De vogelgriep

Wat is vogelgriep?

In november 2014 was vogelgriep vastgesteld bij verschillende pluimveebedrijven in ons land. Er gold een landelijk vervoersverbod voor pluimvee, eieren en zelfs mest. Maar wat is de vogelgriep eigenlijk en misschien nog belangrijker, is het gevaarlijk voor de ons, de mens?

De vogelpest

De vogelgriep, of in volksmond genoemde ‘vogelpest’, komt in veel verschillende varianten voor. Er zijn milde varianten, maar ook gevaarlijke en zeer besmettelijke versies. De meest bekende variant is het H5N1 type. Dit type is zeer besmettelijk. Er is sprake van ‘vogelpest’ wanneer veel vogels tegelijkertijd besmet raken en doodgaan.

Wanneer een dier besmet is met H5N1 dan duurt het 4 tot 15 dagen voordat het ‘echt’ ziek wordt. Daarna gaat het snel en in de meeste gevallen is de dood een snel gevolg.

Verspreiding

Bijna alle vogelsoorten kunnen de vogelgriep krijgen, maar vooral kippen en kalkoenen, oftewel de hoenderachtigen, zijn het meest gevoelig voor besmetting. De vogels raken voornamelijk besmet door trekvogels, vooral wilde eenden. Zij dragen milde varianten van het virus zonder daar zelf ziek van te worden. Het virus wordt doorgegeven door ademhaling, oogvocht en mest. Het wordt ook door de mens verspreid, door bijvoorbeeld een restje vogelpoep onder hun schoen.

Vogelgriep bij mensen

De vogelgriep kan ook mensen besmetten. Het gebeurt niet vaak, maar het kan wel. De symptomen zijn vooral snel opkomende koorts, spierpijn, keelpijn, hoesten, rillerigheid en een uitgeput gevoel. De symptomen komen al heel snel. Binnen 2 tot 3 uur zijn de eerste symptomen al merkbaar. Na 7 tot 10 dagen na de besmetting kunnen mensen pas daadwerkelijk ziek worden. Na 5 dagen zijn de zwaarste symptomen over. Als het vogelgriepvirus zich muteert met een menselijk griepvirus, dan ontstaat een gevaarlijkere variant.

Voorkomen van besmetting

Om te voorkomen dat vogelgriep door besmet pluimvee of transportmiddelen de Europese Unie wordt binnengebracht, heeft de Europese Unie een regelgeving opgesteld. Daarin staat onder andere dat veehouders en transporteurs van levende dieren maatregelen moeten nemen om besmetting en verspreiding met het vogelgriepvirus te voorkomen. Ook worden gehouden pluimvee en vogels in het wild geregeld gecontroleerd op antistoffen tegen het virus. Zodat de vogelgriep in een vroeg stadium te ontdekken is en de verspreiding beperkt kan blijven.

Vogelgriep in Nederland

Al een keer eerder heeft Nederland te maken gehad met de vogelgriep. In 2003 werd de pluimveesector getroffen door het virus H7N7. Op 1349 pluimveehouderijen werden kippen, kalkoenen en eenden gedood. Er zijn in totaal zo’n 30 miljoen landbouw- en hobbydieren gedood. Van de mensen die betrokken waren bij het doden van de zieke dieren, raakten 19 ervan besmet met het virus. Een dierenarts uit Rosmalen is daaraan overleden.

Ook de jaren daarna was het virus regelmatig opgedoken, maar kon het steeds beperkt worden gebleven tot enkele bedrijven.

‘Zeer uitzonderlijk bij mensen’

De vogelgriep is een ernstig virus, dat vooral bij de hoenderachtigen vogels voorkomt. Ze raken besmet door de verspreiding van het virus door trekvogels. Ook mensen kunnen worden besmet, maar dat is zeer zeldzaam. Dat er iemand aan overlijd is al helemaal uitzonderlijk. De Europese Unie heeft ook maatregelen genomen tegen het virus, om ervoor te zorgen dat als het virus nog een keer uitbreekt, dat het dan beperkt blijft tot enkele bedrijven.