Het oog

Voorwoord

Je hebt 5 zintuigen en één daarvan is het oog.
Met je ogen doe je waarnemingen.
Soms kunnen je ogen je zelfs bedriegen.
In dit werkstuk leer je:
-hoe een oog werkt en hoe het oog in elkaar zit.
-waarom de ene persoon blauwe ogen heeft en de andere bruine ogen.
-iets over gezichtsbedrog
-problemen met je ogen
-iets over ogen en zien

Hoofdstuk 1  Hoe werkt het oog

Een oog zit ingewikkeld in elkaar. Het bestaat uit allemaal verschillende onderdelen.

1. De oogbol
    Een ronde bol die in de oogkas zit. Het lijkt net een knikker en zit met de oogspier in je oogkas vast.

2. Het ooglid
    Het ooglid beschermt je oog. Als er iets op je oog afkomt of er is teveel licht dan gaat je ooglid    
    automatisch dicht. Maar je knippert ook om je oog vochtig te houden anders gaan je ogen prikken.
    Je knippert wel 20.000 keer per dag!

 3. Het harde oogvlies
    Is het vlies dat om je oogbol heen zit.
    De voorkant van het harde oogvlies is het hoornvlies.
    Dit is een beschermend, doorzichtig laagje over de voorkant van het oog.
    Het hoornvlies zorgt er ook voor dat er licht binnen in je oog komt.
   
4. De pupil
    Dat is de zwarte stip in het midden van je oog. Eigenlijk is het geen zwarte stip maar een gat.
    Bij veel licht wordt de pupil groter en bij weinig licht kleiner.
   
5. De iris
    De iris regelt het groter en kleiner worden van de pupil.
    De iris kan verschillende kleuren hebben zoals groen, bruin, blauw of gemengd.

6. De lens
    De lens van het oog werkt net zo als de lens van een fotocamera.
    Door de lens kan je scherp zien.

7. Het netvlies  
    Het netvlies is heel belangrijk. Al de beelden die binnenkomen in je oog worden hier opgeslagen en 
    doorgestuurd naar je hersenen via je oogzenuw.

8. Het vaatvlies
    Hierin zitten bloedvaten.

9. De gele vlek
    Deze zit op je netvlies en zorgt ervoor dat je kleuren kan zien.

10. De oogzenuw
      De oogzenuw zit aan de achterkant van de oogbol.
      Deze stuurt alle beelden die via je oog binnenkomen door naar je hersenen.
      Het begin van de oogzenuw heet de blinde vlek.

11. Het glasachtig lichaam
      Je oog is opgevuld met een soort gel. Deze doorzichtige gel heet het glasachtig
      lichaam.

Het oog werkt zo:

Een lichtstraal komt van een voorwerp door de lens in het oog . Het
voorwerp komt dan op het netvlies. Via de oogzenuw gaat het beeld naar de hersenen.
En dan zie je het voorwerp.

Hoofdstuk 2 Gezichtsbedrog

Gezichtsbedrog is iets wat je ziet maar wat niet waar is. De hersenen vatten het signaal dat de oogzenuw doorgeeft verkeerd op.

Het lijkt bijvoorbeeld net alsof deze cirkels draaien maar dat doen ze niet, ze staan gewoon stil.
 

Het lijkt ook net alsof deze lijnen scheef staan maar ze staan gewoon kaarsrecht.

Schilderijen van sommige schilders zijn ook gezichtsbedrog bv: die van Escher en Salvator Dali.

De Proef

Kijk eens goed naar dit plaatje, eerst van dichtbij en dan van veraf wat zie je?
Als je dichtbij gaat staan dan is het linkerhoofd lelijk en het rechterhoofd mooi.
Maar als je van veraf kijkt dan is het precies andersom!

Hoofdstuk 3 Verschillende kleuren ogen

De iris is het gekleurde gedeelte van het oog. Deze kan veel verschillende kleuren hebben.

De meest voorkomende oogkleuren zijn bruin, blauw, groen en grijs.
Er bestaan heel veel mixen van deze kleuren.

De kleur van je ogen is erfelijk.
Je oogkleur wordt bepaald door de stof melanine. Hoe meer melanine je in je lichaam hebt hoe donkerder je ogen zijn.
Bruine ogen komen het meeste voor en groene ogen het minst.
Mensen die te weinig melanine hebben heten albino’s. Ze hebben soms rode ogen.

De groene ogen van het Pakistaanse meisje Sharbat Gula werden wereldberoemd toen ze op de cover van het tijdschrift National Geographic verscheen.

Sommige mensen hebben zelfs 2 verschillende kleuren ogen. Dit heet heterochromie en is een oogafwijking.

Hoofdstuk 4 Problemen met je ogen

Niet alle ogen werken goed. Er kan van alles mis zijn met je ogen.

Bril of contactlenzen
Als je niet scherp kunt zien dan ga je naar de brillenwinkel. De opticiën gaat je ogen opmeten met een apparaat. Je moet letters voorlezen die steeds kleiner worden. Daarna krijg je een bril of contactlenzen waarmee je alles weer scherp kunt zien.
Je kunt je ogen ook laten laseren waardoor je geen bril meer nodig hebt. Ze maken je hoornvlies dan dunner.
Er zijn gekleurde contactlenzen te koop waarmee je je ogen een andere kleur geeft.
Als je ouder wordt kun je kleine lettertjes steeds minder goed lezen en kun je een aparte leesbril kopen. Als je niet goed in de verte kunt zien ben je bijziend.
Als je niet goed meer kunt lezen ben je verziend.

Kleurenblind

In je netvlies zitten kegeltjes die ervoor zorgen dat je kleuren kunt zien. Hiermee kun je de kleuren rood, groen en blauw zien en met deze kleuren kun je alle andere kleuren krijgen.
Sommige mensen missen de rode, de groene of de blauwe kegeltjes en kunnen dus bepaalde kleuren niet zien. Mannen zijn vaker kleurenblind dan vrouwen.
Hieronder zie je een kleurenblindheidstest. Mensen die kleurenblind zijn kunnen de cijfers niet lezen.

Blind zijn

Als je helemaal niets kunt zien ben je blind.
Er zijn heel veel oorzaken voor blindheid. Sommige mensen worden blind geboren en anderen worden het later. De meest voorkomende oorzaak van blindheid is dat je lens niet meer goed werkt. Blinde ogen zien er soms heel eng uit.

De meeste blinden lopen op straat met een blindenstok zodat ze voelen waar ze lopen en nergens tegenaan lopen. De stok is wit met rode strepen. Sommige mensen hebben ook een hulphond.
Braille is een manier voor blinden om te kunnen lezen. Puntjes op papier stellen de letters voor en blinden voelen met hun vingers over het papier en kunnen zo dus lezen. 

Hulphond

 
Braille

 
Blind oog

 
Blindenstok

Hoofdstuk 5 Ogen en taal

Er zijn wel 85 spreekwoorden die over ogen gaan. Hieronder staan er een paar:

1. Een oogje op iemand hebben: verliefd zijn op iemand
2. Uit het oog uit het hart: als je iemand niet meer ziet denk je ook niet meer aan hem.
3. Een oogje in het zeil houden: ergens op letten.
4. Oog om oog, tand om tand: hetzelfde bij iemand terug doen.
5. Oog voor iets hebben: ergens in geïnteresseerd zijn.
6. Er zitten haken en ogen aan: het levert problemen op.
7. Je kunt geen hand voor ogen zien: het is pikdonker.
8. Hoge ogen gooien: een goede kans maken.
9. Iemand onder vier ogen spreken: alleen met die persoon spreken zonder anderen erbij.
10. Je ogen uitkijken: iets heel erg mooi vinden.
11. Grote ogen opzetten: heel verbaasd zijn.

Nawoord

We hopen dat iedereen de presentatie leuk vond en er iets van geleerd heeft.