Over Octavianus en de sprekende raven

8.2      Over Octavianus en de pratende raven

Een beleefde raaf

Trots omwille van zijn overwinning bij Actium, ging Octavianus Rome binnen. Onder de feliciterende burgers liep hem een werkman tegemoet, die in zijn hand een raaf vasthield, die hij geleerd had te zeggen: ‘Gegroet Octavianus, overwinnaar en opperbevelhebber.’ Eerst bewonderde Octavianus de beleefde vogel, die altijd dezelfde begroeting herhaalde; daarna werd de vogel door hem voor 20 000 geldstukken gekocht. Maar de dienaar van de werkman was jaloers op hem, omdat hij niets van die zo grote hoeveelheid geldstukken had ontvangen; daarom onthulde hij aan Octavianus dat de werkman nog een tweede geleerde raaf had. Nieuwsgierig beval Octavianus de werkman ook de tweede raaf naar hem te brengen. Tegen zijn zin voerde de werkman de opdracht uit. Met bevende hand bracht hij de tweede raaf, die dadelijk dit zei: ‘Gegroet Antonius, overwinnaar en opperbevelhebber!’ Hoewel Antonius zijn vijand was geweest, kon Octavianus zijn lach niet bedwingen. Daarna loofde hij de vooruitziendheid van de werkman, maar hij beval hem het geld te verdelen met zijn dienaar. Elk van beide mannen vertrok uit het paleis van Octavianus, rijk en vrij van zorgen.

Een gulle keizer

Een arme schoenmaker hoopte dat zijn raaf ook dezelfde begroeting zou uitbrengen. Maar de schoenmaker ging niet altijd vriendelijk om met zijn vogel. Zijn geduld werd immers dikwijls op de proef gesteld. En zo bleef de vogel stil: hij bracht geen woord uit. Daarom zei de schoenmaker, die uitgeput was door de moeite, gewoonlijk aan de vogel die niet antwoordde: ‘Het is verloren moeite en geld!’ Op een keer begon de raaf toch de opgedragen begroeting te zeggen. Terwijl Augustus de volgende dag voorbijkwam, bood de schoenmaker dolblij de vogel aan hem aan. Toen de raaf keer op keer de begroeting herhaalde, riep Augustus uit: ‘Die vogel is niet beter en niet mooier dan de overige vogels. Want in mijn paleis heb ik meer dan genoeg begroeters van dat soort. Ik heb niet meer vogels nodig.’ Op dat moment voegde de raaf plotseling die woorden toe, die zijn meester gewoonlijk zei: ‘Het is verloren moeite en geld!’ Daarop lachte Octavianus zeer hard, die ook die raaf kocht voor een weliswaar zeer hoge prijs.