Bodemvervuiling

Wat is bodemvervuiling?

Onder het woord bodemverontreiniging verstaan wij het aanwezig zijn van gevaarlijke en giftige stoffen of organismen, die daar gekomen zijn door menselijke activiteiten die de kwaliteit van de bodem slechter maken. Bv: Hier in België wordt er veel huishoudelijk en industrieel afval gestort op plaatsen waar het niet toegelaten is.

Door welke stoffen wordt de bodem verontreinigd?

De stoffen die een grote rol spelen in de bodemverontreiniging wordt onderverdeeld in twee groepen.

Men onderscheid Anorganische bodemverontreiniging en organische verontreiniging.
Bij anorganische verontreiniging spreekt men vooral van verontreiniging met zware metalen zoals koper, lood, zink, cadmium, ... zware metalen zijn ook niet afbreekbaar door de natuur en dit is ook een nadeel. Andere anorganische gevaren zijn nitraten, fosfaten, sulfiden, cloriden,...
Bij organische verontreiniging spreekt men vooral van polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PAK’S, pesticiden en dioxines. Dit zijn altijd zeer ingewikkelde verbindingen maar sommige kunnen wel door bepaalde micro-organismen worden afgebroken op een biologische manier.

Welke zijn de bronnen van de vervuiling?

Via de lucht: Via de lucht komen er heel veel vervuilde stoffen in gasvorm of vastgehecht aan stofdeeltjes in de bodem terecht. Vervuilde stoffen komen in de bodem terecht door de regen.
Deze stoffen zijn vooral afkomstig uit de industrie en die komen dan via de lucht in de bodem terecht. Andere bronnen zijn stoffen uit de verbrandingsprocessen en verbrandingsproducten in het algemeen. Ook dioxines, het verkeer en andere verbrandingsproducten spelen een grote rol.

Rechtstreekse bodemvervuiling: Het gebruik van pesticiden in de landbouw kan tot erge bodemverontreiniging oplopen. Ook kan de landbouw zware metalen in de bodem brengen door het gebruik van mengmest, kunstmest uit de waterzuiveringsinstallaties. Ook lekkende tanks, leidingen, pompen of vaten zijn belangrijke bronnen van verontreiniging. Ook stortplaatsen spelen een zeer grote rol vroeger werd het industrieel afval gewoon gestort zonder voorzorgmaatregelen en dit heeft ook voor veel vuiligheid gezorgd in de bodem. Bij moderne stortplaatsen treft men veel maatregelen aan om de verontreinigde stoffen zo goed mogelijk weg te houden van de omgeving. Maar in feite blijven stortplaatsen, hoe goed ze ook beschermd zouden zijn, voor altijd verontreinigde plaatsen.

Via oppervlaktewater: De waterbodems van de vervuilde rivieren en beken zijn vaak heel zwaar vervuild. Wanneer deze uitgebaggerd wordt verkrijgt men vervuilde baggerspecie deze baggerspecie wordt dan op de oevers of op braakliggend terrein verspreid. Dit sijpelt dan in de bodem waardoor de bodem vervuild wordt.

Via secundaire grondstoffen: De stoffen zoals metaalslakken, korrelassen en bulkafvalstoffen (bouw- en sloopafval) worden als opvulsel gebruikt in de bouwsector. Als deze stoffen niet genoeg gezuiverd worden kan dit ernstige gevolgen hebben voor de bodem.

Oplossingen:

Bodemvervuiling kan verholpen worden door het saneren van de bodem.

Dit betekent dat men de vervuiling van de bodem probeert af te breken tot onschadelijke stoffen of men probeert ze af te schermen. Om de bodem te saneren zijn er drie manieren,
 In situ: als men deze manier van sanering toepast das voegt men chemicaliën of bacteriën toe die de organische verontreiniging afbreken.

 On site: dit is een behandeling ter plaatsen met speciale materialen.

 Of site: dit is een behandeling met speciale installaties maar op een aangepaste plaats.

Men kan ook gewoon de vervuiling tegen gaan door ,
 op een veiligere manier te verbranden door goede filters te plaatsen.
 minder met de auto en andere gasverspreidende vervoersmiddelen te rijden.
 geen pesticiden te gebruiken bij de landbouw maar natuurlijke middelen te gebruiken.
 minder afval te produceren. Meer te recycleren en afbreekbare materialen te gebruiken.

De meest vervuilde plaatsen in België

In de Kempen bleken in de omgeving van de zinkfabrieken te Balen, Lommel en Overpelt tuinen, landbouwpercelen en bossen gevaarlijk verontreinigd door zware metalen.
In België zijn vele ernstige gevallen van bodemverontreiniging gelegen aan de metaal nijverheid.
In Vlaanderen zijn de black points vooral: een industriële stortplaats op eigen bedrijfsterrein met slakken uit de loodsmelting te Beerse, een stilgelegde fabriek van arseenverbindingen te Bocholt, metaalslakken, sintels en reststoffen van de zinkertsbewerking te Dilsen-Stokkem en te Nieuwpoort.

Een vrij alleenstaand geval van fluorverontreiniging deed zich voor rond de emailfabriek te Brugge. Een belangrijk probleem betreft het achterlaten van vaak ‘giftig’ afval op verlaten fabrieksterreinen.
In het Waalse Gewest werden ca. 8000 terreinen als verontreinigd aangewezen