De vrouw in de middeleeuwen

Goedemorgen allemaal mijn naam is …

Ik wil jullie vandaag iets gaan vertellen over de vrouw in de middeleeuwen, en dan voornl haar positie.

- De middeleeuwse ideeën over de positie vrouw
- De edelvrouwen
- De arbeidersvrouwen.
- boerenvrouw

Hoe dachten de mensen in de middeleeuwen nou over de vrouw?

De kijk op de vrouwen werd in de vroege middeleeuwen bepaald door de kerk en de adel. Dus de ideeen over de vrouw werden gevormd werden door aan de ene kant de mannen van de kerk, die meestal vrijgezel waren, en aan de andere kant door de hoge standen, die de vrouwen vaak meer als een bezit zagen.Dat is dus niet echt een positief beeld
De kerk vond dat vrouwen minderwaardig. waren, ze verleidden de mannen en ze waren slecht.Mannen waren natuurlijk veel beter.

De kerk vond ook dat vrouwen onderdanig aan hun man moesten zijn, en de adel nam dit toen ok.. In leerboeken voor vrouwen kun je lezen dat een goede vrouw gehoorzaam is aan haar man.. De liefde van de vrouw voor de man werd soms zelfs vergeleken als die van een hond en zn baas!!Als de vrouw niet gehoorzaam was, mocht de man haar zelfs slaan. De kerk keurde dat goed.

Het gewone volk liethun mening bijna nooit horen.Zij keurden het werk van de adel en de kerk goed. .Als ze zondags naar de kerk gingen, hoorden ze dat vrouwen slecht en minderwaardig waren.En de kerk zei het, dus de mensen namen dit wel over.Dat kon je ook in het dagelijks leven zien, want op feesten en markten werden fabliaux verteld, grappen en gedichten over vrouwen.Deze waren vaak een beetje spottend.bespottend, maar konden ook grappig zijn.

Pas In het begin van de 14e eeuw, toen kwam er een ,verandering.Mensen gingen Maria aanbidden, want ook een kenmerk is van de middeleeuwen.
Overal kwamen er kapelletjes voor Maria, en iedereen had het over haar. Door de aanbidding tot Maria veranderde ook het denkbeeld over vrouwen.Maar dan vooral de edele vrouwen.
Kijk bijvoorbeeld maar naar de ridders. Bij de ridders werd de verering van een schone jonkvrouwe bijna even belangrijk als het gloof in God.Dappere heldendaden werden gedaan voor de vrouwen. Er kwam dus meer hoffelijkheid, en die liefde van die tijd noemen we dan ook hoofse liefde .
Bij hoofse liefde was de vrouw even belangrijk als een man. Het hadn ook bepaalde opvattingen. Als je getrouwd was met iemand, zei dat niet dat je ook van elkaar moest houden.Nee, echte Liefde vond je bij minnaars vond men .De aanbeden dame, was er altijd een van iemand anders.

Maar deze hoofse liefde moet je niet overschatten. Het was eigenlijk meer een ideaalbeeld van de adel.Bij de schrijvers en dichters speelde de hoofse liefde wel een grote rol . Er zijn veel romantische verhalen over geschreven.Maar in het dagelijkse leven speelde de hoofse liefde maar een kleine rol, want het was maar van korte duur.
.
De periode met de hoffelijke liefde duurde ook niet zo lang.Toen de het iets minder populair werd ,kwamen er gelijk weer boeken en gedichten die vrouwen naar beneden haalden.
Vooral weer in die gedichten, de fabliaux. Die gingen over domme en de zondige dingen van de vrouw.Alle oude vrouwen waren heksen,vrouwen bedrogen allemaal hun man, en jonge meisjes waren dwaas.

Ik wilde jullie even een soort fabliaux voorlezen. Hij is licht spottend, maar vooral grappig bedoeld denk ik.

Want vertel een vrouw al je geheimen
En zei zal wonderwel haar mond houden
En ze zal nog liever ter helle varen
Dan dat zei het haar buurman zei.
(Het tegendeel hiervan is waar!)

Er zijn dus een beetje tegenstrijdige meningen geweest over de vrouw.Er is een periode geweest dat ze een soort als vereerd werd, maar ze werd vooral niet serieus genomen.Bij de hogere standen was dit erger als bijvoorbeeld bij de arbeiders. Hier had je eerder het idee dat man en vrouw gelijk waren. Want een man kon(en kan) in het dagelijks leven niet zonder zijn vrouw, anders zou het niet gezellig zijn in huis, en de mannen waren afhankelijk van hun vrouwen als ze afwezig waren.De vrouwen namen dan hun taken over.

De edelvrouwen.

Voordat edelvrouwen getrouwd waren, hadden ze dezelfde rechten als mannen.Ze konden land bezitten, mensen vervolgen, contracten sluiten en meer.Maar als ze trouwen vervielen alle rechten,en had ze eigenlijk alleen nog maar plichten.Als ze land ghad, werd het van haar man.**Dus als een meisje van adel nou veel land had,wilden alle landheren graag met haar trouwen, en dan maakte het echt niet uit of dat meisje nou veertien of twintig was.

Kinderen van adel werden vaak al uitgehuwelijkt als ze net geboren waren,en ze trouwden heel jong, soms zelfs als ze nog maar een jaar of 8 waren.In die tijd was dat normaal, want vaak werden mensen niet ouder dan een jaar of veertig.De kinderen die jong getrouwd waren hadden vaak best een goed huwelijk.Ze samen opgroeiden.en ze nog niet een bepaalde voor of afkeur hadden.

De vrouwen uit de hogere standen hadden in het dagelijkse leven zat te doen. .De edelmannen in die tijd hadden vaak meerdere kastelen of landgoederen, ze waren dus niet altijd thuis.De vrouw moest dan De voorraden aanleggen en de boerenbedrijven bezoeken.En natuurlijk was ze daarnaast ook nog huisvrouw moeder en echtgenote.
Maar ook als haar man gewoon thuis was had ze taken.Voor de kinderen zorgen was dan niet zo’n grote last.Want Als die klein waren werden ze naar bakers gebracht, en als ze iets groter waren, gingen ze in de leer.
Het huishouden was meer werk. Er moest bier gebrouwen worden, kaarsen gemaakt en kleren en uitgebreid gekookt worden..Natuurlijk hadden ze personeel om dat te doen, maar de vrouw moest op de bedienden letten.. Ondanks dat vrouwen toch best veel werkten, werden ze niet serieus genomen.

In die tijd gingen de mannen , ook wel eens op kruistocht .En om er dan zeker vvan te zijn dat hun vrouw er niet met een ander ging, deden ze bij haar een stevige kuisheidsgordel om. Dat was een soort riem van leer en ijzer met een slotje erop.De man deed hem dan op slot , en man de sleutel zelf mee.
Dit bewijst echt dat mannen de baas waren over hun vrouwen.

In de boeken staat de edelvrouw bekend als een romantische vrouw die de hele dag schaakte en borduurde of ging jagen met haar valk, maar in het echt waren het vrouwen die best hard moesten werken, en hun man moesten kunnen vervangen , als hij er niet was.

De arbeidersvrouwen.

Vrouwen van het gewone werkvolk moesten vaak net als hun mannen werken om geld. Dat was nodig , want het loon van de man alleen kon een heel gezin niet leven.Dus werkte bijna heel de familie mee.Thuis gingen de vrouwen wol kammen en schoonmaken om te spinnen, en dan weefden de mannen.Ook brouwden de vrouwen vaak .
Maar vaak werkten ze met hun dochters bij hun man en dan niet thuis, om te helpen.De regels van de gilden stonden geen vrouwen toe, maar vrouwen en dochters mochten wel helpen,omdat ze dit niet als echt werk zagen.de vrouw telde natuurlijk niet helemaal mee.
Wat wel kon, was dat vrouwen het werk of het bedrijfje van hun man mochten voortzetten, als hij overleden was.Dat werd wel door het gilde toegestaan.

Jongens en meisjes werden vaak wel hetzelfde opgeleid voor het werk.De jongens gingen bij de meester in de leer, en de meisjes bij de vrouw van de meester.

Vrouwen die in de leer waren geweest konden zichzelf onderhouden, en ze konden dan eventueel ook zelf een werk zoeken.Dat mocht wel. Vrouwen mochten bijvoorbeeld winkelierster zijn, of op markten verkopen.Als ze eigen werk had, was de vrouw best zelfstandig. Want de mannen waren niet aansprakelijk als hun vrouw lief schulden had of ruzie maakte.
Dit was toch best een vooruitgang.

Vrouwen werkten dus vaak bij hun mannen, maar niet alle mannelijke werkers waren het daarmee eens. Vrouwen waren kregen minder loon, en waren veel goedkoper.En ze waren bang dat vrouwen hun zouden vervangen.Daarom werd het in sommige gilden verboden om je vrouw of dochter in dienst te nemen.
Sommige beroepen waren ook echte vrouwenberoepen, zoals spinnen , en zijde maken.

Over de boerenmensen in de middeleeuwen is niet zo heel veel bekend.De vrouwen moesten hun man helpen op de boerderij, ze deden het huishouden en voedden de kinderen op. Ze maakten kleren, en als er was geoogst, werd een deel daarvan verkocht.Vaak hadden ze precies genoeg om van te leven.

I k wil jullie nu nog een stukje voorlezen over het lot van een boerenvrouw. Het is geschreven door een man die probeerde meisjes over te halen in het klooster te gaan, in plaats van te trouwen.

**Wat een afschuwelijker lot dat dat van een vrouw, die als ze binnenkomt haar kind hort huilen,
De kat bij het spek ziet, de hond met het vel - terwijl haar cake in de stenen oven aanbrand
En haar kalf alle melk opdrinkt , de aarden pot van het vuur valt en de knecht loopt te schelden.
*Daar het zo’n afschuwelijk verhaal is, zou het jullie,meisjes des te sterker moeten aansporen om af te zien van een huwelijk, want voor haar die het wel aangedurfd heeft, blijkt het niet gemakkelijk.

De middeleeuwse vrouw was niet gelijk aan de man. De mannen waren de baas, en vaak moesten de vrouwen maar gehoorzamen.

Nou heb ik nog een discussiepunt voor jullie:

- Is het enige recht van een vrouw het aanrecht?

- Vinden jullie dat de emancipatie van de vrouw in Nederland goed is gelukt?

Bronnen:

De vrouw in de middeleeuwen: Eileen Powers en verschillende korte stukjes van internet!