Noorwegen

HOOFDSTUK 1 – LAND EN BEVOLKING

Noorwegen heeft een lange kustlijn van 2650 km zonder alle fjorden in het westen. Ook heeft Noorwegen voor de kust nog ongeveer 50.000 eilandjes.
Noorwegen is in het binnenland erg bergachtig met weinig land wat geschikt is voor landbouw. Omdat Noorwegen zo lang is, is er een enorm klimaatsverschil. Aan de kust is het niet zo koud door de warme golfstromen, het is daar in het noorden ong. -6 en in het zuiden is het ong. +2. In het binnenland is het veel kouder het kan daar s‘winters ong. –20 tot –50 zijn. Toch licht er s’winters aan de kust meestal toch nog wel sneeuw. Er wonen in Noorwegen bijna 4,5 miljoen mensen dat is 13,6 mensen op 1 km2. Noorwegen heeft 19 provincies en 435 gemeenten. Ongeveer 75% van de inwoners woont in de stad en er woont 25% op het platte land. De meeste mensen die in Noorwegen wonen zijn ook in Noorwegen geboren. Er wonen in Noord Noorwegen 40.000 lappen (mensen uit lapland) deze mensen willen zelf liever Sámi genoemd worden. Deze mensen hebben hun eigen cultuur en hun eigen taal.

HOOFDSTUK 2 - GESCHIEDENIS

In 9000 voor Christus kwamen de eerste mensen in Noorwegen. De tijd tussen 1500 en 500 voor Christus heet het ”ijzertijdperk”. Rotsschilderingen laten het houden van vee en het maken van zeereizen zien. De tijd van de Vikingen was van 80 tot 1050. De vikingen veroverden het Ile of Man, de Hebriden, Noord Schotland en een groot deel van Ierland.
De vikingen stichten ook nederzettingen in IJsland, Groenland en in Noord Amerika.
In de volgende eeuwen ging het veel slechter met Noorwegen, er heersten burgeroorlogen en in de 14e eeuw stief ongeveer 2/3 van de inwoners aan de ‘zwarte dood’(een soort pest).
Daarna kwamen er veel Deense edelen in Noorwegen.
Na de tijd van Napoleon en het Vredesverdrag in Kiel in 1814 werd de Deense koning verplicht Noorwegen aan Zweden af te staan maar toen wilde Noorwegen zelfstandig worden. De Zweedse koning bleef zowel koning van Noorwegen als van Zweden, Zweden en Noorwegen werkten samen in een unie.
In 1840 kwamen er nieuwe industrieën in Noorwegen en de oude industrieën breidden zich uit. Maar er was toch nog veel werkloosheid omdat de stoommachine was uitgevonden. In de volgende 50 jaar emigreerde ¾ miljoen Nooren naar Noord Amerika.
In 1906 werd. Noorwegen onafhankelijk van Zweden. Aan de 1e wereldoorlog deed Noorwegen niet mee. Tijdens de tweede wereldoorlog werd Noorwegen meteen in 1940 door de Nazi’s binnengevallen en na twee maanden vluchtte de regering naar Groot-Brittannië. De sterke Noorse Marine hielp Engeland en alle landen die tegen Duitsland en een beetje Italië en Oostenrijk waren.
Na de 2e wereldoorlog heeft Noorwegen heel hard gewerkt aan het herstel van het land. Op dit ogenblik is Noorwegen een koninkrijk en sinds 1991 zijn koning Harald de V en Koningin Sonja aan de macht. Hoewel de koning in de politiek niet veel kan doen is de betekenis van het hebben van een koninkrijk toch groot met name omdat de koninklijke familie zich inzet als internationale ambassadeurs voor hun land.

HOOFDSTUK 3 – CULTUUR

Noren lezen graag. Zij geven per jaar veel geld uit aan boeken Nkr. 500 per persoon. Jaarlijks worden er ongeveer 4000 boeken in het Noors gepubliceerd en 10% daarvan zijn gedichtenbundels, verhalenbundels en romans geschreven door Noren. Allerlei Noorse sprookjes en vertellingen over trollen zijn wereldwijd bekend.
Theater is iets wat in Noorwegen pas laat tot ontwikkeling is gekomen. In 1827 werd het eerste grote theater in Oslo geopend door een Zweed Ohaën Peter Strömberg. Pas in 1960 kwamen er in Noorwegen theaters in alle grotere plaatsen.
Ook de muziek is er in Noorwegen sinds 1970. In 1970 zijn ook de grote orkesten ontstaan Het “Oslo Philarmonic” is wereldwijd bekend Noors orkest Leif Ove Andsnes is momenteel de bekendste concertpianist van Noorwegen. Opera is al wel sinds de 19e eeuw bekend in Noorwegen en diverse operasterren hebben in heel Europa opgetreden. Ook de jazz heeft in Noorwegen veel fans en er zijn diverese wereldbekende jazzmusici. De Noorse regering ondersteunt de culturele vormen financieel zeer sterk. Naar de film gaan is ook een geliefde bezigheid en de Noren maken ook zelf veel films die niet onderdoen voor de grote Amerikaanse films. Het meest opvallende in de Noorse architectuur is het gebruik van erg veel hout. Niet alleen woonhuizen maar ook hele kerken worden van hout gemaakt. De woonhuizen op het platteland zijn niet alleen helemaal van hout maar zijn ook in allerlei vrolijke kleuren geschilderd: rood, geel of blauw. Belangrijke kunstwerken werden al in de middeleeuwen gemaakt: wereldberoemde altaarbeschilderingen werden tussen 1250-1350 vervaardigd. De wereldberoemde schilderingen in het stadhuis van Oslo zijn tussen de eerste en de tweede wereldoorlog gemaakt.
De eerste Noorse beeldhouwer die internationale erkenning kreeg is Gustav Vigeland 1869-1943 er is een beeldentuin in Oslo naar hem genoemd waar zijn werk tentoongesteld is.
Ook kent Noorwegen een uitgebreide traditie van houtsnijwerk. Dat begon al bij de vikingen. Ook nu wordt er nog veel houtsnijwerk gemaakt en kunstig beschilderd.

HOOFDSTUK 4 – TOERISME

Sinds 1980 komen er steeds meer toeristen naar Noorwegen. De fjorden (die inhammen aan de westkant van Noorwegen) zijn een van de grootste attracties De rivieren in Noorwegen zijn kort maar hebben veel stroomversnellingen en watervallen, deze watervallen worden ook vaak bezocht. Ook al denken veel mensen dat Noorwegen van die hoge bergen heeft is dat toch niet waar de hoogste berg is nog geen 2500 meter veel mensen beklimmen die bergen. Omdat Noorwegen haar geld haalt uit de industrie en de olie in de Noordzee heeft Noorwegen niet veel historische gebouwen want de industrie en de olie zijn pas laat gegroeid Er zijn een paar niet oude prachtige kerkjes van hout, waar veel mensen naar gaan kijken. De meeste toeristen willen graag grote rondreizen maken bijvoorbeeld in een auto, ook kun je je in Noorwegen prima ontspannen. In de bergen kun je goed bergbeklimmen maar je kunt er ook goed trektochten maken door de bergen. Het woord Skiën is van oorsprong Noors de Noren hebben het skiën verzonnen. Het langlaufen en alpineskiën wordt ook veel gedaan door toeristen. De meeste mensen verblijven in een hut, zowel zomers als ‘s winters. De meeste hutten zijn voor 8 tot 16 personen, waardoor het verblijf niet zo heel duur is als je met veel bent. In de meeste restauranten kan vis krijgen, vis is ook een Noorse specialiteit.

HOOFDSTUK 5 – SPORT

In Noorwegen doet 40% van de bevolking aan sport. De voetbalverenigingen hebben het meeste mensen, gevolgd door skiverenigingen en handbalverenigingen. Golf is de meest groeiende sport, van de sporten die je alleen doet. Bij de Olympische winterspelen heeft Noorwegen in de tijd van 1924 tot 1998 236 medailles gewonnen. Alleen de vroegere Sovjetunie heeft er meer. Bjøn Pehtie heeft het grootste aantal medailles in de geschiedenis gewonnen 9 gouden, 15 zilveren en 3 bronzen. Ook in schaatsen is Noorwegen erg goed.