Broeikaseffect

Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over het Broeikaseffect. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er niet veel van af wist, en iedereen deed er maar moeilijk over dus ik wilde wel eens weten wat er precies aan de hand was. Ook heb ik pas de film “The day after tomorrow” gezien. In die film hebben ze de mogelijke gevolgen van het broeikaseffect laten zien. En ik vond die gevolgen best heftig. Wat is het broeikaseffect eigenlijk? Er zijn twee soorten broeikaseffecten. Het eerste is er eigenlijk al vanaf de schepping. Dit is het natuurlijk broeikaseffect. Dat zit zo in elkaar. In de dampkring komen gassen voor die een speciale eigenschap hebben: ze laten wel het zonlicht door, maar houden de warmte-uitstraling van de aarde voor een groot deel tegen. Door deze eigenschap zorgen deze gassen voor opwarming van de dampkring. Daarom worden deze gassen broeikasgassen of Cfk’s genoemd. Het is maar goed dat er een broeikaseffect bestaat want anders was het hier op aarde niet uit te houden. Zonder die gassen zou de gemiddelde temperatuur op aarde namelijk -18ºC zijn. Dankzij het vasthouden van de warmte door de broeikasgassen is de gemiddelde temperatuur 15ºC. Dat scheelt dus best wel wat. Het probleem ligt eigenlijk bij de mens. Het versterkt broeikaseffect (de tweede soort) wordt veroorzaakt door de mens. De mens zorgt ervoor dat er nog meer broeikasgassen in de dampkring terechtkomen. Daardoor wordt er nog meer warmte vastgehouden en stijgt de temperatuur op aarde.
2. De oorzaken van het broeikaseffect. Lucht bestaat voor 99% uit stikstof en zuurstof. De rest zijn broeikasgassen. In totaal zijn er dertig verschillende broeikasgassen bekend, ik noem alleen de vijf belangrijkste: 2.1 Koolzuur of co2: koolzuur is de stof die zorgt voor de prik in de cola. Co2 is het belangrijkste broeikasgas. Hij is verantwoordelijk voor 50% van de opwarming. Vanaf de Industriële Revolutie (vanaf 1850) zijn er veel fabrieken gebouwd. Om de machines in die fabrieken te laten draaien, was energie nodig. Om aan die energie te komen die nodig was, zijn er sindsdien grote hoeveelheden brandstoffen zoals olie, kolen en gas verbrandt. Bij de verbranding van die brandstoffen zijn de afvalproducten; koolzuur bijvoorbeeld, door fabriekspijpen en schoorstenen in de lucht gekomen. Sinds 1850 is de hoeveelheid koolzuur in de lucht elk jaar met zo’n 0,4% gestegen. Dat is een stijging met 25 tot 30% in de laatste 150 jaar. 2.2 Moerasgas of methaan: Moerasgas draagt voor 20% bij aan het broeikaseffect. Methaan komt van nature in de dampkring voor. Moerasgas komt heel verrassend voor in moerassen. Maar de belangrijkste bron is de veeteelt. Daar komt het gas vrij uit de magen van herkauwers, zoals koeien. In de koeienmest, die de boeren met een gierkar over het land verspreiden zit dan ook veel moerasgas. Daarom mag je als boer zijnde niet meer zoveel stronten als je zelf wilt. Andere belangrijke bronnen van het moerasgas zijn vuilstortplaatsen, rijstbouw en de verliezen bij olie- en gaswinning. (aardgas bestaat voor 90% uit moerasgas) In de toekomst zal er nog veel meer moerasgas vrijkomen, als de permafrost voor een deel ontdooit. De permafrost is de eeuwig bevroren aarde in Siberië en Rusland. Als deze begint te ontdooien door het opwarmen van de aarde, zullen grotere hoeveelheden moerasgassen vrijkomen die nu nog bevroren in de grond gevangen zitten. 2.3 Lachgas
Vroeger werd lachgas gebruikt bij verdovingen zoals bij de tandarts. Tegenwoordig komt lachgas vooral vrij bij het gebruik van bepaalde soorten kunstmest en bij verbranding van olie, kolen, gas en hout. Ook kun je het in je auto gebruiken. Als je wat lachgas injecteert bij de benzine, net voordat het bij de cilinders komt, schiet je auto vooruit. Het probleem van lachgas is niet dat er zoveel tegelijk in de lucht komt, maar lachgas wordt maar heel langzaam afgebroken, waardoor het langer dan een eeuw in de dampkring blijft voordat het helemaal weg is. 2.4 CFK
CFK is de verzamelnaam voor een aantal stoffen; de Chloorfluorkoolwaterstoffen. Dit zijn stoffen die bestaan uit chloor, fluor, koolstof en waterstof. Een andere naam voor CFK is freon. Cfk’s komen van nature niet in de dampkring voor, maar ze zijn door de mens bedacht en gemaakt. Vanaf ongeveer 1930 komen Cfk’s in de dampkring voor. Ze worden gebruikt in koel-, vries- en airconditioninginstallaties (ook in kassen), brandblusapparaten, piepschuim, schoonmaakmiddelen en in spuitbussen. Tussen 1945 en 1997 steeg de uitstoot met 10 tot 15% per jaar, maar door een afname van het gebruik van spuitbussen met Cfk’s daalt de uitstoot van deze stoffen. Cfk’s veroorzaken niet alleen de versterking van het broeikaseffect, maar de zorgen ook voor de aantasting van de ozonlaag. In Nederland zijn Cfk’s verboden. 2.5 Waterdamp
Als er meer broeikasgassen in de dampkring komen, stijgt de temperatuur. Door de hogere temperatuur zal er meer water uit de oceanen verdampen. Water komt dan ook als waterdamp in de dampkring terecht. En ook waterdamp heeft de eigenschap warmte naar de aarde terug te kaatsen. Dat betekent dat de opwarming verder toeneemt. 3. Gevolgen van dit probleem. Door de opwarming van de aarde is de gemiddelde temperatuur met een o.5 graad omhoog gegaan in de laatste 50 jaar. Onderzoekers verwachten dat als we er niets aan doen dat dan de aarde in de komende 100 jaar 1.5 tot 6.0 graden opwarmt. Nu zijn de gevolgen al zichtbaar, op de ene plek meer dan de andere. Op de ene plek is er extreme droge en elders extreme overstromingen. 1. Door het smelten van de ijskap van de noordpool stijgt de zeespiegel, dit heeft weer gevolgen voor landen die onder de zeespiegel liggen (zoals Nederland) die kunnen daardoor onderwater komen te staan. Gelukkig hebben we het Deltaplan van negen miljoen gulden, zodat dit de komende tijd nog niet gebeurt. Als dit wel zou gebeuren, zouden we in Amersfoort naar het strand kunnen. Volgens sommige mensen komen de Malediven eilanden (onder India en dan een beetje links) over een paar jaar al onderwater te staan. 2. De neerslag wordt heviger, dus als het regent dan valt er meer in een
kortere tijd. Dit heeft erge bodemerosie tot gevolg. 3. IJskoude winters worden afgewisseld met stikhete zomers. Dit is nu als zichtbaar in sommige delen van de VS en Canada. 4. In Afrika zal de woestijn de Sahara zich snel uitbereiden. Lange periodes met droogte zullen worden afgewisseld met hevige regenbuien. Dat zal de planten en bomen die er nog staan de nek omdraaien. En er zal niks meer kunnen groeien. 5. Ook voor de mens zijn er allerlei gevolgen. Door het gat in de ozonlaag zullen meer uv-stralen op aarde terechtkomen. Maar ook op andere plaatsen op de aarde waar geen gaten in de ozonlaag vallen, maar de ozonlaag wel dunner wordt, bereiken meer uv-stralen de aarde. Zelfs een toename van uv-stralen met maar één procent is al gevaarlijk voor de mens. Als dit gebeurt, schat men dat het aantal gevallen van huidkanker in Nederland met duizend per jaar toeneemt. Ook zullen mensen meer staar krijgen, waardoor hun gezichtsvermogen ernstig wordt aangetast. Twee groepen lopen vooral gevaar: mensen met een lichte huidskleur (blanken) en jongeren. Twee van de drie vormen van huidkanker (basaalcelkanker en melanoom) komen vooral bij baby’s en jongeren veel voor. Als de ozon tot de helft van het normale peil zou worden teruggebracht, zoals nu boven de Zuidpool gebeurt, gaat al na een kwartier de huid van sommige zonnebaders vervellen. Surfers in Australië lopen het grootste risico. In december als de zomer daar begint, maar ook als de ozonlaag het dunst is surfen namelijk veel mensen en dit zijn dan voornamelijk blanke jongeren. Ik heb net allerlei argumenten opgenoemd die vertellen dat het broeikaseffect slecht is en snel veranderd moet worden. Toen ik informatie aan het verzamelen was zag ik op een gegeven moment een apart tegenargument. Hierin staat dat de broeikasgassen de aarde zullen redden. 2 Professors op verschillende universiteiten beweren dat het slecht is om het broeikaseffect te verminderen. De broeikasgassen zouden het opkomen van een nieuwe ijstijd voorkomen. De beide wetenschappers zeggen dat de aarde iedere 10.000 jaar afkoelt tot een nieuwe ijstijd. Door het opwarmen van de aarde zou dit wel eens voorkomen kunnen worden. De twee wetenschappers hopen eigenlijk dat er nog meer broeikasgassen worden geproduceerd. Het probleem is dat er heel weinig wetenschappers achter deze theorie staan. 3. Het Naijleffect. Als het nu zou lukken de uitstoot van koolzuur en andere broeikasgassen op hetzelfde peil te houden, dan betekent dat nog niet dat het broeikaseffect niet erger wordt. Dat komt door het langzame tempo waarin broeikasgassen uit de lucht worden opgenomen door planten. Als de uitstoot van (moerasgas) hetzelfde blijft, dan nog stijgt het methaangehalte in de dampkring e komende 50 jaar. Pas daarna blijft het peil gelijk. Met lachgas is het nog erger. Als de uitstoot van lachgas hetzelfde blijft, dan blijft het lachgasgehalte in de dampkring nog 200 jaar stijgen. Er moet minstens de helft minder lachgas uitgestoten worden, wil je het lachgaspeil houden, zoals het nu is. De versterking van het broeikaseffect blijft dus doorgaan, ook al worden er nu drastische maatregelen genomen om de uitstoot van broeikasgassen te stoppen of om snel te verminderen. Ook na het stoppen met het uitstoten van broeikas, stijgt het percentage broeikasgassen in de dampkring nog snel. Dit effect, dat mensen nog eeuwen last hebben van de uitstoot van broeikasgassen wordt ook wel het naijleffect genoemd. Pas las ik ook in een stukje in het RD dat over 10 jaar het broeikaseffect onomkeerbaar zal zijn. 4. De oplossingen In de jaren zestig dachten onderzoekers dat de opwarming van de aarde heel natuurlijk was, en dat we ons geen zorgen hoefden te maken. Maar door de overbevolking kwam er meer industrie en de aarde warmde nog meer op. In 1972 verscheen een rapport dat voor grote opschudding zorgde. Dit Rapport van de Club van Rome schetst een nare toekomst voor de aarde als er niks wordt gedaan aan de groei van de wereldbevolking, vervuiling en uitputting van grondstoffen. Tot op dat moment weten de meeste mensen niet dat er wereldwijde milieuproblemen zijn. Ook in 1972 wordt in Stockholm de eerste grote milieuconferentie van de Verenigde Naties gehouden. 114 landen, zeggen op deze conferentie actie te ondernemen voor het milieu. De oplossing voor dit probleem is heel simpel we moeten de uitstoot van gassen die schadelijk zijn drastisch verminderen. Maar dat is moeilijker dan het lijkt. Veel landen zoals oliestaatjes (dat zijn kleine landen waar ze bijna alleen leven van de oliebronnen) en landen met weinig industrie leven de regels niet na, ze zijn allang blij met een beetje industrie. Wereldwijd zijn er vele organisaties die er alles aan doen de uitstoot te verminderen. Ook de Nederlandse overheid doet er alles aan om te bezuinigen. Bijvoorbeeld als je een koelkast koopt dan staat op een energiezuinige een sticker dat je €100, - terug krijgt van de overheid als je hem koopt. En een ander voorbeeld is dat de overheid heel veel belastingen heft op benzine en ander grondstoffen. Als je een liter benzine koopt is de accijns (de belasting) 80%. Dit heeft torenhoge benzineprijzen tot gevolg. Het merendeel van de wetenschappers hoopt dat er in de komende tijd minder broeikasgassen worden uitgestoten. Veel politieke leiders ondersteunen dit en hebben gezamenlijk het Kyoto Protocol ondertekend in 1997. De landen die er toen hebben getekend zijn: Canada, Japan de Verenigde Staten en alle lidstaten van de EU. Een paar maanden geleden heeft Rusland ook een handtekening gegeven waardoor het aan het Protocol meedoet. Helaas is de Verenigde Staten onder leiding van Bush weer uit dit Protocol gestapt omdat hij vond dat het fundamentele fouten bevatte. Het Protocol moet ervoor zorgen dat de geïndustrialiseerde landen in 2010 5 % minder broeikasgassen produceren dan in 1990. Om dit systematisch aan te pakken hebben ze een beurs opgericht met de naam: Emissiehandel. In de Emissiehandel wordt er gehandeld in CO2-equivalenten. (dat zijn producten die je net zo goed kunt gebruiken als dingen met CO2 erin) Iedere regering geeft een bedrijf een maximum van het aantal broeikasgassen dat ze mogen produceren. Als het bedrijf niet aan deze regel houdt en hem overschrijdt dan moet het een boete betalen. Bedrijven kunnen deze boete ontlopen door CO2-equivalanten van de regering over te kopen. De handel zorgt er dus voor dat het uiteindelijke bereikt kan worden zonder problemen.
De conclusie: Als er dus niet snel iets aan het broeikaseffect gedaan wordt zullen de problemen niet te overzien zijn.