Tekst 289 (Rue du bac)

Tekst 289: De geschiedenis van een duivelse besmetting In november 1492, worden 2 partners van Christophe Colomb, die gestuurd waren om het eiland Cuba te ontdekken geïntrigeerd door een aantal inlandse mannen en vrouwen die iets aan het roken zijn, en waarvan ze de geur opsnuiven volgens hun gewoonte. Die plant wordt door de indianen “tabaco” genoemd. Met het maïs en de aardappel is de tabak een van de drie kado’s uit de nieuwe wereld die ons biologische- en zenuw- evenwicht het meest op zijn kop heeft gezet. De maïs en de aardappel hebben een groot deel van Europa van de honger bevrijdt. De tabak heeft ons het stimulerend middel gebracht die de aanwezigheid op de wereld intenser en vluchtiger maakt, zoals alcohol die men kon destilleren vanaf de 13e eeuw maar die werd tot aan de Renaissance alleen maar voor medische doeleinden gebruikt. Vanaf die tijd, schrijft Michelet, ging men steeds meer zijn toevlucht zoeken, dat werd nogal als ongepast gezien om in een droomtoestand te willen komen door te roken en alcohol. Twee nieuwe demonen waren geboren: alcohol en tabak. De tabak verkreeg zijn geloofsbrieven aan de tabak, door Jean Nicot, ambassadeur van Lissabon, die het introduceerde aan het Franse hof rond 1560. Vanwaar de naam: nicotaine, die men gaf aan die mysterieuze plant en later aan die “nicotine” en de alcaloïde die ze bevat. Maar in werkelijkheid, de verspreiding van tabak nam een veel minder koninklijke weg. In Frankrijk, waarschijnlijk geïntroduceerd door zeelui, die de handel dreven met Amerika. En die de verveling verdreven door een pijp te roken. De specialisten op en occulte wetenschapper Pierre de Lancre beweerd dat het de adem van hun echtgenoten was die sterk naar tabak rook die hen ertoe bracht om een nachtelijke heksenbijeenkomst te houden. “Je kunt beter het achterwerk van de duivel hebben, dan de mond van onze mannen.” De tabak lijkt duivels vanwege z´n afkomst, maar ook omdat hij in een wereld zonder stimulerende middelen een ontsnapping naar een paradijs aanbiedt. Hij (tabak) verleidt en hij verontrust. De onderdrukking die zich neerslaat door Europa op de rokers lijkt vreemd op de onderdrukking van drugs nul: dezelfde naïeve poging om de aantrekkingskracht van een pleziertje tegenover te stellen de wapens van de wet (straffen): dezelfde onmacht om de vooruitgang te stoppen van de besmetting die zich voedt door z´n illegale karakter. In Engeland, de jacht op de religieuze non-conformisten die spitste zich toe, vooral op de jongeren sekte, die lang haar hadden en pijp rookten. Ze stonden bekend als de meest extremen en de gevaarlijksten. Jacques 1e, die teveel van de fles hield om zich over te geven aan de rookgeneugten, hij schreef in 1604 een pamflet over roken: walgelijk voor het oog, afschuwelijk voor de hersenen, gevreesd voor de longen. Om rokers de zin om te roken af te nemen beveelde de Russische tsaar dat bij iedereen die een pijp rookte de neus afgehakt werd. In Frankrijk zakt de regering tamelijk snel af van het terroriseren van tabaksgebruik. Ze hadden er meer profijt van om het op rantsoen te zetten. In 1629 creëert Richelieu een belasting op tabak. De Spaanse onderhandelaars werden gecontracteerd in Amerika om hun liefhebberij van luie middagslaapjes en eindeloze sigaretten. De bedelaars die daar de peuken van opraapten om ze te op te roken, gerold in een blaadje papier, waren de moderne ontdekkers van een sigaret. Elders bleef het roken een lange tijd een populaire bezigheid, en enigszins vulgair. De mensen van kwaliteit, die prefereerden om te snuiven, populair en mannelijk: de schrijfster George Sand afficheerde haar feminisme door pijp te roken in het openbaar, tot de vrouwen in de 20e eeuw die de openbare gebouwen berookten en de antitabaksreclames trotseerden, de toegang tot hun rookverslaving is een oorlogswapen tegen slecht worden….wachtend om misschien morgen de vredespijp met hen te roken.