Het hiërarchisch systeem

Alle bekende organismen zijn ingedeeld volgens het hiërarchisch systeem. In dit systeem worden soorten op grond van hun in- en uitwendige eigenschappen in verschillende groepen geordend, van de meest algemene groepen, de vier Rijken, tot de meest specifieke, de talloze soorten. De namen van de hiërarchische categorieën waartoe een soort wordt gerekend, geven veel informatie over de kenmerken van de soort. Een voorbeeld hiervan is Felis catus: de huiskat. Deze organisme behoort, van Rijk naar soort, tot de Animales, Eumetazoa, Chordata, Vertebrata, Mammalia, Theria, Carnivora, Feliformia, Felidae, Felinae, Felis en Catus. In de biologie wordt een soort meestal aangeduid met de geslacht- en soortnaam: Felis catus.

Rijk en Onderrijk

De organismen in één Rijk hebben hun celstructuur gemeen. Alle organismen in het rijk Animales, de dieren, hebben bijvoorbeeld cellen met een kern en een membraan, maar geen wand. Verder hebben zij geen bladgroenkorrels of vacuole. Ook de huiskat behoort tot deze groep. Alleen al aan de Rijk van een organisme is dus veel op te maken over zijn cellen. De afdeling in onderrijken is nog specifieker. Dat de kat tot de onderrijk Eumetazoa behoort, geeft veel informatie: het dier heeft organen en weefsels, en bovendien een inwendig compartiment waar voedsel wordt verzameld: de maag.

Afdeling en Onderafdeling

Soorten worden verder in afdelingen geordend. Felis catus maakt bijvoorbeeld deel uit van de afdeling Chordata. Deze benoeming geeft aan dat het een chorda heeft; een weefselachtige, elastische inwendige streng. Leden van dezelfde onderafdeling hebben nog meer eigenschappen gemeen. Omdat in het geval van de huiskat de chorda door wervels wordt verstevigd, is het in de onderafdeling Vertebrata ingedeeld. De  dieren in deze onderafdeling hebben als verdere kenmerk dat zij, met uitzondering van de lampreien, kaken hebben.

Klasse en Onderklasse

Na de afdeling en onderafdeling volgt de specifiekere verdeling in klasses en onderklasses. Zo behoort de huiskat tot de klasse Mammalia. Dieren van deze klasse, zoals apen en olifanten, worden gekenmerkt door het bezit van haar, drie middenoorbotten en meestal zweetklieren. Op enkele uitzonderingen na worden hun jongen levend geboren. De onderklasse Theria omvat zowel de placentadieren, waaronder Felis catus, als de buideldieren. Alle jongen van onderklasse Theria worden levend geboren, zonder een eistadium.

Orde en onderorde

De vierde hiërarchische categorie is de orde. Felis catus is ingedeeld in de orde Carnivora, Kenmerkend voor leden van deze orde is dat zij voornamelijk vlees eten, die ze verkrijgen door de actieve jacht, door het stelen van vlees van andere dieren of door het gebruik van aas. Hun tanden zijn dan ook aangepast voor het verwerken van vlees. De indeling in onderordes gaat nog verder. Dieren in de onderorde Feliformia, waarvan ook Felis catus lid is, verkrijgen hun vlees bijvoorbeeld vooral door actief te roven. Een bot beschermt hun midden- en binnoor, en de meeste lopen op hun tenen.

Familie en Onderfamilie

Vervolgens worden organismen tot bepaalde families gerekend. De huiskat hoort bij de familie Felidae. Soorten in deze familie hebben (deels) intrekbare klauwen. Ze hebben minder tanden dan de meeste Carnivorae, maar hun tanden zijn beter aangepast voor het kauwen van vlees. Ook worden organismen tot bepaalde onderfamilies gerekend. Dat Felis catus tot onderfamilie Felinae behoort, geeft aan dat het een kortere schedel heeft dan andere leden van de familie Felidae, exclusief vleesetend is, een sterk ontwikkelde reukzintuig heeft en goed ziet in het donker.

Geslacht en Soort

In de biologie worden soorten aangeduid met hun genus- ofwel geslachtnaam en hun soortnaam. Organismen in één geslacht zijn nauw verwant, maar niet genoeg om tot dezelfde soort te worden gerekend. Felis catus ontleent zijn eerste naam aan het geslacht Felis. Dieren in deze geslacht zijn vergeleken met andere leden van de onderfamilie Felinae klein. Hun dieet is afhankelijk van hun leefmilieu, maar ze eten vaak kleine knaagdieren en vogels. De tweede naam komt van de soort, bijvoorbeeld Catus: de huiskat. Dit dier is sterk, flexibel, en reageert snel. Het kan geluiden van een hoge frequentie horen, wat vaak nodig is om klein prooi op te sporen. In plaats van te zweten, vermindert het de stroming van bloed naar de huid om warmte te verliezen.

Aan de hiërarchische indeling van Felis catus is goed te zien hoe soorten worden ingedeeld. Deze ordening maakt het makkelijker om de kenmerken van een soort op te zoeken. Zo weet je meteen dat een lid van de onderfamilie Felinae uitsluitend vleesetend is, zonder zelf onderzoek te moeten doen. Het is ook eenvoudig om te bepalen hoe nauw verwant twee soorten zijn. Zo staat Felis catus dichterbij een andere soort uit het geslacht Felis dan Equus quagga, de zebra. Kort gezegd: het hiërarichisch systeem is een overzichtelijke manier om soorten te rangschikken.