Bestaat de ‘Moderne Homo Universalis’

Beoordeling 7.6
Foto van een scholier
  • Verslag door een scholier
  • 5e klas vwo | 1280 woorden
  • 10 juni 2021
  • 5 keer beoordeeld
Cijfer 7.6
5 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak

Perfect Op Papier 

Indeling

  • Inleiding
  • Wat is de Homo Universalis? 
  •  Leonardo da Vinci 
  • Wat is de Moderne Homo Universalis?
  • Hito Steyerl
  • Conclusie
  • Bronnen 

Inleiding 

Wat is de homo universalis? Een kunstenaar die actief en getalenteerd is op diverse terreinen? Maar dat zijn dan best wel veel mensen. Als we het hebben over homo universalis denken we aan het ideale mens en dus een ‘goed’ mens. Toch ken ik een paar kunstenaars die zich een homo universalis kunnen noemen die geen goed mens zijn, bijvoorbeeld Picasso, een man die zijn vrouwen en vrienden misbruikten. Picasso is een persoon die actief en getalenteerd was in de schilderkunst, beeldhouwer en keramist, en zou zichzelf dus een homo universele kunnen noemen. Maar hij is zeker geen goed mens. Dus de kern homo universalis is niet alleen een kunstenaar die actief en getalenteerd is op diverse terreinen. Daarom ga ik in dit essay proberen de vraag ‘wat is de homo universalis, en bestaat dit wel?’ te beantwoorden. Dit ga ik doen door naar een kunstenaar uit de renaissance, Leonardo da Vinci, en naar een hedendaagse kunstenaar, Hito Steyerl, te kijken en de vraag ‘Bestaat de moderne homo universalis?’ te beantwoorden.

Wat is de Homo Universalis?

Om de vraag te beantwoorden heb ik eerst naar de opkomst van individualisme gekeken. Individualisme is het filosofisch standpunt om op zichzelf te richten en jezelf centraal te zetten. Door de opkomst van deze stroming gingen kunstenaars meer kunst voor hun zelf maken in plaats van op commissie of voor de kerk zoals in de middeleeuwen . Het humanisme heeft er ook mee te maken, want door de opkomst van humanisme was er een minder groot geloof in god. Daardoor werden kunstenaars vrijer in hun werk en werden ze vaker geïdealiseerd. Ook was binnen het hof het ideaal om een homo universalis te zijn. Uit het boek Vite van Giorgio Vasari komt dat een homo universalis naast een kunstenaar ook goede manieren, een knappe uiterlijk en muzikaal moet zijn. Dus de homo universalis is de ideaal mensen met een veelzijdige opleiding.

Leonardo da Vinci 

 Een bekend voorbeeld van de homo universalis is Leonardo da Vinci, hij  was een architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver en schilder. Dus je kan makkelijk zeggen dat hij actief en getalenteerd is op diverse terreinen. Je kan ook zien in zijn werk zoals de Vitruviusman, dat hij zijn kennis van anatomie combineert met zijn kennis over schilderkunst. Dit kan je ook zien in andere werken van hem zoals De Dame Met De Hermelijn. Als je bij dat werk naar haar hand kijkt kan je zien dat da Vinci een begrip heeft van de autonomie. De botten van haar hand zijn ontzettend duidelijk gedefinieerd. Daaraan kan je zien dat hij zijn kennis gebruikt in zijn kunst en dat maakt hem een voorbeeld van een homo universalis. Ook was hij een uitvinder, een ander werk van hem is Viola organista, dat is een experimenteel muziekinstrument. Het instrument bestond aanvankelijk alleen op schetsen van Da Vinci, maar is later werkelijk gebouwd. In dat kan je zien dat hij ook uitvindginen heeft gemaak binnen de muziek. Aan deze werken kan je zien dat hij een veelzijdige opleiding heeft gehad en die gebruikt in zijn werken. 

Moderne Homo Universalis

Wat maakt een moderne kunstenaar een homo universalis ? Is dat hetzelfde als een persoon uit de 16de eeuw? Dat zou je kunnen denken maar onze idealen erg veranderd zijn. Het ideaal wat wij nu kennen voor uiterlijk is heel anders, maar ook ons ideaal voor opleiding. Omdat nu bijna iedereen gaat studeren is het ideaal verhoogt. Maar ik denk dat een homo universalis nog steeds een ideaal mens is, met een veelzijdige opleiding. Alleen is het ideaal verandert.   

Hito Steyerl

Een voorbeeld van een hedendaagse homo universalis is Hito Steyerl, zij een beeldend kunstenaar, schrijver en filmmaker. Ze heeft in Japan Documentary Film Directing gestudeerd en Film in München. Vervolgens studeerde ze filosofie aan de kunstacademie in Wenen, waar ze haar doctoraat verdienden.  Zij heeft dus een veelzijdige opleiding gehad. Ik heb naar twee van haar werken gekeken, eerst naar haar werk Actual RealityOS. ‘Actual RealityOS  is een open source digitale tool voor datavisualisatie die augmented reality, meeslepende audio en strategieën voor datacollectie en mapping voor mobiele apparaten samenbrengt’ Ofwel een augmented reality-tool wat een interactieve ervaring is, van een echte omgeving waarin de objecten die zich in de echte wereld bevinden, worden versterkt door computer gegenereerde perceptuele informatie. Een bekend voorbeeld hiervan is de Pokémon Go app dit in 2016 uitkwam. Actual RealityOS is experimenterend werk, wat je een vorm van een uitvinding kan noemen. Ook heb ik naar een van haar films gekeken, ‘November’, die uitkwam in 2004. In de film onderzoekt Steyerl de rol van de beelden in revolutie en beschrijft de reis van Andrea Wolf, een vriendin die betrokken was bij de Koerdische bevrijdingsbeweging in Turkije. De film bestaat uit beelden van Koerdische televisie, scènes uit een amateurfilm gemaakt door twee vrienden als tieners, clips uit Bruce Lee-films en Steyerls eigen verhaal. In de film komen meerdere thema's voor, waaronder gender in politieke opstanden en de esthetiek van protest. In deze twee werken kan je zien dat zijn haar veelzijdig kennis gebruik in haar kunst. Zoals eerder genoemd is het hebben en gebruiken van een brede kennis over de wereld een kenmerk van een homo universalis.     

Conclusie

Om de vraag ‘Bestaat de moderne homo universalis?’te beantwoorden,  heb ik naar de betekenis van homo universalis gekeken, naar een bekend voorbeeld van de homo universele, Leonardo da Vinci, en naar een mogelijk moderne homo universalis, Hito Steyerl. Ik ben tot de conclusie gekomen dat de homo universalis een ideaal is en dus nooit bereikt zal worden. Zo had Leonardo da Vinci een veelzijdige kennis, maar hij was nog steeds een mens en dus niet ‘een ideaal mens’. De homo universalis is perfect mens op papier van Giorgio Vasari en zo heeft iedereen zijn ideaal. Maar zo’n ideaal is bijna onhaalbaar en alleen haalbaar op papier, want iedereen maakt fouten . Dus de moderne homo universalis bestaat maar is waarschijnlijk niet hetzelfde als hij in de renaissance was. Dit komt omdat onze standaard is veranderd.  

Bronnen 

Groenendijk, J. Bespiegeling - Kunsten in samenhang tekstboek. 1ste editie, Staal & Roeland, 2016.

“Hito Steyerl - 33 Artworks, Bio & Shows on Artsy”. Artsy, www.artsy.net/artist/hito-steyerl. Geraadpleegd 25 maart 2021.

“Hito Steyerl. November. 2004 | MoMA”. The Museum of Modern Art, www.moma.org/collection/works/179811. Geraadpleegd 26 maart 2021.

“Homo universalis”. Encyclo, www.encyclo.nl/begrip/Homo_universalis. Geraadpleegd 23 maart 2021.

“Individualisme”. Encyclo, www.encyclo.nl/begrip/individualisme. Geraadpleegd 23 maart 2021.

Koops, Enne. “Leonardo da Vinci (1452–1519) – Humanist, renaissance man en multitasker”. Historiek, 17 september 2020, historiek.net/leonardo-da-vinci-uitvinder-renaissance/67188.Een kunstenaar die actief en getalenteerd is op diverse terreinen

---. “Renaissance & humanisme (ca.1350-1620) – Een bloeiende cultuurperiode”. Historiek, 6 oktober 2020, historiek.net/renaissance-humanisme-oorzaken-gevolgen/75449.

Kreps, Andrew. “THE WORK OF HITO STEYERL - Artists - Andrew Kreps Gallery”. Andrew Kreps Gallery, www.andrewkreps.com/artists/the-work-of-hito-steyerl. Geraadpleegd 25 maart 2021.

Serpentine Galleries. “Hito Steyerl”. Serpentine Galleries, hitosteyerl.serpentinegalleries.org. Geraadpleegd 26 maart 2021.

---. “Hito Steyerl: Actual Reality OS”. Serpentine Galleries, 1 juli 2020, www.serpentinegalleries.org/whats-on/hito-steyerl-actual-reality-os.

“Viola Organista”. viola organista, violaorganista.com/en/home. Geraadpleegd 26 maart 2021.

“What Is Augmented Reality?” The Franklin Institute, www.fi.edu/what-is-augmented-reality. Geraadpleegd 26 maart 2021.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.