Millieu problemen

Hoofdvraag:

- Wat zijn de gevolgen van de uitlaatgassen?

Deelvragen:

- Hoe ontstaat zure regen?
- Wat kunnen we tegen zure regen doen?
- Wat is het broeikaseffect?
- Wat kunnen we tegen het broeikaseffect doen?

DE AANTASTING VAN DE OZONLAAG

Het begon allemaal rond 1950 toen chloorfluorkoolwaterstof (CFK) als drijfgas in spuitbussen op de markt kwam. CFK werd toen gezien als een wondermiddel. Het was onbrandbaar, niet giftig, goedkoop in de productie, gemakkelijk op te slaan en chemisch stabiel. Doordat dit wondermiddel veel gebruikt werd kwam er een grote hoeveelheid van deze stof in het milieu terecht.
CFK's zijn zo stabiel dat ze zeer lang in de atmosfeer aanwezig blijven. CFK-11 blijft gemiddeld 75 jaar lang in stand, voordat het in de atmosfeer wordt afgebroken en CFK-12 zo'n 110 jaar. (CFK-11 en CFK-12 zijn de meest voorkomende CFK's.)
CFK's die zijn doorgedrongen tot in de stratosfeer (ozonlaag) worden dmv. ultraviolette straling gesplitst. Hierdoor komt het chlooratoom vrij. Het chlooratoom is in staat om ozon af te breken. Hierdoor wordt dus na verloop van tijd de ozonlaag aangetast.
CFK's komen vooral voor in koel- en vriesapparatuur en ze worden veel gebruikt in de elektronische industrie. Verder komen ze ook voor in isolatiemateriaal, schuimplastic, brandblussers en natuurlijk spuitbussen.
Vooral boven de zuidpool (Antarctica) treedt er een sterke verdunning van de ozonlaag op. Dat komt door de extreem lage temperaturen op de zuidpool, van zo'n -800 C.
Hoe lager de temperatuur, hoe beter chloor in staat is ozon af te breken.
Een tweede oorzaak voor de verdunning van de ozonlaag boven de zuidpool is dat er voor de aanmaak van ozon, behalve zuurstof, ook zonlicht nodig is. En aangezien de zon hier maar een paar maanden per jaar schijnt, is de ozonproductie minimaal. Op de noordpool is het ook wel koud, maar hier wordt meer warme lucht aangevoerd, waardoor het chloor minder snel ozon zal afbreken. Als men het dus heeft over 'het gat in de ozonlaag' dan bedoeld men de zeer sterke aantasting van de ozonlaag boven de zuidpool.

HET BROEIKASEFFECT

De zon is erg heet en stuurt kortgolvige en zichtbare straling uit. De aarde is koel en zendt langgolvige en onzichtbare straling (infrarode straling) uit.
De zonnestralen die op de aarde terechtkomen worden voor een gedeelte weer teruggekaatst en de rest wordt door de aarde opgenomen, waardoor de aarde opwarmt. De aarde verliest deze warmte weer doordat de aarde die infrarood straling uitzendt. Hierdoor treedt er een stralingsevenwicht op en zou de temperatuur op aarde gemiddeld -18 C zijn. Het is toch niet -18 C, maar gemiddeld +14 C op aarde. Dit verschil van 32 graden wordt veroorzaakt door zogenaamde broeikasgassen, zoals waterdamp en kooldioxide, in de atmosfeer. Door deze gassen wordt de uitgezonden infrarode straling voor een deel weer opgenomen en weer teruggekaatst naar de aarde.
Dankzij het broeikaseffect is het leven op aarde mogelijk.

De laatste jaren komen er echter steeds meer broeikasgassen in de lucht, waardoor het broeikaseffect alsmaar wordt versterkt. Het gevolg daarvan is dat de aarde steeds warmer wordt. Dat lijkt aangenaam, maar als de aarde 1 of 2 C warmer wordt, dan smelt er een deel van het poolijs af. Daardoor stijgt de waterspiegel en zullen wij in Nederland weer voor een probleem staan: overstroming. (Amersfoort aan zee)

BROEIKASGASSEN

Sinds het begin van de industriële revolutie in ongeveer 1750 is de concentratie CO2 (koolstof dioxide) in de troposfeer met ruim 25% gestegen.
Dat komt vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardolie en aardgas. Hierbij komen grote hoeveelheden CO2 vrij.
Een tweede oorzaak is de grootschalige boskap. Bomen nemen CO2 op en geven zuurstof af. Doordat er minder bomen zijn, wordt er ook minder CO2 uit de lucht opgenomen, waardoor de concentratie CO2 stijgt, en de concentratie zuurstof daalt.
De jaarlijkse uitgifte van over de hele wereld bedraagt ongeveer 5000 miljoen ton koolstof. En daar komt nog eens 20% bij als gevolg van de grootschalige boskap.
Een andere broeikasgas is CFK. CFK is in staat om in sterke mate infrarode straling op te nemen. Hierdoor wordt er dus meer warmte vastgehouden, waardoor het broeikaseffect nog meer versterkt wordt.
De overige stoffen die een rol spelen bij het versterken van het broeikaseffect zijn: methaan, stikstofoxide en ozon.

ZURE REGEN

De naam zure regen klopt eigenlijk niet helemaal. Je kunt beter spreken van zure depositie. We onderscheiden hierbij twee vormen. Droge depositie, turbulentie en natte depositie, neerslag.
In Nederland draagt droge depositie voor meer dan twee derde deel bij aan de totale zure depositie.
Zure stoffen in gasvormige of in vaste toestand naar het aardoppervlak getransporteerd en blijven daar achter. Deze stoffen worden door de bodem, planten of materialen opgenomen.
Het grootste gevolg van zure depositie is verzuring van de bodem. Vooral op plaatsen waar veel bemest wordt raakt de bodem sterk verzuurd.

ZURE STOFFEN

De belangrijkste stoffen die een rol spelen bij depositie zijn: zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3).
Zwaveldioxide kan worden geoxideerd tot zwavelzuur. Dit zuur zorgt voor ongeveer 40% van de totale verzuring in Nederland. Stikstofoxiden worden omgezet in salpeterzuur en dit neemt ± 33% van de totale verzuring voor zijn rekening.
Ammoniak is een echt Nederlands probleem, doordat de depositie ervan vrij snel verloopt, omdat het grootste deel vrijgekomen is uit mest en zich dus al vlak bij de bodem bevindt. Ammoniak draagt voor circa 25% bij aan de verzuring.
Zwaveldioxide wordt voornamelijk uitgestoten door elektriciteitscentrales, olieraffinaderijen en grote industrieën.
Stikstofoxiden worden vooral door het verkeer de lucht in gebracht, door middel van uitlaatgassen.
Ammoniak komt voor rekening van de agrarische sector.

ZUURGRAAD VAN HET REGENWATER

Volledig schoon natuurlijk regenwater heeft een pH van 5.6. ( pH is de zuurtegraad)
Dat dit water van zichzelf al een beetje zuur is, komt van CO2, dat in water oplost tot koolzuur.
Gewoon drinkwater heeft een pH tussen 6.5 en 8.0. (pH 7 is het minste zuur)
Het regenwater in Nederland is een stuk zuurder. Het heeft een pH van ongeveer 4.0 tot 4.5.
De gemiddelde pH-waarde van het regenwater in Europa liggen tussen 4.2 en 5.9.
De laagste pH zijn te vinden in Tsjechië, het oostelijke deel van Duitsland en Polen.

GEVOLGEN VAN ZURE REGEN

Door verzuring van de bodem worden over de hele wereld de bossen aangetast. Ook in het tropische regenwoud wordt het biologische evenwicht verstoord. Ook het broeikaseffect zou tot de aantasting van bossen bijdragen. Zo bleek uit Amerikaans onderzoek dat door ozon de groei van bossen wordt geremd.
Verder vindt er, vooral in Scandinavië en Duitsland maar ook in België en Nederland, verzuring van meren (en andere wateren) plaats. Hierdoor worden de dieren (die uit deze meren drinkt) vergiftigd. Een ander zichtbaar gevolg van zure regen is de aantasting van gebouwen.
De ernstige verzuring in Polen, het oosten van Duitsland, en Tsjechië wordt vooral veroorzaakt door sterk verouderde industrieën (deze zijn weer het gevolg van het voormalige communistisch regime in het Oostblok).

OPLOSSINGEN, HOE WE HET MILIEU PROBLEEM KUNNEN AANPAKKEN

-Het openbaar vervoer stimuleren, zodat minder mensen de auto nemen.
-Nieuwe brandstoffen vinden, die minder of niet slecht voor het milieu zijn. (iets met waterstof bijv.)
-Bomen planten, zodat die koolstofdioxide kunnen omzetten in zuurstof.
-Carpoolen, zodat het aantal auto’s met één inzittende wordt verminderd.

Bronnen:

www.digischool.nl (www.digischool.nl/ma/verslagen/klimaat/klimh1.htm)