inleiding
Nijkerk ligt aan de rand van de Noordwest Veluwe en de Gelderse Vallei. Nijkerk wordt omgeven door de natuur: bij bos, hei en het Nijkerkernauw.
geschiedenis
Evangelieprediker Ludger heeft in deze streek rondgetrokken en heeft een zogenaamd Godshuis gebouwd op een plaats waar eerst heidense offers gebracht zouden zijn. Hij heeft ook een kapel (de oude kerk) gesticht. Deze zou getroffen zijn door de veenbrand, die in 1222 in Vunnilo uitbrak. Vanaf dat jaar wordt door de eigenaren van erven in de buurtgemeenten Wullenhoven, Slichtenhorst, Holk, de Veenhuis, Nekkeveld, Ark en Doornsteeg beloofd dat zij de kapel van de pastoor zullen onderhouden. Toen is een nieuwe kerk gebouwd, vandaar de stadsnaam Nijkerk. Het kerkdorp was toen onbeschermd tegen de zee (de Zuiderzee) dus de buurtgemeenten vragen aan Reijnout III van Gelre of ze het land met een dijk mogen beschermen. Dus op 28 maart 1356 krijgt nijkerk een vergunning. Het land dat Nijkerk beschermde heette Erckemede, later Arkemheen. Veeteelt en hooibouw waren toen de belangrijkste bronnen van inkomsten.
Het oude wapen van Nijkerk
Nijkerk heeft veel te lijden gehad van oorlogsgeweld en in 1412 wordt het dorp verwoest. Hertog Reinolt IV van Gelre verleent Nijkerk (wegens geldgebrek)als vergoeding voor de schade op 27 maart 1413 “stedelijke vrijheid en rechten”. De inwoners van Nijkerk mogen twaalf schepenen kiezen om de stad te besturen. Verder krijgt men vrijheid van landtollen in Gelre, ze hoefden dus geen tol meer te betalen.
Het nieuwe wapen van Nijkerk (toen het de stadsrechten kreeg)
Oude Nijkerkse klederdracht
Nijkerk, nu een Gelderse stad, krijgt na enige tijd een gracht die de stad omringt. Voor stadsmuren was er in die tijd geen geld. Een tijdje daarna krijgt Nijkerk te maken met de Utrechts-Gelderse oorlog en brandt in 1421 de kerk af. Het duurde tot 1461 voordat ze weer konden beginnen met de heropbouw. Tegen strooptochten laat Hertog Arnoud in 1427 het slot Hulckesteijn bouwen, om de inwoners van Nijkerk te beschermen. (In 1989 is bij baggerwerkzaamheden een stenen muur ontdekt die mogelijk een deel is van het slot).
Rond die tijd heeft Nijkerk het rustig gehad maar in 1540 is het gedaan met de rust: bij een stadsbrand gaan bijna alle huizen in vlammen op. Snel worden de huizen herbouwd. Kort daarna breken weer moeilijke tijden aan: de hervorming komt in de streek.
Nijkerk wordt een belangrijk centrum van Noord-West Veluwe. Rond het jaar 1636 wordt er veel tabak verbouwd, de handel komt in de stad en Nijkerk drijft vooral handel met Amsterdam. Maar het jaar 1636 komt de pest in de stad waardoor ongeveer de helft van de bevolking sterft. Er is in die tijd een weeshuis gebouwd.
De verkiezingen: wat doen de partijen voor jongeren?
Nijkerk kent in de achttiende eeuw een grote bloei; de geschiedschrijver G. Beernink noemt het de gouden eeuw voor deze stad. De bevolking neemt in vijftig jaar toe met veertig procent (geen cijfers). In 1720 wordt de Arkergraft aangelegd, waardoor er een goede verbinding is tussen Nijkerk en de Zuiderzee. Handel, scheepvaart, landbouw en tabaksteelt zijn de belangrijkste middelen van bestaan in Nijkerk. Israelische kooplieden die zich in Nijkerk vestigen bevorderen de handel ook. Vooral de tabaksteelt geeft een goede winst. In 1765 wordt de glasblazerij Padang gebouwd, die veel mensen een baan biedt.
Door de hoge winst van de stad wordt er in deze periode het stadhuis gebouwd en de torenspits vernieuwd, waarin het beroemde klokkenspel wordt gehangen. Alle welvaart van deze “gouden eeuw” gaat in de Franse tijd verloren. De glasblazerij wordt in 1814 opgeheven. De Franse verkoop van tabak maakt een einde aan de tabakscultuur in Nijkerk. Na 1813 bloeit de tabakscultuur weer even op, maar door de grote concurrentie met de tropische tabakssoorten verdwijnt het Nijkerkse product.
Vlak na deze tijd wordt het Nijkerkerveen ontgonnen en gaat men zich meer concentreren op landbouw en veeteelt. Kleine en middelgrote bedrijven vestigen zich. De oudste hiervan is de bekende uitgeverij Callenbach (1854). In 1825 wordt de Zuiderzeestraatweg aangelegd en in 1863 wordt de spoorlijn Amersfoort-Zwolle aangelegd. de industrie ontwikkeld zich in de twintigste eeuw.
In 1916 wordt Nijkerk getroffen door een overstroming. De strijd tegen het water en het ontwatering groeit : In 1933 wordt de sluis uit 1703 vervangen door een sluis met een capaciteit van schepen van 250 ton. Ook wordt het stoomgemaal gebouwd.
Plaatjes van “Het Stoomgemaal”
Tijdens de Tweede Wereldoorlog lijdt Nijkerk twee keer schade; in de strijd tegen de Duitse bezetters wordt de stad in mei 1940 beschoten door het Nederlandse leger en in april 1945 door Canadezen.
Direct na deze oorlog begint Nijkerk met het herstel. Nieuwe industrieën worden aangetrokken. Er wordt ook veel aandacht besteed aan beroepsonderwijs. Door ontwikkelingen van de binnenscheepvaart werd de bouw van een grotere sluis nodig. Na vele jaren werk werd in 1987 de nieuwe sluis officieel in gebruik genomen.
REACTIES
1 seconde geleden
M.
M.
nou leuk werkstuk over nijkerk veel over verteld bedank voor de inf wist er niet zo veel van
23 jaar geleden
Antwoorden