Educatieve tik (slaan bij opvoeding)

Of slaan ergens op slaat…

Hoe goed je het ook allemaal hebt gerealiseerd, het leven zal niet altijd glad verlopen. Je zult dagen hebben waarop alles wat je baby of kind doet je schijnt te irriteren. Je zult kwaad worden. Misschien wil je je kind stiekem wel even een pak rammel geven. Of alleen maar een tik op de hand om het te laten merken dat wat het doet, niet goed is.
Over het al gemeen is iedereen het eens over het feit dat je kinderen niet mag mishandelen. Dit is dan ook wettelijk verboden. Maar over de corrigerende tik lopen de meningen sterk uiteen. In een aantal Europese landen is ook deze vorm van slaan al verboden.
Is het uitdelen van een educatieve, pedagogische tik ethisch verantwoord, of moet ook hier in Nederland het slaan van kinderen wettelijk verboden worden?

Slaan is zinloos. Allereerst is slaan natuurlijk verkeerd om het gevaar op lichamelijk letsel dat het met zich meebrengt. Al is de klap niet eens zo hard, het kind kan uit het evenwicht raken en iets breken. Een oorvijg kan leiden tot een gescheurd trommelvlies. Een pak rammel kan leiden tot een hersenschudding.

Stel, een kind breekt een vaas. Je bent kwaad omdat je nu al tig keer gezegd hebt dat het kind er niet aan mocht komen. Dit is het moment waarop sommige ouders hun zelfbeheersing verliezen en klappen uitdelen. Ze zouden echter eerst wat beter na moeten denken: Het kind raakte de vaas aan omdat het nieuwsgierig van aard is. Het geheugen en begrip van het kind zijn nog niet zo ver ontwikkeld dat het kind direct kan onthouden, en begrijpen dat dat niet mag. De vaas brak omdat het kind nog niet handig genoeg is om zulke voorwerpen voorzichtig te behandelen. Dus was het ongeluk wel de schuld van het kind? Ook in dit geval is slaan zinloos.

Zoals minister Bergmann in Trouw zegt begint volgens haar de geweldsspiraal in het gezin. Ouders die hun kinderen meppen tijdens een conflict creëren jeugdige criminelen.
De zogenaamde educatieve tik heeft dus zelfs nadelige gevolgen voor de gehele samenleving.

Dan zijn er natuurlijk ook nog de mensen die van mening zijn dat een pak slaag weldegelijk hoort bij de opvoeding.
Veel ouders geloven dat je een kind dat iemand anders opzettelijk pijn doet, zelf pijn terug moet doen. Men denkt dan dat als je haar laat merken hoe een harde klap voelt, ze het dan niet meer zal doen.
Dit is echter een volkomen onlogisch argument. Als het kind jou slaat, en jij slaat terug, heb je in haar ogen precies hetzelfde gedaan als zij. Vooral als je er bij zegt: “Je mag niet slaan” is de logica helemaal verdwenen. Het is veel effectiever om de handjes van het kind bij elkaar te houden terwijl je zegt dat slaan niet mag.
Daarnaast kun je er niet van uit gaan dat de kleine rekening houdt met jouw gevoelens, een kind moet eerst haar eigen gevoelens leren begrijpen. Als ze jou slaat en jij slaat haar terug “om haar te laten voelen hoe dat aanvoelt”, geef je haar een lesje waar ze nog niet aan toe is. Ze legt nog geen verband tussen wat zij met jou deed en wat jij met haar deed.
In zo’n geval schept een tik alleen maar verwarring, en is weer totaal zinloos.

Emile Ratelband in het Algemeen Dagblad: “Het is het laatste repressiemiddel om een kind in het gareel te houden. Wat ik ervan heb geleerd, is normaal te functioneren. Als je op zijn tijd geen goede schop onder de kont krijgt, dan heb je een probleem. Want van pijn leer je het beste.”
Maar van pijn leren de kinderen helemaal niet. Ook al doet de eerste portie straf je kind geen kwaad, het doet haar ook geen goed. Het meeste wat het kind doet is te wijten aan een opwelling of vergeetachtigheid. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die geslagen worden, zich meestal niet eens kunnen herinneren waarom ze geslagen werden. Het heeft dus helemaal geen effect. De straffen worden zo in veel gevallen steeds zwaarder, het risico bestaat zelfs dat een onschuldige tik eindigt in mishandeling.

Het wettelijke verbod voor de educatieve tik moet per direct ingevoerd worden, want de pedagogische tik kan dus niet alleen leiden tot lichamelijk letsel, hij is ook nog eens ontzettend zinloos, omdat je in veel gevallen de kinderen geen schuld kunt laten dragen voor veel van de fouten die ze maken, kinderen die geslagen worden vaker crimineel gedrag vertonen, en omdat kinderen vaak nog niet begrijpen waarom ze geslagen worden. Ze hebben namelijk nog geen inzicht in jouw gevoelens en denkwijzen.
Tenslotte heb ik de neiging als argument aan te voeren, je kind vooral niet te slaan omdat je als ouder toch ook niet het risico wilt lopen dat je kind Emile Ratelband achtige trekken zou gaan vertonen.