De tweede fase

Tweede fase niet alleen slecht

Nu al 3 jaar lang hebben de bovenbouw leerlingen van de HAVO & VWO te maken met de tweede fase. En in die 3 jaar is er al heel wat kritiek op geweest van zowel de politiek, journalisten, leerlingen en de leraren. Maar waarom eigenlijk al deze kritiek?
Een simpele verklaring, die vaak gebruikt word, is dat het gewoon niet werkt en op iets dat niet werkt word altijd kritiek geuit. Maar dit is wel een erg simpele reden om een column of een betoog te schrijven die het studiehuis volledig onderuit haalt. Is het dan niet beter om het studiehuis te ‘ontleden’ en dan zowel de pluspunten als de minpunten op te schrijven?
Ik ben van mening dat dit wel een betere optie is en zal dan ook in mijn uiteenzetting zowel de pluspunten als de minpunten van de tweede fase te belichten.

*
Het studiehuis werd ingevoerd in 1999. En de bedoeling van de tweede fase is het verbeteren van de doorstroming en de eindexamenresultaten van middelbare school leerlingen naar zijn/haar vervolg studie. Dit was wel een goed idee want in de praktijk liet dit nog wel eens te wensen over.
Het studiehuis was dus wel een goed plan maar wat er allemaal misging en nog steeds misgaat in de uitvoering van dit plan is toch erg veel.
Ten eerste is de lesstof voor alle vakken werd veranderd en door deze verandering moesten er nieuwe boeken worden geschreven. En deze tweede fase boeken zijn, erg logisch, prijziger dan de oude boeken. Dit betekent dus dat er indirect aanspraak wordt gedaan op de financiën van de ouders.
Ten tweede is de werkdruk van de leraren flink toegenomen en dit gaat niet ten koste van dat gene waar ze oorspronkelijk voor zijn bedoelt: lesgeven aan de leerlingen. Tevens is deze hoge werkdruk niet aantrekkelijk voor de middelbare school leerlingen die succesvol hun examen hebben afgelegd en dus een vervolgstudie moeten kiezen.
Ten derde vraagt het studiehuis een grote mate van zelfstandigheid van de leerlingen. En dit is nog te vroeg voor de leerlingen, want hiermee kunnen de leerlingen omgaan. Ze zijn gewoon nog te jong. En dit blijkt ook wel uit verschillende zaken zoals het spijbelen en het maken van de opdrachten.
Er wordt namelijk veel meer gespijbeld en ook stellende meeste leerlingen hun werkstukken, praktische opdrachten en leesverslagen uit tot op het laatste moment.

Natuurlijk zijn er ook wel voordelen met de tweede fase meegekomen.
De doorstroom- en eindexamenresultaten van de eerste lichting leerlingen op de scholen die al eerder met de Tweede Fase zijn begonnen, zijn beter dan de resultaten in de jaren voorafgaande aan de vernieuwde bovenbouw. Dan blijkt toch ook wel dat de Tweede Fase een succes is. Het is namelijk geslaagd in het doel waarvoor het in het leven is geroepen.
Tevens zijn de leerlingen, ondanks de moeite die ze hiermee hebben, toch veel zelfstandiger geworden. En dit is ook een belangrijk punt, want dit was ook een doel van het studiehuis.

Een wat minder belangrijk punt is ook dat de leerlingen veel meer vrije tijd hebben, al was dit niet de bedoeling. Toch vind ik dit persoonlijk wel fijn.

*
De Tweede Fase, zoals het er nu uitziet zal het nog een aantal problemen met zich meebrengen. Vooral op het gebied van werkdruk want, daarover is het laatste woord nog niet gevallen. Maar toch is het doel al wel gedeeltelijk bereikt en dit is ook erg belangrijk. Dat er veel mis is met het nieuwe systeem is duidelijk, maar het is ook niet gemakkelijk om zo’n enorme verandering zonder problemen te laten verlopen. Ik denk dat er in de komende 10 jaar veel veranderingen zullen plaatsvinden binnen het studiehuis en dat het over 10 jaar al veel beter zal gaan met de tweede fase.