Hallo allemaal.
Vandaag ga ik mijn spreekbeurt houden.
Ik houd het over een man.
Jullie mogen raden over wie het gaat.
Hier zien jullie een filmpje. Hij speelt de man die aan het biljarten is.
Iemand enig idee over wie het gaat?
http://www.youtube.com/watch?v=t8XuGYxCJM8&feature=related
Het is dus Theo van Gogh.
Wie weet er wie dat is?
Ik ga een aantal dingen over hem vertellen.
Zoals:
- Levensloop
- Acteur
- Regisseur
- Televisie
- Schrijver
- Zanger
- Bedreigingen
- Moord
- Arrestaties
- Motieven
- Crematie
- Herdenking + tocht
- Rechtszaak
- Weerslag op de samenleving
- Monument
Ik begin dus met zijn levensloop.
- Van Gogh werd geboren als zoon van Anneke en Johan van Gogh, een ambtenaar van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en een achterkleinzoon van de kunsthandelaar Theo van Gogh, de broer van de schilder Vincent van Gogh. Theo werd vernoemd naar zijn vaders oudere broer Theo, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers gefusilleerd werd vanwege zijn verzetsactiviteiten. Hij groeide op in Wassenaar. Van Gogh studeerde rechten in Amsterdam met het idee advocaat te worden. Na het afbreken van zijn studie meldde hij zich tweemaal bij de Nederlandse Filmacademie, maar werd beide keren afgewezen. Hij sprokkelde wat geld bij elkaar en maakte in 1982 als autodidact zijn regiedebuut met de speelfilm Luger. Voor de film Blind Date en In Het Belang Van De Staat kreeg hij een Gouden Kalf. Dit was in 1996 en 1997. Voor de laatste film won hij op het San Francisco International Film Festival in 1999 ook een Certificate of Merit. Als acteur was hij onder meer te zien in De Noorderlingen. Daarnaast werkte hij voor de televisie en schreef hij columns. Van Gogh was lid van het Republikeins Genootschap en stemde bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2003 op Ayaan Hirsi Ali. Haar kritiek op de Islam werd door hem gesteund. Samen Hirsi Ali maakte hij de film Submission (uitgezonden in het televisieprogramma Zomergasten), over het verband tussen de manier waarop een deel van de Moslims de Koran interpreteren en vrouwenmishandeling.
- Van Gogh trad als acteur in nog veel meer films op, 8 maar liefst, en zelfs een serie: Flodder, in de aflevering waar ik jullie in het begin en stukje van liet zien.
- Van Gogh stond bekend als een typische acteursregisseur. De kwaliteit van zijn films steunt in de eerste plaats op de acteerprestaties. Hoewel hij zich in columns en debatten regelmatig provocerend opstelde, was hij op de set volgens zijn acteurs beminnelijk. Van Gogh zei dat die houding voortkwam uit opportunisme: acteurs deden volgens hem beter hun best als je aardig voor ze was. Evengoed lag hij in een later stadium regelmatig ook overhoop met zijn (oud-)medewerkers en acteurs. Zo was hij gebrouilleerd met onder meer acteurs Thom Hoffman en Gerard Thoolen, cameraman Tom Erisman en actrice Renée Fokker. In de jaren tachtig wisselde Van Gogh choquerende bravourefilms af met ingetogen literatuurverfilmingen zoals 'Vals Licht' naar de gelijknamige roman van Joost Zwagerman, en 'Terug naar Oegstgeest' van Jan Wolkers. Vanaf de jaren negentig schakelde hij over naar relatiefilms, geschreven door schrijvers als Theodor Holman, Justus van Oel en Tomas Ross, waaronder Baby Blue. Die laatste schreef over zijn jarenlange samenwerking met Van Gogh het boek Take Care! (2005) waarin hij ingaat op het lastige karakter van de filmmaker, maar ook op diens opvattingen over hoe films gemaakt moeten worden. De meeste van zijn films waren low-budgetproducties, vaak bekostigd uit eigen zak, die weinig publiek trokken. Na de bekroonde films 06 en Blind Date bleken financiers bereid om wat meer geld in zijn producties te steken, zodat hij uiteindelijk een film kon maken met een fors budget: de film over de moord op Pim Fortuyn - 06/05. Ook dit werd echter geen commercieel succes. Zijn best bezochte film is nog steeds 06, die toch een schamele 30.000 bezoekers trok. Evengoed bleek het de best bezochte Nederlandse film van dat jaar; een historisch dieptepunt in de Nederlandse filmhistorie. Van Goghs favoriete oneliner over deze misère luidde: "Een nieuwe Nederlandse film is nog altijd de garantie voor een lege zaal!". Behalve films voor het witte doek en voor tv regisseerde hij ook televisieprogramma's zoals de tv-registratie van Eric van Sauers cabaretvoorstellingen en het AVRO-interviewprogramma "Krachtstroom" van Yoeri Albrecht en Lennart Booij. De Nederlandse producent van Van Gogh, Gijs van de Westelaken, kondigde in 2005 zijn Triple Theo-project aan: de Amerikaanse herverfilming van drie Van Gogh-films. Steve Buscemi heeft inmiddels een remake gemaakt van Interview. Blind date van Stanley Tucci is op 19 september 2008 in première gegaan op het filmfestival Film by the Sea in Vlissingen met in de hoofdrol Patricia Clarkson, waarna 06 nog zal volgen. Momenteel produceert filmmaatschappij Citizen Media de eerste film over de moord op Van Gogh onder de titel Delirium naar een verhaal van Erick Overveen. In totaal heeft hij 27 films geregisseerd, waarvan er 1 niet voltooid is.
- Een prettig gesprek (1989)-(1997) - interviewprogramma dat aanvankelijk begon op het Amsterdamse Open Kanaal omdat geen tv-directeur het aandurfde, maar door Fons van Westerloo in 1994 eerst naar AT5, vervolgens naar RTL 5 en SBS 6 werd meegenomen. Van de 328 afleveringen verscheen er ook een aantal op Super Channel en de Groningse tv zender Oog. In dit programma interviewde Van Gogh tweemaal Pim Fortuyn. Nadat beide personen vermoord waren ontstond hernieuwde interesse in het gesprek. Hij heeft 8 televisie series gepresenteerd.
- Van Gogh was columnist voor een reeks van kranten en tijdschriften waar hij meestal met ruzie vertrok. Begin jaren 80 publiceerde hij voor het eerst in Moviola. Vanwege grapjes over 'de rotte Vis van Nazareth', waarmee hij Jezus Christus bedoelde, kwam het tot een zaak bij het Europese Hof. Aan het einde van zijn leven publiceerde Van Gogh zijn opiniestukken in het dagblad Metro en op zijn eigen website De Gezonde Roker. Hij heeft in bijna elk blad een column gehad. Ook heeft hij 13 boeken geschreven.
- Van Gogh is twee maal zingend op tv verschenen. Met het liedje: Een verdeeld genoegen (jaren 80) - Van Gogh zingt eigen teksten, op piano begeleid door Willem van Ekeren. En: Leen uw oor aan van Gogh (1984) - Van Gogh zingt eigen teksten, begeleiding door Rainer Hensel.
- Van Gogh ontving regelmatig bedreigingen, die hij ook wel publiceerde op zijn website De Gezonde Roker. Een voorbeeld is dit e-mailbericht:
Geachte heer Van Gogh,
Ik HOOP dat, binnenkort, een halve gare Geitenneuker uit West uw adres in de Pythagorasstraat zal bezoeken en met zijn mes het leven uit uw vadsige lijf zal laten lopen.
Ik HOOP dat u het niet bezwaarlijk vindt als ik uw adresgegevens laat circuleren binnen deze groep van derderangsburgers.
Bashir Bagdoun
De term geitenneuker is een neologisme dat Van Gogh, naar hij zelf schrijft, mede heeft geïntroduceerd. Naar hij zegt is het een term "waarmee de Khalil El Moumni's die onze vrijheden 't liefst om zeep zouden helpen, worden aangeduid. Bij de overste Khomeiny (....) valt in een brochure te lezen dat de moslimman zich tijdens de ongesteldheid van 'de onreine vrouw' zich in zijn seksuele nood mag wenden tot de kameel of de geit." (aldus een citaat uit een column op de website De gezonde roker)
- Op 2 november 2004 om 8.45 uur wordt Theo van Gogh vermoord. Dat gebeurt in Amsterdam in de Linnaeusstraat. Als hij voor het stadsdeelkantoor fietst, haalt iemand hem in en schiet hem neer. Hij werd door 8 kogels geraakt. Ook werden twee omstanders geraakt. De gewonde Theo weet over de trambaan nog aan de overkant van de straat te komen. Voor de deur van eetcafé “de Hollander” sneed de dader met een groot gekromd mes de hals van Van Gogh door en stak dit mes diep in zijn lichaam, met een briefje op zijn borst. Daarna schiet hij nog een paar keer op van Gogh, die ter plekke overlijdt. Sommige mensen zeggen dat de dader nog even over van Gogh heen is blijven staan om zeker te weten dat hij echt dood was. Maar volgens andere getuige is dat flauwekul. De moordenaar zou “een Arabier met een baard” zijn in een “crèmekleurig gewaad”.
- Later blijkt het te gaan over een 26 jarige Marokkaan. Achtervolgt vlucht de schutter het Oosterpark in, en schoot doelbewust op politiemensen en -voertuigen, waarbij een agent gewond raakte. De politie schoot terug, trof hem in een been en slaagde er zo in hem te arresteren. In de uren na de moord arresteerde de Amsterdamse politie nog acht mensen in verband met de zaak. Daarna worden er door heel veel mensen bloemen neer gelegd. Verspreid over de hele straat lagen bloemen. Maar vooral op de plaats van de moord.
Terwijl hij Van Gogh neerschoot, had hij nog een klein meningsverschil met een omstander:
Dader: ’Wat kijk je?"
Omstander: "Dat kun je toch niet maken."
Dader: "Dat kan ik wel, waarom niet... hij heeft het ernaar gemaakt."
Omstander: "Dit kan toch niet, dit kan je toch niet maken."
Dader: "Dat kan ik wel en dan weten jullie ook wat je te wachten staat."
- Mohammed Bouyeri handelde naar eigen zeggen uit geloofsovertuiging. Hij vindt dat in Nederland de strijd tegen de Islam via de media gevoerd wordt. In zijn ogen was Theo van Gogh een zogenaamde "Vijand van de Islam" die moest sterven. Hij zag zichzelf als een instrument van Allah en zocht bewust het vuurgevecht met de politieagenten om als martelaar te kunnen sterven. In zijn opvatting is een democratie in strijd met de wetten van Allah. Hij was er daarom ook bewust op uit om als terrorist de Nederlandse bevolking vrees aan te jagen en het politieke bestel te ontwrichten. Op de laatste dag van het proces verklaarde Bouyeri:
"Ik kan hem [Theo van Gogh] niet verdenken van enige hypocrisie, want hij was niet hypocriet. Dat was hij niet en ik weet dat hij uit overtuiging dingen zei... Dus het hele verhaal van dat ik mij beledigd zou voelen als Marokkaan of omdat hij mij geitenneuker zou hebben genoemd, dat is allemaal niet waar. Ik heb gehandeld uit geloof. En ik heb zelfs aangegeven dat als het mijn vader was geweest of broertje had ik precies hetzelfde gedaan." |
De uitheemse, exotische vorm van het mes dat Bouyeri in het lichaam van Van Gogh had geplant, deed bij enkele leden van het bij de arrestatie van Bouyeri betrokken politieteam het vermoeden rijzen dat dit mogelijk een rituele moord was geweest. Twee rechercheurs zochten daarop contact met het nabijgelegen Tropenmuseum waar conservator David van Duuren, specialist op het gebied van Aziatische wapens, het mes kon identificeren als een kukri, het karakteristieke wapen van de Nepalese Gurkha's, die meestal hindoes zijn. Het was echter geen authentieke kukri maar een slecht gemaakte replica met een greep van kunststof en een zichtbaar handmatig bijgevijlde kling. Het mes zelf duidt dus niet op enige vorm van moslimfundamentalisme.
- Van Gogh werd op 9 november 2004 gecremeerd op de begraafplaats De Nieuwe Ooster. De plechtigheid werd alleen met de vrienden en familie gehouden, maar werd rechtstreeks op de Nederlandse televisie uitgezonden. Namens de premier ontvingen de ouders van Theo van Gogh een brief. Later spraken zij hun verdriet uit over het feit dat de premier hen niet had bezocht.
- De avond na de moord werd ter nagedachtenis aan Van Gogh op de Dam in Amsterdam een luidruchtige wake gehouden, waaraan ongeveer 20.000 mensen deelnamen. Op 2 november 2005, precies een jaar na de moord, vonden er in Amsterdam verschillende herdenkingen plaats, met onder andere toespraken van Job Cohen en Jan Peter Balkenende op de plaats van de moord. Ook in de kunst- en muziekwereld liet de moord zijn sporen na. Het hiphop-duo Lange Frans en Baas B bracht al direct na de moord een aangepaste versie uit van het nummer Zinloos, voor de gelegenheid uitgebreid met een extra couplet over Theo van Gogh. Vlak voor de eenjarige herdenking komt de CD Les Nuits van de Amsterdamse groep de Nits uit met hierop 3 nummers over de moord die zich, naar dan blijkt, bijna pal voor de woning van de zanger van de Nits voltrok. BNN zond de documentaire Prettig weekend, ondanks alles uit, waarin de journalist Stan de Jong het moordonderzoek analyseert en onder meer concludeert dat Mohammed Bouyeri een goede bekende van de AIVD moet zijn geweest. Op 18 maart 2007 onthulde burgemeester Job Cohen in het Amsterdamse Oosterpark het monument De Schreeuw als een blijvende herinnering aan Theo van Gogh.
- Op 11 juli 2005 hoorde Bouyeri een levenslange gevangenisstraf tegen zich eisen. Daarnaast eiste het Openbaar Ministerie dat zowel het actief als het passief kiesrecht van Bouyeri zou worden ingetrokken. Dit betekent dat hij niet meer mag stemmen, en dus ook geen papiertje meer krijgt. Noch het Openbaar Ministerie noch Bouyeri's advocaat Plasman ging in hoger beroep.
- In binnen- en buitenland leidde de moord op Theo van Gogh tot verontwaardiging en omvangrijke media-aandacht. Zowel Koningin Beatrix als premier Balkenende gingen naar aanleiding van de moord onder meer bij Marokkaanse jongeren op bezoek. Op 9 november 2004 brandde in Uden een islamitische basisschool volledig uit. De brand werd aangestoken door jongeren uit de buurt. Op muren en ramen van het gebouw hadden zij leuzen aangebracht die verwezen naar de moord op Van Gogh. De volgende avond liepen naar schatting 6000 mensen mee in een stille tocht ter afkeuring van de brandstichting. Eerder die dag had premier Balkenende Uden bezocht en met ouders en leerlingen van de school gesproken. Op 11 november 2004 verijdelde de politie in Venray een grote aanslag op een moskee. Eerder die nacht werd het gemeentehuis al beklad met racistische leuzen. Op 13 november 2004 ging een houten moskee in het Limburgse Helden in vlammen op. De brand werd waarschijnlijk aangestoken door extreem-rechtse jongeren uit de buurt. De moord op Theo van Gogh, minder dan drie jaar na de moord op Pim Fortuyn, iemand die net als Theo van Gogh zei wat hij dacht, werd door veel mensen als een ernstige bedreiging van de vrijheid van meningsuiting in Nederland ervaren. In oktober 2005 vond 52% van de ondervraagden in een opinieonderzoek dat de moord op Van Gogh het vrije debat in Nederland had gestopt. Een onderzoeker van het Instituut Clingendael herleidde deze ontwikkeling nog verder tot een omslag na de aanslag op het WTC in New York in 2001. Er was na de moord veel aandacht voor een mogelijk symbolisch verband tussen deze gebeurtenissen. Naar aanleiding van de moord verhevigde het debat rondom de integratie van allochtonen, de veiligheid van politici en het bestaansrecht van de dubbele nationaliteit.
- Tot slot nog iets over DE SCHREEUW:
De Schreeuw is een monument ter nagedachtenis aan Theo van Gogh. Het monument staat aan de rand van het Oosterpark in Amsterdam, dicht bij de plaats waar Van Gogh op 2 november werd vermoord. Het monument is ontworpen door Jeroen Henneman.
Het monument is 4.5 meter hoog en het verbeeldt de vrijheid van meningsuiting en hoe Van Gogh de mond werd gesnoerd. De ontwerper, Jeroen Henneman, zei ter gelegenheid van de onthulling dat hij hoopt dat het beeld passanten herinnert aan het moment van de moord; "aan Theo van Gogh die schreeuwt om genade." Het monument werd op 19 maart 2007 onthuld door de zussen van Theo van Gogh, Jantine en Josien van Gogh, in aanwezigheid van hun vader Johan van Gogh en een kleine duizend belangstellenden. Burgemeester Job Cohen van Amsterdam en voorzitter Martin Verbeet van stadsdeel Oost/Watergraafsmeer hielden een korte toespraak. Tijdens de onthulling waren liedjes te horen die door Van Gogh zijn geschreven. Cabaretier Hans Teeuwen, die een goede vriend was van Theo van Gogh, sloot de bijeenkomst af met een lied. Door een fout bij de aanvraag van de bouwvergunning liep de onthulling een halfjaar vertraging op. Zelfs een week voor de onthulling probeerde een bewoner bij het Oosterpark de plaatsing van het beeld bij de rechter tegen te houden. Op 15 september 2007 werd het beeld beklad met een zwarte stift. De vandalen schreven er "Al-Qaeda" en de datum "27-11-2007" op. Het is nog onbekend wie de daders zijn.
Dit was dus mijn spreekbeurt over Theo van Gogh.
Ik hoop dat jullie een idee hebben wie het is, en hem niet meer verwarren met schilder Van Gogh.
REACTIES
1 seconde geleden