Carmen

1. Algemene gegevens Titel van de voorstelling: Carmen
Naam gezelschap: Toneelgroep Amsterdam
Hoofdrolspelers: Carmen: Gunilla Verbeke
Don José: Maarten Claeyssens
Escamillo: Jim de Groot
Zuniga: Roeland Fernhout
Dancairo: Benjamin de Wit
Muziek en songteksten: Stef Kamil Carlens
Tekst: Oskar van Woensel
Regie: Ivo van Hove
Scenografie: Jan Versweyveld
Choreografie: Koen Augustijnen
Kostuums: Lieve Pynoo
Dramaturgie: Bram de Sutter
Musici: Mieke de Block, Rik Elstgeest, Stef Kamil Carlens/Richard Janssen, Adriaan Lanski/ Guy van Neuten
2. Plot Het verhaal gaat over een mooie jonge vrouw Carmen. Ze verleidt iedere man en windt ze allemaal stuk voor stuk aan haar vinger. Carmen komt uit een tabaksfabriek in Sevilla. Dan laat ze haar oog vallen op Korporaal Don José, net aangekomen in Sevilla, zo begint de verleiding en misleiding. Als hij Carmen op een gegeven moment op moet pakken laat hij haar ontsnappen en belandt zo zelf in de bak. Intussen proberen vele mannen waaronder Zuniga en Escamillo haar te versieren. Tot geen succes, Carmen wil wachten op de vrijlating van Don José. Als Don José Carmen zijn liefde verklaart, danst Carmen voor hem. Dan komt Zuniga terug naar de bar en er ontstaat een gevecht uit jaloezie voor de liefde van Carmen. Don José doodt Zuniga en vlucht weg met Carmen. Don José hoopt nu verzekerd te zijn van haar liefde en trouw. Maar voor Carmen is haar vrijheid alles en meer waard. Zonder haar vrijheid wil Carmen niet leven. In hun vlucht sluiten Carmen en José zich aan bij een roversbende. Carmens liefde voor José gaat voorbij door de jaloezie van hem. Als Carmen de wachtposten moet gaan verleiden en Don José achter laat komt Escamillo. Er ontstaat een gevecht tussen hun maar Carmen onderbreekt hen. José smeekt voor de liefde van Carmen maar alles blijkt tevergeefs. Als Carmen zegt dat ze heeft volgt tot in de dood maar niet van hem houdt, dood Don José haar. 3. Toneelbeeld Het toneelstuk speelt zich gewoon af op een normaal toneel, alleen zijn er geen coulissen. Het publiek zit voor het toneel en er is ook een balkon. Het heeft niet echt een speciaal effect, het is een normale zaal. Het toneelbeeld echter is erg bijzonder. Er hangen overal ronde spiegels in allerlei formaten met een grote staand in het midden van het toneel. In denk niet dat de spiegels echt een speciale betekenis heeft maar ik denk wel dat ze de sfeer makers zijn. Er worden verschillende kleuren lampen gebruikt zodat je zo een koude of warme sfeer krijgt en als alle lampen aanstaan, is alles licht en met een paar of eentje, is het donker. De spiegels vormen een soort van schijnwerper en schijnen dan bijv op een hoofdrolspeler die in de middelpunt van alles staan. Er is niet meer decor dan de muziek instrumenten en tafels en stoelen, die worden zo nu en dan neer gezet voor bijv. de scène met de bar. De kostuums zijn erg modern net als het toneelstuk. Carmen draagt bijv een kort rokje (voor het aantrekken van mannen) en een vlinder-topje. Ik denk dat, dat vlinder-topje een betrekking heeft met haar vrijheid. Ze houdt van haar vrijheid en wil net als een vlinder weg vliegen. Zo zorgt alles bij elkaar voor een speciaal toneelbeeld en sfeer. Het is soms romantisch, spannend en griezelig. 4. Muziek en geluidseffecten Er wordt veel gebruik gemaakt van muziek. Ze ondersteunen de zang en zorgen voor de sfeer, ze houden samen met de verlichting de spanning er in. Er in wisselende bezetting muziek gespeeld. Soms er op pannen tafels geslagen om de bas toon te ondersteunen. 5. Personages De belangrijkste personages waren: Carmen, Don José, Escamillo, Zuniga en Dancairo. Carmen: een mooie jonge vrouw, verleidt en misleid vele mannen. Ze heeft een soort van verhouding met Don José, maar houdt hem eigenlijk een beetje aan een lijntje. Don José: korporaal uit het leger die net aan komt in Sevilla en is verliefd op Carmen. Hij heeft een verhouding met Carmen en dood haar als hij haar niet voor zichzelf mag hebben, hij dood haar uit jaloezie. Escamillo: stierenvechter van Sevilla en wordt als held van het volk gezien, ook hij valt voor de charmes van Carmen
Zuniga: is luitenant van het leger van Sevilla. Hij is net als alle andere verliefd op Carmen en komt om na een jaloezieruzie met Don José. Dancairo: is lid van een roversbende. Ik kan mij het meeste identificeren met Don José, niet helemaal maar wel een beetje. Ik begrijp dat als hij zijn geliefde heeft dat hij die gene dan alleen voor zichzelf wilt. Ik ben niet zo jaloers maar ik begrijp dat hij het niet fijn vindt dat zij met elk andere man flirt.
6. Thematiek en interpretatie De belangrijkste thema’s zijn: vrijheid, jaloezie, liefde en verleiding. De verlichting, muziek, kleding en manier van spreken hebben hierbij mijn interpretatie bepaald. Ik denk ook dat de regisseur zijn eigen visie heeft op dit welbekende verhaal. Ik denk dat hij wel wat films en anders toneelstukken van Carmen heeft gezien om zo er achter te kunnen komen hoe hij zijn visie kon realiseren. Ik vind dat hij er zeker goed in is geslaagd. Sommige thema’s hebben een betekenis voor mij, zoals jaloezie en liefde. 7. Boeiende werking Ik vond deze voorstelling niet zo boeiend maar ik vond de verlichting met spiegels echt heel erg mooi. Het was erg indrukwekkend hoe ze verschillende kleuren met de spiegels combineerden. Dat was eigenlijk het enige wat mij boeiend hield. Wat ik niet boeiend vond waren de dans en zang. Ik kon de relatie tussen de dans en verhaal niet begrijpen. Misschien was dat ook wel omdat ik het verhaal niet kende. 8. Structuur In totaal zijn er veertien scènes’s. In elke scène zijn er een of meerde gebeurtenissen. Zo werd ook elke scène gepresenteerd met muziek en zang. Er waren niet wisselingen met tijd maar wel met plaats. Dat werd aangeduid met attributen. Bijvoorbeeld in de bar, er werden tafels en stoelen neergezet en de mensen die in de bar zaten hadden een glas in hun hand, alsof ze drank aan het drinken waren. 9. Recensie De voorstelling als geheel vond ik niet erg spectaculair. Op een schaal van 0 tot 10 geef ik een 5. Ik vond het verhaal onbegrijpbaar. Ik vond de spelers wel leuk spelen en ze konden ook goed zingen. Ik vond alleen het eerste lied mooi, dat ging over een vrije vogel. Er waren niet echt spelers die een indruk op mij maakten maar als ik er een uit moest kiezen die ik heb beste vond dat zou dat Don José zijn, niet alleen omdat ik mezelf soms daarin herken maar ook omdat hij het mooiste kostuum had en hij was daardoor ook het meest herkenbaar. Ik vond het gebruik van de spiegels en verlichting heel erg indrukwekkend. Ze hebben dat echt onwaarschijnlijk knap gedaan. Een knap werkje, knap uitgevoerd. Persoonlijk zou ik liever een wat minder modern toneelstuk willen zien. Maar voor Carmen lief hebbers is het zeker een aanrader.