Andorra

Voorwoord

Ik houd mijn werkstuk over Andorra. Als wij op zomervakantie gaan rijden wij er altijd doorheen. Wij gaan altijd naar Spanje. In Andorra kopen mijn vader en moeder er altijd parfum en sigaretten enzo. Ook de benzine is heel goedkoop. Ook zijn mijn vader en moeder er op wintersport geweest.

Inhoudsopgave

Bladzijde
2. Voorwoord
3. Inhoudsopgave
4. Inleiding
5. Het landschap
Het weer in Andorra
6. Planten en dieren
7. Geschiedenis
8. 20e Eeuw
Economie (geld) en toerisme
9. Over de bevolking
Naar school in Andorra
10. Eten in Andorra
11. Nawoord
12. Bronnen

Inleiding

Mijn werkstuk gaat over Andorra. Ik heb voor Andorra gekozen, omdat wij er in de zomer altijd een dagje zijn. En er zijn ook leuke dingen te vertellen over Andorra. Het is een niet zo heel erg bekend landje.

Andorra is een vorstendom en ligt hoog in de Pyreneeën. Het ligt tussen Frankrijk en Spanje in. De oppervlakte van Andorra is bijna 468 km2. De provincie Flevoland is drie keer zo groot.

Het landschap

Het landschap van Andorra is erg ruw. Er zijn veel bergen met steile rotswanden. Er zijn smalle dalen en groene valleien. Het laagste punt van Andorra is 900 meter. De hoogste berg, de pic de la Coma Pedrosa is de hoogste. Wel 2946 meter hoog. Andorra is met een gemiddelde hoogte van 1996 meter het hoogste land van Europa. Port d’Envalira is de hoogste bergpas van de Pyreneeën en ligt op 2408 meter.
Andorra lijkt op 3 stukken, want er zijn 2 rivieren die ertussen door gaan. Dat zijn de Valira d’Orient en de Valira del Nord. Er zijn ook nog een heleboel meren in de bergen. Het hoogste meer ligt op 2310 meter hoogte. In Caldea heb je op 1000 meter hoogte een bron waar water van 68 graden uitkomt.

Klimaat

Andorra heeft een matig klimaat. Er zijn koude, vochtige winters met veel sneeuw en droge, koele zomers. In de zomer is het ongeveer 18 ºC, in de winter ongeveer 4 ºC. Er is het hele jaar neerslag (regen), in de winter sneeuwt het. De meeste sneeuw valt in november en december.

Minimumtemperaturen:      Maximumtemperaturen:
Januari: -1°C                      Januari: 6°C
Februari: -1°C                    Februari: 7°C
Maart: 2°C                         Maart: 12°C
April: 4°C                            April: 14°C
Mei: 6°C                             Mei: 17°C
Juni: 8°C                            Juni: 23°C
Juli: 12°C                            Juli: 26°C
Augustus: 12°C                  Augustus: 24°C
September: 10°C               September: 22°C
Oktober: 6°C                      Oktober: 16°C
November: 2°C                  November: 10°C
December: -1°C                 December: 6°C

Planten en dieren

Er zijn in Andorra 1100 verschillende soorten planten. De witte dichtersnarcis is de nationale plant van Andorra. De narcis is er veel te zien. Ook de kogelbloem en de monnikskap zijn er heel veel te zien. Er zijn grote velden met alpenroosjes. Verder zijn er bomen en op de bergen zelf veel zilversparren.

In Andorra vind je een aantal bijzondere dieren. Hier leeft de Iberische steenbok. Die is bijna uitgestorven. Ook vind je er een soort watermol, de Pyreneese Desman. Hij leeft in de stromende beken. Wolven en Pyreneese bruine beren zijn er al een tijd niet meer. De dieren die je er nog wel veel vindt zijn: wild zwijn, marter, wezel, vossen en egels.

Er zijn ook veel vogels. Er leven nog drie soorten gieren, er is de bijzondere alpensneeuwhoen. Er zijn verschillende soorten roofvogels, zoals arenden en valken.

Er zijn veel muurhagedissen en hazelwormen. Veel slangen zoals adders en andere soorten. Er zijn twee bijzondere salamandersoorten: de vuursalamander en de Pyreneeënbergsalamander.

Geschiedenis

Al in de prehistorie woonden er mensen in de valleien van Andorra. Het echte verhaal over de mensen van Andorra is verder onbekend. Ze zeggen dat Andorra een zelfstandig land is geworden omdat zij Karel de Grote hebben geholpen. Deze voerde oorlog met de Moren. Andorra is één van de oudste landen van Europa.

In 1278 waren de bisschop van Seu d’Urgell (Spanje) en de graaf van Foix (Frankrijk) de baas in Andorra. In 1419 werd de Consell de la Terra opgericht. Een eenvoudige regering waarin belangrijke families uit Andorra zaten. Van de 14e tot de 18e eeuw krijgen de families meer macht in Andorra. Aan het eind van de 18e eeuw raakt Andorra in de problemen. Het is de Franse revolutie en zij mochten niet meer zelfstandig zijn. Pas na de revolutie zorgde Napoleon ervoor dat zij weer een zelfstandig land werden.

Er veranderde veel in Andorra. Er kwamen betere wegen naar Andorra. En ook door de telefoon veranderde er veel. Het is Andorra gelukt de dictator Franco uit Spanje weg te houden. Ook toen de 2e Wereldoorlog was heeft Andorra niet meegedaan aan de oorlog.

Vooral door het toerisme is Andorra een rijk land geworden.

Economie (geld) en toerisme

In Andorra betalen de mensen bijna geen belasting. Daardoor zijn er in Andorra veel banken gekomen. Er zijn ook heel veel winkels in Andorra. Alles is er heel goedkoop: benzine, parfum, juwelen. Er zijn ook heel veel winkels zoals de mediamarkt. In Andorra heeft bijna iedereen werk. Als je in Andorra wilt wonen dan moet je de regering geld betalen. Ook moet je laten zien dat je loon hebt. Of dat je heel rijk bent. Er werken veel Fransen en Spanjaarden in Andorra.

Per jaar komen er ongeveer 13 miljoen mensen naar Andorra. Andorra is het land van sneeuw. Er zijn zes wintersportplaatsen met 286 km pistes. Omdat Andorra een hoog land is, ligt er bijna altijd veel sneeuw. Het grootste skigebied is Gran Valira.

Over de bevolking

Na de 2e wereldoorlog woonden er 6000 mensen in Andorra. Ze spreken bijna allemaal Spaans. Nu wonen er ongeveer 70.000 mensen. Er zijn veel buitenlanders in Andorra komen wonen.

In Andorra wonen de volgende mensen:
Spanjaarden 38,2%
Andorranen 36,6%
Portugezen 11,5%
Fransen 6,5%
Engelsen 1,8%
Duitsers 0,5%
Overigen 4,9%

In Andorra wordt Catalaans gesproken. Dit is een Spaans dialect. Andorra grenst aan Catalonie. Dat ligt in Spanje. Ze spreken er ook Spaans en Frans. Als er zaken worden gedaan spreken ze Engels.

De belangrijkste godsdienst in Andorra is rooms-katholiek. Andorra hoort tot het bisdom van La Seu d’Urgell.

Naar school in Andorra

Er zijn verschillende soorten scholen. Er is een Andorraans systeem, en ook een Spaans en Frans systeem. Je hebt er ook een Engels privé systeem. Alle scholen zijn gratis tot 16 jaar.

Er zijn drie niveaus: de kleuterschool, de basisschool en het voortgezet onderwijs.

Voor de hogere opleidingen is er de verpleegstersschool. Er is een informaticaschool (computers). Je kunt er ook naar de universiteit.

Eten in Andorra

In Andorra kun je lekker uit eten gaan. In een borda kun je de Andorraanse gerechten eten. Een borda is een oud berghuis. Je kunt er trinxat eten. Dat is een gerecht met kool, aardappel en spek. Er is ook tupi-kaas gemaakt met look en brandewijn. Je hebt er ook vleeswaren als hazenpeper en everzwijnragout. Lekker?

Nawoord

Ik vond het maken van een werkstuk over Andorra niet makkelijk. Ik heb geen jeugdboek over Andorra kunnen vinden. Samen met mijn moeder heb ik op internet gezocht. Daar kun je wel veel vinden over Andorra. Alleen zijn alle verhalen moeilijk te begrijpen.

Ik vond het wel leuk om het werkstuk te maken. Ik heb er weer veel van geleerd.

Bronnen

www.wikipedia.nl
www.landenweb.nl
https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/an.html#Econ
www.andorra.com