Adoptie

1) DE BETEKENIS VAN ADOPTIE Het woord adoptie komt van het Latijnse woord adoptare, dat als kind aannemen betekent. Bij adoptie wordt een kind door mensen die niet zijn natuurlijke ouders zijn in het gezin opgenomen. Zij worden dan de wettelijke ouders, wat voor het kind betekent dat het dezelfde rechten krijgt als een biologisch kind. 2) DE GESCHIEDENIS Voordat in 1956 in Nederland de adoptiewet in werking trad, waarin de regels voor wettelijke adoptie waren vastgelegd, dacht men dat bij adoptie het belang van de nieuwe ouders voorop stond. Na invoering van de adoptiewet bleef er nog veel te wensen over, want in de wet waren regels vastgelegd die adoptie extra moeilijk maakten, omdat men nog steeds vond dat een kind bij de biologische ouders hoorde. De wettekst is in de loop der jaren door de druk van verschillende instanties en adoptiefouders enigszins aangepast. Men ging steeds meer waarde hechten aan de situatie in het nieuwe gezin en het kind kon voortaan wettelijk een eigen kind worden na één jaar bij de nieuwe ouders te hebben gewoond. Na 1989 is er nog een wet gekomen die erg belangrijk is voor adoptiekinderen. Er is sindsdien geen verschil meer tussen geadopteerde en niet-geadopteerde kinderen. Ze hebben voortaan dezelfde rechten. 3) DE BIOLOGISCHE OUDERS EN DE ADOPTIEKINDEREN Kinderen komen alleen voor adoptie in aanmerking als door één of beide ouders een afstandsverklaring is getekend, maar bij lang niet alle kinderen is dat het geval. Er zijn verschillende redenen waarom kinderen worden afgestaan. De meest voorkomende redenen zijn: Economische omstandigheden: De meeste adoptiekinderen komen uit de Derde Wereld. Door de armoede, het grote kindertal en de hoge werkeloosheid zijn de ouders vaak niet in staat om hun kinderen de zorg te geven die ze nodig hebben. Ongehuwde moeders: In veel ontwikkelingslanden weet men nog weinig af van voorbehoedsmiddelen en is abortus verboden, waardoor veel vrouwen ongewenst zwanger raken. In sommige landen is een vrouw die voor het huwelijk een kind krijgt een schande voor de familie, waardoor ze verstoten wordt. Ook kan ongehuwd moederschap de kans op een huwelijk verkleinen. Moeder en kind zullen hierdoor weinig zekerheid voor de toekomst hebben, want voor een ongehuwde moeder die moet werken om in leven te blijven is het vaak erg moeilijk om opvang te vinden voor haar kind. Kinderen met gemengd bloed: In sommige culturen worden kinderen met gemengd bloed niet geaccepteerd, waardoor moeder en kind uit de familie verstoten worden. In de meeste gevallen zal de moeder haar kind noodgedwongen afstaan, zoals ongehuwde moeders. Politieke motieven: In China bijvoorbeeld hanteert de overheid de zogenaamde één kind politiek, wat inhoudt dat ieder echtpaar maar één kind mag hebben. Financiële motieven: Het komt voor dat vrouwen hun kind afstaan voor geld, zodat de verleiding groot is om regelmatig zwanger te raken. Ook proberen sommige moeders of tussenhandelaren kinderen rechtstreeks aan mensen in het buitenland te verkopen. Kinderhandel wordt hierdoor aangemoedigd en adoptie komt zo in een kwaad daglicht te staan. Het kan er zelfs toe leiden dat de grens voor buitenlandse adoptie wordt gesloten. Natuurrampen en oorlogen: Door natuurrampen en oorlogen raken veel kinderen hun familie kwijt of blijven alleen achter als wees. Als ze geluk hebben worden ze van straat gehaald en in een tehuis geplaatst.
4) REDENEN OM EEN KIND TE ADOPTEREN Om verschillende redenen besluiten mensen een kind te adopteren. Enkele daarvan zijn: Primair ongewenst kinderloos: Dit wil zeggen dat de adoptiefouders zelf geen kinderen kunnen krijgen. Ongeveer 80% van de echtparen die voor adoptie kiezen doen dat om deze reden. Secundair ongewenst kinderloos: Dit betekent dat de adoptiefouders al een kind hebben, maar dat de kans op een tweede kind door medische redenen zeer klein of helemaal niet aanwezig is. Een bijkomend motief kan dan zijn dat ze een broertje of zusje willen voor het kind dat er al is of dat er een kind in het gezin overleden is aan bijvoorbeeld een erfelijke ziekte en dat de adoptiefouders een volgende zwangerschap niet meer aandurven. Dit is in ongeveer 10% van de adoptiegevallen zo. Al biologische eigen kinderen: Ongeveer 9% van de adoptiefouders hebben zelf al kinderen. Ze adopteren een kind, omdat ze toch al een eigen kind hebben. Vrijwillig kinderloos: Minder dan 1% van de echtparen is vrijwillig kinderloos. Zij kunnen hier een aantal redenen voor hebben, zoals het bestrijden van de overbevolking of het helpen van kansarme kinderen, wat soms gepaard gaat met schuldgevoelens voor de situatie zoals die in de Derde Wereld is. Verder kan het zijn dat een echtpaar over adoptie gaat nadenken onder invloed van de mening van vrienden of familie die een kind hebben geadopteerd en daar erg enthousiast over zijn. 5) REDENEN OM JUIST GEEN KIND TE ADOPTEREN Er zijn ook een aantal redenen waarom men juist afziet van adoptie. De meest voorkomende redenen daarvoor zijn: Mislukte adoptieplaatsingen: Er zijn de afgelopen jaren een heleboel artikelen verschenen in kranten, tijdschriften en dergelijke over mislukte adoptieplaatsingen, waardoor men gaat denken dat adoptiekinderen probleemkinderen zijn en wordt afgezien van adoptie. Financiële redenen: In sommige gevallen moeten echtparen om financiële redenen afzien van adoptie, omdat de adoptiekosten tussen de f15.000,- en f25.000,- liggen. Dit komt omdat je moet betalen voor de stichting die zorgt voor de plaatsing van een kind, voor reis- en verblijfskosten en voor donatie aan tehuizen. Hoge eisen: In enkele landen wordt steeds zorgvuldiger en terughoudender met buitenlandse adoptie omgegaan. Sommige landen stellen tegenwoordig zo’n hoge eisen dat niet alle partners die een kind willen adopteren hieraan voldoen. Negatieve reacties: Sommige echtparen krijgen hele negatieve reacties van bijvoorbeeld ouders of vrienden als ze van hun adoptieplannen vertellen, waardoor ze kunnen terugschrikken en van hun adoptieplannen afzien. 6) DE PROCEDURE Als je een kindje wilt adopteren kost dat veel tijd en energie, omdat een aantal dingen vooraf geregeld moet worden: Aanmelden: Je moet je aanmelden bij het ministerie van justitie met een aanmeldingsformulier. Er zijn bepaalde eisen waaraan jij en je partner moeten voldoen om een kind te adopteren, zodat er geen twijfel bestaat dat het kind straks niet goed verzorgd wordt. Sinds 1997 mag een alleenwonende ook een kindje adopteren. Gezinsonderzoek: Na ongeveer 3 maanden komt er een gezinsonderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming, wat nodig is om een goed beeld van het gezin te krijgen. Daarna wordt er een gezinsrapport gemaakt waarin ook staat of je geschikt bent om een kind te adopteren. 98% van de mensen die een gezinsonderzoek ondergaan krijgen een positieve uitslag. Beginseltoestemming: Als je geschikt bent krijg je na ongeveer een maand verlening van beginseltoestemming door het ministerie van Justitie, wat inhoudt dat de justitie op het eerste gezicht geen bezwaar heeft tegen adoptie. Je krijgt dan een BPK-nummer BPK betekent Buitenlands Pleegkind. Voorlichting van Bureau VIA: Na ongeveer een jaar krijg je algemene voorlichting van het Bureau Voor Interlandelijke Adoptie, omdat er vaak weinig bekend is over het vroegere leven van het adoptiekind. Het is van belang dat je het gedrag van het kind kunt begrijpen en er goed mee om weet te gaan. Aanmelden bij een organisatie: Vervolgens kun je je inschrijven op een wachtlijst bij de door jou uitgekozen adoptieorganisatie en kun je je voorkeur geven aan een kind uit een bepaald land. Na ongeveer 2 jaar krijg je een voorstel over het kind dat voor jou geschikt blijkt te zijn. Plaatsing: Tenslotte wordt het kind geplaatst. Meestal halen de ouders het kind zelf op van het vliegveld of in het land waar het kindje geboren is. Na aankomst in Nederland moet je naar de vreemdelingenpolitie om het kind in te schrijven. Het kind krijgt dan een visum van een jaar. In dat jaar krijg je van de rechter goedkeuring om het kind te laten blijven. Als dit niet binnen een jaar gebeurt moet je het visum laten verlengen. De kinderbescherming zal nog ongeveer een jaar na de aankomst van het kind af en toe een verslag maken van zijn ontwikkeling. 7) PROBLEMEN BIJ ADOPTIE Adoptie brengt natuurlijk ook problemen met zich mee voor het adoptiekind zelf. De meest voorkomende problemen zijn: Lichamelijke problemen: Voordat een adoptiekind naar Europa komt moet er een medische verklaring worden opgesteld waarin vermeld staat welke ernstige ziektes het kind heeft. Ziektes als AIDS komen niet voor bij adoptiekinderen, want kinderen met AIDS worden niet overgeplaatst. Er kunnen ook problemen ontstaan bij schatting van de leeftijd van het adoptiekind indien deze onbekend is. De oorzaak daarvan is meestal ondervoedheid, maar wat ook nog wel gebeurd is dat er gezegd wordt dat het kind vijf jaar is, terwijl het zes jaar is, omdat een kind van zes jaar niet meer geadopteerd mag worden. Dit lijkt onschuldig, maar het kan grote gevolgen met zich meebrengen, zoals een schijnbaar vervroegde puberteit. Slaapproblemen: Een voor de hand liggende oorzaak voor slaapproblemen zijn de spanningen die het adoptiekind vooral de eerste dagen ondergaat. Een belangrijkere en minder voor de hand liggende oorzaak voor slaapproblemen is de afwijking van onze slaapgewoonten met die van het adoptiekind. Sommige kinderen krijgen pas na een paar weken of maanden slaapproblemen. Het kan een uitgestelde reactie zijn, omdat het kind direct na aankomst te moe is om niet te kunnen slapen en pas later de fysieke mogelijkheden heeft om wakker te blijven en te overdenken wat er de laatste tijd allemaal gebeurd is. Een andere oorzaak daarvoor kan zijn dat het kind de eerste weken zijn uiterste best heeft gedaan om zich van een zo goed mogelijke kant te laten zien en vervolgens pas zichzelf durft te zijn. Daardoor kunnen spanningen en conflicten ontstaan die door het kind soms moeilijk te verwerken zijn en daardoor tot slaapproblemen leiden. Taalproblemen: Voor buitenlandse adoptiekinderen is het logisch dat een vreemde taal in het begin moeilijkheden zal geven en dat kan leiden tot driftbuien als het kind niet duidelijk kan maken wat het bedoelt en wantrouwigheid als het kind de gesprekken van anderen niet kan volgen. Eetproblemen: Bijna 30% van de adoptiekinderen lijkt een enorme behoefte aan voedsel te hebben. Een medische reden hiervoor is het tekort aan bouwstoffen. Een geestelijke reden kan zijn dat het adoptiekind denkt dat hij hier een paar dagen van moet leven. Overigens komt te weinig of niet eten ook voor, wat meestal te maken heeft met medische factoren of een protesthouding. Hechtingsstoornissen: Alle adoptiekinderen zijn onthecht als ze hier aankomen. Bij hechtingsgestoorde kinderen is er in de eerste fase iets mis gegaan. Dat komt meestal omdat er over de achtergrond van het adoptiekind zeer weinig bekend is, waardoor adoptiefouders het gedrag van het adoptiekind niet altijd begrijpen. 75% van de adoptiekinderen hecht zich wel spontaan, maar een groep van ongeveer 25%, de zogenaamde sensitieve gevoeligen, hechten zich niet. Discriminatie: Er bestaat een kans dat het adoptiekind slachtoffer wordt van discriminatie. Meestal valt dat wel mee, omdat adoptiekinderen hier al jong ingeburgerd zijn en gewend zijn aan onze Nederlandse cultuur. Soms geven adoptiefouders aan dat hun kind gediscrimineerd wordt, terwijl het kind dat zelf niet vindt. 8) DE EIGEN IDENTITEIT Op welke leeftijd adoptiefouders het beste kunnen beginnen met vertellen over de identiteit van het adoptiekind is nog steeds onduidelijk. Het lijkt erop dat de meeste adoptiefouders ermee beginnen als het kind 4 jaar is. 80% van de kinderen jonger dan 4 jaar bleek niets van de voorlichting te begrijpen. Ook zijn er gevallen waarbij op latere leeftijd gedragsstoornissen ontstonden, omdat het kind nog te jong was. Adoptiefouders die besloten hebben om op latere leeftijd voorlichting aan het kind te geven lopen het risico dat anderen er eerder over beginnen, waardoor de kans groot is dat het kind helemaal in verwarring gebracht wordt. Inmiddels is men tot de ontdekking gekomen dat adoptiekinderen harmonischer opgroeien als er openheid is ten aanzien van de afkomst. Als adoptiekinderen op een leeftijd zijn gekomen dat ze zelf gaan zoeken naar hun eigen identiteit kan dit wel eens leiden tot teruggaan naar het land van herkomst tijdens een vakantie of misschien wel voor altijd. Meestal is er in het land van herkomst niet veel nieuwe achtergrondinformatie te vinden.
9) MIJN MENING OVER ADOPTIE Ik ben voor adoptie, omdat ik vind dat kinderen recht hebben op een goede toekomst, waarin ze niks tekort komen. Als adoptiefouders biologische kinderen hebben mogen die zeker niet voorgetrokken worden en er mag ook absoluut geen sprake zijn van eigenbelang van de ouders, zodat de belangen van het kind op de achtergrond worden geschoven. Verder vind ik adoptie een goede oplossing om overbevolking gedeeltelijk te bestrijden. In combinatie met voorlichting in ontwikkelingslanden over voorbehoedsmiddelen zou het kindertal sterk kunnen dalen. Ook zouden er door het vertrekken van gratis voorbehoedsmiddelen een heleboel ongewenste zwangerschappen voorkomen kunnen worden. Adoptie is wel iets waarover men goed moet nadenken voordat men eraan begint. Veel mensen beseffen niet dat er zo’n 6 á 7 jaar aan vooraf gaat voordat je echt ouder bent van een geadopteerd kindje. Naar mijn mening is het wel goed dat er zo’n lange periode aan vooraf gaat, zodat men er zeker van is dat het kind in een goed gezin terecht komt en de adoptiefouders voldoende voorlichting hebben gehad. Het is wel een nadeel dat je aan bepaalde eisen verbonden bent, de kosten zeer hoog zijn en je van tevoren nooit weet wat voor een karakter het kindje heeft dat je adopteert. Ik denk dat vooral de media er de oorzaak van is dat veel mensen negatief over adoptie denken. Het valt natuurlijk niet te ontkennen dat adoptiekinderen problemen hebben, maar dat is ook niet gek, omdat ze als het ware een stuk van hun leven missen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat er bij adoptiekinderen wel vaker problemen zijn, maar niet in grote mate. Bovendien trekken adoptiefouders eerder aan de bel als er wat mis dreigt te gaan, wat meteen de hogere hulpvraagcijfers verklaart.