Vertaling Cicero

Zin 3: sin autem – [Y8] sed nihil opus est reliqua scribere.

Maar als echter – maar het is helemaal niet nodig over de rest te schrijven.

Zin 4: Ex aut summum constituere poterimus, faciendum sit.

Op grond van de eerste of hoogstens de tweede brief van jou zullen wij kunnen besluiten wat wij moeten doen.

Zin 5: modo velim diligentissime perscribas.

Ik zou willen dat jij slechts alles heel nauwkeurig uitvoerig voor mij noteert.

Zin 6: etsi magis iam quam debeo <ex> spectare.

Hoewel ik nu meer de beslissende gebeurtenis dan de brief moet afwachten.

Zin 7: Cura, ut valeas et ita persuadeas, esse nec umquam fuisse.

Zorg dat je gezond bent en wees er zo van overtuigd, dat er voor mij niets is noch ooit geweest is dierbaarder dan jij.

Zin 8: Vale, mea Terentia.

Gegroet, mijn Terentia.

Zin 9: ego videre videor, itaque debilitor

Ik schijn die te zijn, daarom word ik zo door tranen verlamd.

Zin 10: Vale. Prid. Kal. Dec.

Gegroet, 29 november.

.Ik benijd je dat je thuis bent gebleven

Scr. m[Y9] . Sept. An. 55

Geschreven in Rome, midden september, jaar 55.

M. CICERO S.D. M. MARIO

Marcus Cicero groet Marcus Marius.

Zin 1: Si aut tenuit, quo minus venires, magis tribuo quam ;

Als een of andere pijn van je lichaam of zwakte van je gezondheid je heeft tegengehouden, om naar de spelen te komen, schrijf ik dat meer toe aan het lot dan aan je wijsheid;

Zin 2: sin , mirantur, duxisti et, cum per posses, venire tamen noluisti, urtumque laetor, et sine fuisse et valuisse, cum , quae sine mirantur , neglexeris, modo ut constiterit

Maar als je deze dingen, die anderen bewonderen, als te verachten beschouwde, en je, hoewel je door je gezondheid kon (komen), toch niet wilde komen, ben ik om beide dingen blij, én dat je zonder lichaamspijn was, én dat je geestelijk gezond was, omdat jij die dingen, die anderen zonder reden bewonderen, hebt geminacht, als tenminste voor jou het genot van je vrije tijd hetzelfde is gebleven.

Zin 3: quidem perfrui mirifice licuit, cum esses in paene

Hiervan althans volop te genieten was jou bij uitstek geoorloofd, omdat je bijna alleen was achtergelaten in die mooie omgeving.

Zin 4: Neque tamen dubito, quin in , ex et patefecisti , per eos dies consumpseris, cum interea, istic reliquerunt, spectarent

Ook echter twijfel ik er niet aan, of jij hebt in die slaapkamer van jou, waarvandaan je voor jou de baai van Stabiae ook hebt zichtbaar gemaakt door een raam te laten maken, gedurende die dagen de tijd van de ochtend doorgebracht met lichte lectuur, terwijl zij ondertussen, die jou daar hebben achtergelaten, halfslapend keken naar de publieke pantomimen.

Zin 5: vero diei consumebas , ad compararas.

De overige delen van de dag echter bracht jij door met genoegens, die jij voor jezelf naar eigen goeddunken had georganiseerd.

Zin 6: autem erant , probavisset.

Wij moesten echter die dingen doorstaan, die Spurius Maecius had goedgekeurd.

b.Je hebt niets gemist aan de toneelopvoeringen.

Zin 1: Omnino, si quaeris, , sed non

Ongetwijfeld, als je (ernaar) vraagt, waren de spelen zeer verzorgd, maar niet van jou smaak.

Zin 2: enim facio .

Want ik maak de gissing, dit wegens mijn smaak.

Zin 3: Nam primum redierant ii, ego decessisse arbitrabar.

Want eerst vanwege de eer waren zij op het toneel teruggekeerd, van wie ik meende dat ze, om de eer te behouden, het toneel hadden verlaten.

Zin 4: vero , fuit, ut desinere

Jouw favoriet echter, onze Aesopus, was zodanig, dat het hem volgens alle mensen geoorloofd was op te houden.

Zin 5 iur

Toen hij begonnen was te zweren liet zijn stem hem in de steek bij de woorden: ‘Als ik willens en wetens bedrieg.’

Zin 6: Quid tibi ego narrem?

Waarom moet ik jou nog andere dingen vertellen?

Zin 7: Nosti enim ;

Je kent immers de rest van de spelen;

Zin 8: ne quidem leporis[Y11]  habuerunt, quod solent mediocres ludi.

Deze hadden zelfs die charme van die middelmatige spelen plegen te hebben.

Zin 9 enim tollebat ;

Want het bekijken van de pracht en praal nam alle vrolijkheid weg;

Zin 10: quidem non dubito, quin carueris.

Ik twijfel er niet aan of je hebt deze pracht en praal met de minste moeite gemist.

Zin 11: [Y12] Quid enim delectationis habent sescenti muli in ‘Clytaemnestra’ aut in ‘Equo Troiano’ creterrarum tria milia aut armatura varia peditatus et equitatus in aliqua pugna?

Wat voor genoegen hebben immers 600 muildieren in Clytaemnestra of in het Trojaanse paard 3000 mengvaten of de verschillende bewapening van de infanterie en ruiterij in één of ander gevecht?

Zin 12: habuerunt, attulissent.

Dat wat de bewondering van het volk had veroorzaakt, zou jou geen enkel genoegen hebben gebracht.

Zin 13: Quae si per operam dedisti , dum modo quidvis potius quam orationes egerit net u haud paulo plus quam delectationis habuisti.

Zin 13: Quae si per operam dedisti , dum modo quidvis potius quam orationes egerit net u haud paulo plus quam delectationis habuisti.

Maar als jij aandacht gaf gedurende die dag aan jouw Protogenes, mits hij jou alles liever dan mijn redevoeringen heeft voorgelezen, had jij zeker helemaal niet weinig meer genoegen gehad dan iemand van ons

Zin 14: Non enim puto aut desiderasse, praesertim cum vel spectare possis, ita non ames, ut ne quidem ire soleas.

Want ik denk niet dat je naar Griekse of Oskische toneelstukken had verlangd, vooral omdat je Oskiërs zelfs in jullie gemeenteraad kunt zien, je zo niet van Grieken houdt, dat je zelfs niet naar je villa langs een Griekse weg pleegt te gaan.

c.De jachtpartijen wekten medelijden op

Zin 1: Nam quid putem desiderare, contempseris?

Want waarom zou ik denken dat jij naar atleten verlangt, die gladiatoren hebt veracht?[Y15] 

Zin 2: In quibus confitetur et et perdidisse.

Bij dezen bekent Pompeius zelf dat hij én moeite én olie heeft verspild.

Zin 3: sunt per quinque, , nemo negat[Y16] ;

Het overige zijn jachtpartijen, telkens twee gedurende vijf dagen, schitterend, niemand ontkent dat.

Zin 4: Sed potest esse , cum aut laniatur aut transverberatur?

Maar welk genoegen kan het voor een beschaafd mens zijn, wanneer óf een zwakke man door een zeer sterk wild beest wordt verscheurd óf wanneer een schitterend beest door een jachtspeer wordt doorboord?

Zin 5: tamen, si videnda [Y17] sunt, saepe vidisti;

Deze dingen heb je toch, als ze gezien moeten worden, dikwijls gezien.

Zin 6: neque , specta<vi>mus novi vidimus.

En wij, die dit gezien hebben, hebben niet iets nieuws gezien.

Zin 7: elephantorum[Y18]  dies fuit.

De laatste dag was van de olifanten.

Zin 8: [Y19] In quo admiratio magna vulgi atque turbae, delectatio nulla exstitit.

Hierbij ontstond grote bewondering van het volk en de menigte, maar geen enkel genoegen.

Zin 9: quin etiam quaedam est atque , esse

Ja zelfs en zeker medelijden volgde en een dergelijke mening, dat dat enorme beest een zekere verwantschap had met de menselijke soort.

 [Y1]Trikolon + polysyndeton

 [Y2]Officium-cadere

Polysyndeton (climax?)

 [Y3]Miserius-indignius

Trikolon, asyndeton, climax

 [Y4](dativi) chiasme, want: zn, bn/bn, zn

 [Y5]Hyperbaton, mirificio en studio horen bij elkaar.

 [Y6]plebis

 [Y7]Staat niet in het Latijn, moet wel aangevuld worden!

 [Y8]Hiermee wordt het worst case scenario bedoeld.

 [Y9]Medio

 [Y10]Organisator spelen

 [Y11]Genitivus explicativus + plurale tantum

 [Y12]3x chiasme, assonantie, polysyndeton, geel = trikolon

 [Y13]Helemaal niet weingi = litotes

 [Y14]Hyperbool

 [Y15]Ook mannen vonden atleten/gladiatoren aantrekkelijk

 [Y16]Alliteratie (maar dat is liefst met drie woorden, litotes

 [Y17]Gerundivum

 [Y18]Genitivus subiectivus

 [Y19]Admiratio-nulla = chiasme, want: geel, blauw, blauw, geel