Thema 2: voeding en vertering

Paragraaf 1: Voedingsmiddelen is alles wat je eet en drinkt ze kunnen plantaardig of dierlijk zijn. 

Plantaardig: wortels, stengels , vruchten, zaden, bladeren van bepaalde planten. 

Dierlijk: Delen van dieren zoals vis en vlees of producten van dieren zoals eieren en melk (boter kaas en yoghurt)

Voedingsstoffen zijn bruikbare bestandsdelen van de voedingsmiddelen. Functies:

-Bouwstoffen voor vorming van cellen en weefsel voor de groei en ontwikkeling.  

-Brandstoffen leveren energie op voor beweging en het op peil houden van je lichaamstemperatuur en Groei, Ontwikkeling en Herstel.

-Reservestoffen worden opgeslagen in bepaalde delen van het lichaam.

-Beschermende stoffen zorgen dat je gezond blijft.

Voedingsvezels zijn alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel. functie:

- Bevorderen en darmperistalstiek

*Paragraaf 2: 

Eiwitten: -Functies: Bouwstof en brandstof. 

Koolhydraten: -Functies: Brandstoffen, Bouwstoffen en Reservestoffen. Voorbeelden: Glucose, Suikers en zetmeel.

Vetten: -Functies: Brandstoffen, bouwstoffen en Reservestoffen. Vetten  kunnen door de huid  worden opgeslagen

Water: -Functie: Bouwstoffen. Water is belangrijk bij het vervoeren van stoffen.

Mineralen: Functies: Bouwstoffen en Beschermende stoffen. Bijv: Kalkzouten voor de opbouw van beenderen.

Vitamines: functies: Bouwstoffen en beschermende stoffen. Vitamines worden aangegeven door een letter zoals A, B, C enz.

Joodoplossing: is een indicator voor zetmeel. Jodium veranderd van lichtbruin naar blauw/zwart als er zetmeel aanwezig is.

Glucose: kun je aantonen met een teststrookje. Het veranderd van kleur als er glucose aanwezig is.

*Paragraaf 3:  De schrijf van 5!

*Eet gevarieerd: gebruik elke dag iets uit ieder vak van de schrijf van 5.

Vak 1 --> Groente en Fruit --> Vitamine C en Voedingsvezels
Vak 2 --> Brood en aardappelen (of rijst, macaroni enz) --> Zetmeel, Plantaardige eiwitten, Vitamines, Mineralen en Voedingsvezels.

Vak 3--> Melkproducten en vlees(waren), kip en vis enz --> (dierlijke) eiwitten, vitamines en mineralen.

Vak 4--> Margarine, halvarine en olie--> Vetten en Vitamines.

Vak 5--> Dranken --> water

*Eet niet te veel en beweeg! De energiebehoeften is afhankelijk van het geslacht, leeftijd, lengte en lichamelijke inspanning.

niet te veel vet, suiker en alcohol.

Gebruik weinig verzadigd vet. (vooral dierlijk vet is verzadigd) - eet 2 keer per week vette vis. Eet veel groeten fruit en brood bevat weinig energierijke stoffen en veel voedingsstoffen. Eet veilig voorkom voedselvergiftiging door goede voedsel hygiëne.

*Paragraaf 4

ondervoeding---> door te weinig voedsel, te kort aan bepaalde voedingsstoffen vooral eiwitten. --> eiwitten te kort bij kinderen --> opgezwollen buikjes, langzame groei en ontwikkeling, mogelijke hersenbeschadiging.

overvoeding--> door te veel voedsel--> te vet-->te weinig beweging -----> er wordt veel vet als reservestof opgeslagen (overgewicht)--> meer kans op ziek worden.

*Paragraaf 6: Darmperistaltiek: afwisselen van samentrekken en ontspannen van de kringspieren en lengtespieren--> wand hele darmkanaal. Functies: voedselbrok verplaatsen, kneden en vermengen met verteringssappen. 

*Paragraaf:  Tanden en kiezen

-uitwendige bouw: kroon (buiten de kaak) Wortels (in de kaak)

-inwendige bouw: Tandbeen, Tandholte (holte in het tandbeen waarin in bloed/zenuwen liggen), Glazuur (harde laag om het tandbeen van de kroon), Cement (laagje om het tandbeen van de kroon), Wortelvlies (bevestigt de tand/kies in de kaak. Kaak is bedekt met Tandvlees)

*Paragraaf 8 Snijtanden en hoektanden en kiezen

- dienen om stukken van voedsel af te scheuren. Hoektanden zijn puntiger dan snijtanden. 

-kiezen: voor het vermalen en klein maken van het voedsel. hebben een knobbelige bovenkant.

-Melkgebit --> 1/2 en 2 jaar krijg je het. Tandformule is 2.1.2|2.1.2 onder ook.

-Blijvend gebit--> 6 jaar door vervanging melkgebit (wisselen). Tandformule is 5.1.2|2.1.5 onder ook helemaal compleet (verstands kiezen)