Kanker

Spreekbeurt kanker:

Wat is kanker?

Het woord "kanker" is afgeleid van het Latijnse woord "cancer", dat oorspronkelijk "kreeft" betekent. De ziekte heet in het Duits ook nog altijd "Krebs". De naam is door Galenus(een Griekse arts) aan de aandoening gegeven, omdat in vroegere tijden de ziekte werd herkend aan de opvallend rode, gezwollen bloedvaten dichtbij de gezwellen, die de artsen van toen deden denken aan de rode pootjes van een kreeft.

Kanker komt veel bij oudere mensen voor maar ook soms bij kinderen. Het is zelfs de tweede doodsoorzaak in Nederland na hart en vaatziekten.

Een paar kenmerken van kanker zijn:

• Er zijn cellen die zich onbeheerst vermenigvuldigen en dit blijven doen. ( normaal gebeurt dat alleen als je spier weer nieuwe cellen nodig heeft)

• De woekerende cellen breiden zich uit in omliggend weefsel en richten hier schade aan. (invasieve groei of infiltratie). Je krijgt dan ook een bobbel en die heet dan een tumor.

• de woekerende cellen verspreiden zich ook naar ver weg gelegen plaatsen in het lichaam (metastasering ofwel uitzaaiing). Dit gebeurt via de lymfevaten (lymfogene metastasering), via het bloed (hematogene metastasering) en in aanwezige lichaamsholten (bijv. buikholte).

Hoeveel mensen gaan er aan dood aan kanker en welke kankers zijn er?

In Nederland werden in 2003 volgens de Nederlandse kankerregistratie ruim 73.000 gevallen van kanker vastgesteld. In 10% van deze gevallen was eerder al een vorm van kanker gediagnosticeerd. Ieder jaar sterven in Nederland zo'n 38 000 mensen aan kanker. Op dit moment wordt geschat dat ongeveer 400 000 mensen in Nederland kanker hebben.

• Bij mannen komen met name de volgende typen kanker voor: prostaatkanker(is een klier onder de blaas die zorgt voor een aantal hulpstoffen van sperma en voorkomt dat er sperma in je blaas komt)., longkanker en darmkanker.

• Bij vrouwen komen het meest voor: borstkanker, darmkanker en longkanker.

Kankersoorten die bij kinderen en jongeren het meest voorkomen zijn leukemieën(bloedkanker), lymfomen en hersentumoren.

Andere soorten zijn:

• alvleesklierkanker

• baarmoederhalskanker

• botkanker (osteosarcoom)

• huidkanker

• maagkanker

• nierkanker

• vulvakanker ( dat is kanker in of bij je vagina, mannen kunnen dus geen vulvakanker hebben)

• lymfeklierkanker

• neus- en keel kanker

• bloedkanker (leukemie)

• Teelbalkanker

We vertellen nu niets over genen, deze hebben wel een belangrijke rol bij het ontstaan van kanker. Om dit te behandelen adviseren wij jullie een universitaire studie.

Roken:

Een ding is in ieder geval wel zeker, als je rookt wordt de kans dat je later kanker krijgt veel groter. Ongeveer 90% van alle longkanker gevallen komt door het roken. Longkanker is ongeveer 30% van alle kanker gevallen! Behalve longkanker, komen ook kanker in de mond, aan de lippen, aan de stembanden en aan de blaas meer voor bij rokers dan bij niet rokers.

De meeste mensen beginnen tussen hun 10de en 20ste met roken. Als je eenmaal rookt, is het heel moeilijk om er later weer mee te stoppen. Het begint vaak met af en toe een sigaret. De eerste jaren is er ook nog niks met je aan de hand, maar dat blijft niet zo als je ouder wordt. Daarom is het nú zo belangrijk dat je erover nadenkt wat de gevolgen van roken kunnen zijn.

Voeding:

Het verband tussen voeding en kanker is lang niet zo duidelijk als tussen roken en kanker. Toch lijkt het er sterk op dat mensen die veel groente en fruit eten minder kans op kanker hebben. Er zijn ook aanwijzingen dat als je veel vlees en ook vooral worst eet, je meer kans hebt op dikke darmkanker, maar zeker weten ze dat niet.

Wie verstandig wil eten moet er vooral op letten dat hij veel groente en fruit eet en weinig vet. Van af en toe eens patat en een kroketje eten, krijg je heus geen kanker. Maar iedere dag je honger stillen met junkfood, is bepaald niet gezond.

Beweging:

Nog niet zo lang geleden hebben ze ontdekt dat bewegen bescherming biedt tegen bepaalde soorten kanker zoals borst en dikke darmkanker. Het is dus gezond om aan sport te doen.

Alcohol:

Ook veel alcohol drinken kan de kans op kanker vergroten. Voor tumoren in de mond of keelholte, het strottenhoofd en de slokdarm is een duidelijk verband met alcohol aangetoond. Men denkt ook dat het de kans op borstkanker vergroot. Het gekke is dat het effect van alcoholgebruikers nog verstrekt word door roken. Als iemand dus veel alcohol drinkt en daarnaast ook nog rookt, wordt de kans dat hij bijvoorbeeld slokdarmkanker krijgt groter.

De zon:

Sommige vormen van straling kunnen kanker veroorzaken. een voorbeeld is ultraviolette straling die in zonlicht zit, maar ook in het licht van zonnebanken. In de zon zitten is fijn, maar je moet jezelf heel goed tegen de straling van de zon beschermen. Mensen die veel in de zon of onder een zonnebank liggen, hebben meer kans op huidkanker. Het zijn met name mensen met een lichte huid die de pineut zijn omdat zo’n huid minder goed tegen zonlicht kan.

Huidkanker is vaak goed te behandelen en te genezen.

Er is een type huidkanker ,de moedervlekkanker, die als je hem te laat ontdekt dodelijk kan zijn.

Hoe kan je van kanker afkomen?

Opereren:

Opereren is de oudste en beste manier om kanker te bestrijden. Het gezwel wordt dan weggesneden. Als er dan ook geen uitzaaiingen(dat de kankercellen ook in andere lichaamsdelen zitten) zijn, is de kans op genezing groot.

Straling:

Externe bestraling:

De meeste patiënten worden bestraald met röntgenstraling, opgewekt door een lineaire versneller. Het bestralen met röntgenstraling is meer geschikt voor oppervlakkige aandoeningen, aangezien röntgenstralen minder diep doordringen in het lichaam.

Inwendige bestraling:

Brachytherapie is een methode van behandelen waarbij ingekapseld radioactief materiaal, bijvoorbeeld jodium-125 of iridium-192, in of tegen de tumor gebracht wordt. Een applicator of een aantal naaldjes worden het lichaam ingebracht en achteraf gevuld met radioactieve bronnen (Afterloading). Ook is het mogelijk Jodium-bronnetjes in het aangedane weefsel, bijvoorbeeld de prostaat te implanteren.

Medicijnen:

Sinds de jaren 60 bestaan er ook medicijnen die kanker bestrijden. Het gaat om medicijnen die het delen van de cellen tegenwerken. Ze heten sito staatikaa. De behandeling met zulke medicijnen wordt chemotherapie genoemd. Je kunt de medicijnen als tabletten inslikken.

Je kunt ze ook krijgen in de vorm van injectie of in een infuus.

Sommige vormen van kanker zijn met sito staatikaa goed te behandelen, andere helemaal niet. Leukemie bij kinderen kan heel goed met sito staatikaa worden behandeld. Het is zelfs zo dat tegenwoordig ongeveer 75% van de kinderen met leukemie geneest door behandeling met sito staatikaa.

Toch hebben sito staatikaa niet alleen mooie kanten. Ze vergiftigen namelijk niet alleen kankercellen, maar ook gezonde cellen. Daarom proberen artsen altijd zo min mogelijk sito staatikaa te geven en ook zo kort mogelijk, want dan helpen ze weer niet. Het is niet makkelijk precies te bepalen hoeveel medicijnen een patiënt kan verdragen. Vooral snel- delende cellen, zoals die van haren en van darmen, zijn gevoelig voor sito staatikaa. Daarom krijgen mensen die deze medicijnen gebruiken vaak last van haaruitval en van buikpijn.

Sommige soorten kanker kun je alleen maar behandelen met bestralen, andere soorten alleen weer operen, en voor de zekerheid ook bestralen.

En soms wordt je vóór de operatie weer bestraalt om het gezwel te verkleinen, want dan is er ook niet zo’n grote operatie nodig.