Aardgas & Aardolie
Hoe is aardgas en aardolie ontstaan?
Aardgas is een brandstof die al meer dan 100 miljoen jaar geleden is ontstaan. Aardgas ontstaat uit steenkoollagen.
1. Steenkoollagen zijn miljoenen jaren geleden gevormd uit afgestorven planten, bomen en diertjes.
2. Hoger gelegen lagen zorgen voor een hoge druk en temperatuur. Daardoor ontstaat uit het steenkool aardgas.
3. Het gas stijgt op en komt terecht in de poriën van het zandstee, dat is gele poreuze steen. Boven het zandsteen ligt een dikke ondoordringbare zoutlaag. Die laag zorgt ervoor dat het gas niet uit het zandsteen kan ontsnappen.
Aardolie is ongeveer 180 miljoen jaar geleden ontstaan. Aardolie ontstaat uit dode resten van planten, dieren en plankton.
1. Op de zeebodem zijn plantjes, diertjes en plankton
2. De plantjes en dieren gaan dood, hierdoor komt er een laag met dode resten op de zeebodem te liggen
3. Op de laag met dode resten komt zand en klein. Zo ontstaat een ondoordringbare laag
4. Het zand en de klei duwen zo haard op de dode planten en dieren dat die in aardolie veranderen
Waar komt het voor?
In Nederland komt op een aantal plaatsen aardgas voor. In de Beemster, Coevorden, Ameland, Rotterdam en de meest bekende Slochteren.
Het aardgas in Slochteren is in 1959 op het weiland van boer Kees Boon ontdekt. Er is ongeveer 2700 miljard kubieke meter aardgas. Inmiddels is zo’n 1700 miljard kubieke meter gewonnen.
Er wordt verwacht dat de gasbel bij Slochteren in 2050 leeg is. De grond ligt dan ongeveer 40 lagen lager.
Aardolie komt voor in Schoonebeek. Het aardolieveld is daar in 1943 ontdekt. Eerst werd de aardolie gewonnen doormiddel van jaknikkers, dat zijn pompen die een buis hebben diep in de grond. Boven de grond is een gedeelte dat op en neer gaat. En dan wordt de olie uit de grond gezogen, dit gebeurde tot 1996. Vanaf 2011 zijn ze verdergegaan met het winnen van aardolie maar nu zonder de jaknikkers
Een schematische voorstelling van een jaknikker
Hoe word het gewonnen?
Aardgas word gewonnen doormiddel van aardgasputten. Eerst wordt er een put geboord, als dat is gedaan kunnen ze het aardgas gaan verzamelen.
Aardolie werd vroeger gewonnen doormiddel van jaknikkers. Op de dag van vandaag gebeurt dit met booreilanden.
Hoe werd het landschap beïnvloed door het winnen van aardolie en aardgas?
Bij het winnen van aardgas komt de grond lager te liggen. Als de gasbel bij Slochteren leeg is word verwacht dat de grond ongeveer 40 lagen lager licht. Er wordt geen schade aangebracht door de putten.
Bij aardolie verandert er niet zo veel aan het landschap. Er komen enkel jaknikkers en booreilanden. Alleen als er een lek ontstaat in de pijpen van een booreiland komt er wel grote schade aan de natuur.
Een voorbeeld daarvan is 2 jaar geleden in de golf van Mexico, er was een groot gat in de pijpleiding gekomen waardoor en miljoenen liters olie in zee zijn gestroomd.
Word het gebruikt?
Aardgas wordt voor gebruikt voor:
- koken op een gasstel
- elektriciteit opwekken
Aardolie wordt gebruikt voor:
- Asfalt
- Kerosine (brandstof voor vliegtuig)
- Benzine
- Plastic
- Medicijnen en Geneesmiddelen
Steenkool
Hoe is het ontstaan?
Steenkool kan op 4 manieren ontstaan:
1. Resten van dode planten vormen in moerassen dikke veenlagen.
2. De waterspiegel stijgt, er wordt een laag zand en veen afgezet
3. - De lagen zand en klei worden steeds dikker
- De druk en temperatuur stijgen
- Na miljoenen jaren is het veen samengeperst tot bruinkool.
4. – De druk en temperatuur nemen toe. Dat komt doordat er steeds meer
lagen zand en klei worden afgezet.
- Na miljoenen jaren is de bruinkool samengeperst tot steenkool.
Waar komt het voor in Nederland?
Steenkool komt in Nederland voor in Limburg. Er zijn verschillende mijnen.
- staatsmijn Wilhelmina in Terwinselen
- Staatsmijn Emma in Hoensbroek
- Staatsmijn hendrik in Brunssum
- Staatsmijn Maurits in Geleen
- Staatsmijn Beatrix in Herkenbosch
- Domanialemijn in Kerkrade
- Oranje Nassau 1 in heerlen
- Oranje Nassau 2 in Schaesberg
- Oranje Nassau 3 in Heerlerheide
- Oranje Nassau 4 in Herksenberg
- Willem- Sophia in Spekholzerheide
- Laura in eijgelshoven
- Julia in eijgelshoven
Hoe word steenkool gewonnen?
Steenkool zit diep onder de grond, daarom moesten er diepe tunnels worden gegraven om er te komen. In die tunnels werden liften gemaakt. Vanuit die liften kon je op verschillende plaatsen ‘uitstappen’ dan kwam je in de mijnen. Om de mijnen te verstevigen werden houten balken gebruikt. Om de steenkool uit de mijnen te hakken werden vroeger hamers gebruikt, daarna werden boren gebruikt en tegenwoordig gebruiken ze drilhamers. In de mijnen waren ook een soort treinen zodat de werknemers op de plaats konden komen waar ze moesten werken.
Het werk was wel heel zwaar en gevaarlijk. Er was altijd gevaar dat de mijnen konden instorten en soms kwam er bij het winnen van steenkool giftige gassen vrij. Ook was er heel veel stof en als je daar teveel van inademde kreeg je stoflongen
Hoe is het landschap veranderd door het winnen van steenkool?
Boven de grond veranderd er niet zo heel veel. Je ziet alleen torens staan voor de liften die naar de mijnen gaan.
Ondergronds is er wel veel veranderd. Er zijn gangen gemaakt om de steenkool uit te kunnen halen.
Waarvoor word steenkool gebruikt?
Steenkool wordt gebruikt als brandstof voor kachels, stoomtreinen en stoomboten
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden