakker) Romeins en inheems aardewerk op. Het latere Karolingische aardewerk dat er ook werd gevonden laat zien dat er Mechelen in de 9e en 10e eeuw ook al bestond. Megchelen heeft drie rijksmonumenten, waaronder Huis Landfort, een landhuis uit 1824 in de neo-klassieke stijl waar ook trouwerijen gehouden kunnen worden in de Orangerie. Daar ben ik pas nog geweest. Het is een mooie locatie met een kasteel en een gebouw waar feesten worden gehouden. De resten van het voormalige slot Zwanenburg zijn ook een rijksmonument. Van het oude kasteel uit de 13e eeuw is alleen nog maar een gedeelte van de toren zichtbaar. De Nederlandse Hervormde kapel aan de Kapel 2 is het derde rijksmonument in Megchelen. Het zaalkerkje werd in 1411 gebouwd. Daarnaast staan verschillende boerenhoeves (‘stedes’) op de monumentenlijst van de gemeente Oude Ijsselstreek. Netterden Netterden heeft bijna 500 inwoners en is een oude woonkern. Het gebruik van tufsteen in de St. Walburgiskerk laat een bouwgeschiedenis zien die terug gaat tot in de 12e eeuw. In 1344 is er al sprake van een parochie in Netterden. Ook deze kerk viel tijdens de reformatie in gereformeerde handen. Mede door gebrek aan predikanten is het niet gelukt de Netterdense bevolking voor de nieuwe godsdienst te winnen. De kerk is in 1800 als enige kerk boven de grote rivieren aan de Katholieken teruggegeven en werd toen grondig gerestaureerd. Silvolde
Silvolde heeft ruim 5800 inwoners en heeft een oude reputatie op het gebied van onderwijs (Almende College, Isala) en cultuurevenementen (Silvolde Cultuurdorp). Het dorp heeft een actief verenigingsleven op het gebied van muziek, theater en entertainment. In Silvolde zijn de laatste jaren de Heuvelstraat en het Patrijsplein opnieuw ingericht. Samen met de bewoners is heel hard gewerkt om de kwaliteit van wonen in Silvolde goed te houden. Niet lang geleden is het appartementengebouw Bongershoek gebouwd. Mijn Gemeente Ik woon in de gemeente Oude IJsselstreek. Vroeger woonde ik in Duiven en daarvoor in Arnhem. Ik woon nu in het dorp Etten. Ik vond het niet echt leuk om hier te wonen. Er is weinig te doen en ik vond de basisschool hier niet leuk. Ik heb het nu wel veel beter naar mijn zin op school. De klas is leuker en de meeste leraren zijn erg aardig. Ik heb het beter naar mijn zin dan eerst en nu vind ik het wel leuk, hoewel er nog steeds heel weinig te doen is, Anne Landschap De Oude IJssel De Oude IJssel, de rivier waaraan de gemeente Oude IJsselstreek haar naam dankt, ontspringt in Duitsland en is 75 km lang. Maar één derde van de rivier loopt over Nederlands gebied. De Oude IJssel is een samengaan van de (grotere) Aa-strang en de (kleinere) IJssel bij Ulft. De rivier wordt in Nederland gevoed door veel grote en kleinere beken, waaronder de Keizersbeek, de Bielheimerbeek en de Boven-Slinge. Met het dalen van de snelheid van de steeds breder wordende rivier in de richting van Doetinchem, wordt eerst zand en vervolgens slib afgezet. De rivier moet dan ook periodiek (regelmatig) worden gebaggerd. Groen Vroeger was het gebied dat nu gemeente Oude IJsselstreek heet, erg op landbouw gericht. Er waren veel boeren bedrijven en de landbouw verliep goed. We wonen, ook in de grotere dorpen, overwegend in het groen, of vlak bij grotere groene gebieden. Verandering in het landschap
Recreatie gebied Slingeplas ligt ten oosten van Breedenbroek. Het gebied heeft een oppervlakte van 34 hectares en bestaat uit een ruime waterplas met strand en speel-ligweiden. Er zijn door het recreatieschap vele kilometers wandel-, fiets-, en ruiterroutes uitgezet. Stroombroek Recreatiegebied Stroombroek ligt aan de voet van het bosrijke en heuvelachtige Montferland. Het gebied heeft een oppervlakte van 76 hectares en bestaat uit een ruime waterplas met strand en speel-ligweiden. Naast het recreatiegebied bestaan in de directe omgeving veel mogelijkheden voor ontspanning en vermaak. Dit ligt rond Stroombroek. Er zijn vanaf Stroombroek meerdere gemarkeerde fiets- en wandelroutes uitgezet in de mooie omgeving. De Nevelhorst Recreatiegebied de Nevelhorst ligt ten westen van Didam. Het uniekegebied kent eigenlijk 2 gezichten: de druk bezochte 15 hectares grote waterplas met strand en speel-ligweiden, ingepast in een rustig uitloopgebied met een natuurlijk karakter.
Overleden: 286 personen Geboren: 194 personen Saldo: een sterfteoverschot van 92 personen
Gevestigd: 741 personen Vertrokken: 679 personen Saldo: een vestigingsoverschot van 62 personen Per saldo is de Wissche bevolking in 2003 met 30 personen afgenomen. Daarnaast kunnen we een verdergaand vergrijzing van de Wissche bevolking in de cijfers terugvinden. Jongeren die Wisch verlaten voor een opleiding ergens anders, komen na afronding van die studie meestal niet terug in Wisch. Het college van burgemeester en wethouders volgt deze ontwikkeling. Ze wil de Wissche jongeren graag behouden. Middelen van bestaan Ook deze gegevens konden we van de Oude IJsselstreek niet vinden en we hebben dus opnieuw de gegevens van Wisch gebruikt. Sector 1999 2000 2001 2002
Lanbouw, jacht& bosbouw 270 261 266 238
Industrie 118 121 123 134
Bouwnijverheid 95 102 101 108
Rep. v. cons. Artikelen en handel 308 283 274 283
Horeca 55 53 51 53
Vervoer, opslag& communicatie 32 25 26 26
Financiële instellingen 24 23 24 28
Verhuur/handel onroerend goed 135 143 147 158
Openbaar bestuur, overheid 6 6 6 6
Gezondheids-, welzijnszorg 61 62 62 55
Milieudienst, cultuur, recreatie 83 90 93 99 -------------------------------------------------------- ------ ------- ------ ------ Totaal aantal bedrijven 1211 1191 1196 1226
Aantal bedrijven per sector
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden