Schikgodinnen
Mijn spreekbeurt gaat over de schikgodinnen.
Ik ben verschillende variaties op hun Griekse en Latijnse namen tegen gekomen.
In het Grieks heten ze Moiren, Moirae of Moerae, dat is afgeleid van het Griekse woord "moira", dat "deel" betekent. Met "deel" wordt bedoeld dat de schikgodinnen een aandeel hebben bij het bepalen van het lot van de mensen. Moira was vroeger ook een naam van Aphrodite die ooit de functie van de schikgodinnen had.
In het Latijn heten ze Parcen of Parcae, dat komt van het Latijnse woord "pars", dat ook deel betekent. Zo zie je dat ze overeenkomen met de Griekse schikgodinnen. Ze worden ook Faten of Fatae genoemd. In het Latijn betekent dat "lot". Faten of Fatae is ook afgeleid van "fare", dat "spreken" betekent.
De schikgodinnen zijn dochters van Zeus en Themis (een Titandide). Ze worden meestal voorgesteld als een drievoudige godin, dus drie godinnen die altijd bij elkaar zijn. Het zijn drie oude vrijsters die de "levensdraden" van de aardbewoners spinnen, afmeten en doorknippen oftewel maken, bewaren en vernietigen. Als dit laatste gebeurt, sterft de persoon. De schikgodinnen beslissen dus over het lot, de levensduur en de levensloop van de aardbewoners.
De schikgodinnen heten:
- Clotho, de spinster. Dat is afgeleid van het Griekse woord "klothein", dat "spinnen" betekent. Deze schikgodin spint levensdraad. Haar attribuut is het spinnewiel of een spinrok. Ze wordt meestal afgebeeld als een lelijke oude vrouw.
- Lachesis, de toedelende of de schenkende. Zij rolt de levensdraad op of houdt hem vast. Ook trekt ze wel lootjes uit een urn. Haar attributen zijn een lotstaafje of een aardbol met een griffel.
- Atropos, de onafwendbare. Haar naam komt van de Griekse woorden "a", dat "niet" betekent en "tropos", dat "draaiend" of "veranderbaar" betekent. Je zou dus kunnen zeggen: "niet veranderbaar", want haar beslissing is onherroepelijk. Deze godin snijdt de levensdraad door. Haar attributen zijn een schriftrol en een graveerstift, een wastafeltje en een zonnewijzer. In haar boeken tekent zij het vooraf bepaalde lot op.
Deze beslissingen van de schikgodinnen zijn zo machtig dat zelfs de goden ze niet kunnen veranderen. Oppergod Zeus moest machteloos toezien hoe zijn geliefde zoon Sarpedon moest sterven.
Mythe
Ik wil nu nog een mythe vertellen. Helaas heb ik alleen een mythe kunnen vinden waar de schikgodinnen als bijfiguren in voorkomen.
Admetos, de koning van Ferai kon als een van de weinige mensen rekenen op de hulp van een god, die normaal met geen goud te betalen is. Toen de koning wilde trouwen met Alkestis, moest hij van haar vader eerst twee wilde dieren voor een wagen spannen. Hij volbracht deze voor een mens onmogelijke taak en moest dus wel hulp hebben gehad van een god, namelijk Apollo.
Het echtpaar reisde naar Ferai en kon hun geluk niet op. Bovendien kwam Apollo voor straf als slaaf bij hen werken. Maar waaraan verdiende hij deze straf? Dat zat zo. Apollo was verliefd geworden op de koningsdochter Koronis. Deze liet zich verleiden door zijn muzikale talenten. Maar toch ging Koronis, terwijl ze zwanger was van de god, met een andere man om. Toen Apollo dit hoorde was hij woedend omdat hij was bedrogen door een vrouw met een man die niet eens een halfgod was. Apollo schoot Koronis dood met zijn pijl en boog, maar kreeg spijt. Hij kon de vrouw niet meer redden maar sneed het kind uit het lichaam. Het was een zoon die hij Asklepios noemde. Deze bleek een ongewoon kundig geneesheer en van heinde en verre kwamen mensen om door hem genezen te worden. Zelfs mensen die volgen hun arts ongeneselijk ziek waren genas hij. Door al deze voorspoed werd hij overmoedig. Hij viel zelfs Thanatos aan, de Dood, en wekte doden tot leven. Maar Hades miste de schimmen en deed zijn beklach bij Zeus. "God van de donder, laat je toe dat je broer wordt bestolen door de zoon van Apollo! Waar moet het heen met de goden, als een halfgod de eeuwige wetten gewoon in de wind slaat? Wie neemt mij nou nog serieus als de doden gaan leven?" vroeg hij. Voor hij antwoord kon krijgen kwamen de drie schikgodinnen, als zenuwachtige kippen binnen rennen. Eeuwen was het spinnen, meten en knippen goed gegaan maar nu kwam er door Asklepios' onverantwoorde daden de klad in. "Vader er is een ramp gebeurd, we raken de draad kwijt," riepen de Moiren met heftig geklapwiek van de mouwen. "Draden blijken opeens te kort, we staan voor een raadsel, want het komt niet door onze fouten. We proberen de eindjes aan elkaar te knopen, maar we hebben geen speling. Wat de een teveel krijgt, krijg de ander te weinig. Nu al zullen er mensen zijn die voor hun tijd sterven omdat hun draad ten onrechte korter gemaakt is voor een ander die langer leeft dan het noodlot beschikt had".
"Nou? Wat heb ik gezegd? Nu hoor je het eens van een ander. Zorg dat Asklepios met zijn malafide praktijk stopt," eiste Hades te midden van de ontredderde Moiren.
Zeus doodde Asklepios voor zijn tijd gekomen was met een bliksemschicht.. Hades tevreden, Moiren gerust, maar Apollo wraakzuchtig. In wraakzucht schoot hij de Cycloop, die de bliksemschicht had gesmeed, dood. Als straf moest hij van Zeus één jaar als slaaf voor Admetos werken. Maar wat bleek nou, Apollo had de tijd van zijn eeuwige leven. Hij werd vrienden van Admetos en daarom viel het afscheid ook zwaar. Als afscheidscadeau gaf hij Admetos de gelegenheid om een vrijwilliger in zijn plaats te laten sterven als zijn tijd gekomen zou zijn. Maar toen Admetos op het einde van zijn levensdraad zat wou niemand voor hem in de plaats sterven. Op het laatste moment meldde Alkestis, zijn vrouw zich aan. Toen zijn vrouw gestorven was, kreeg hij spijt. Zijn leven was namelijk niets meer waard zonder Alkestis.
Herakles kwam op bezoek en Admetos liet hem een feestmaal voorzetten om de gastrecht niet te schenden. Toen Herakles er achterkwam dat hij in een rouwend huishouden zat te eten, voelde hij zich belazerd. Maar hij begreep zijn vriend en gaf als cadeau een nieuwe vrouw. Admetos kon dit niet aannemen omdat hij had gezworen dat hij geen andere vrouw zou nemen. Maar nu had hij geen keus. Als hij het cadeau zou afslaan werd Herakles zijn vijand. Op het moment dat Admetos de hand van de nieuwe vrouw pakte sloeg Herakles de sluiers van de vrouw weg en… daar stond Alkestis. Herakles had met Thanatos gevochten en Alkestis terug gekregen. Het echtpaar was weer gelukkig en het leek wel of iedereen lachte, zelfs de Goden op de Olympos.
Op internet kwam ik nog wat interessants tegen, namelijk dat er andere culturen zijn waar ook schikgodinnen in voorkomen.
De Scandinavische godsdienst kent de zogehete Nornen. Ze zijn ofwel van goddelijke oorsprong, ofwel van het ras van de elfen of de dwergen. Iedereen heeft zijn eigen Norne. Deze godinnen kunnen goed of slecht zijn. Als je een Norne van goede afkomst hebt is je leven goed, als ze slecht is heb je een slecht leven.
Zoals bij de meeste mythologische verhalen en wezens zijn er ook over de schikgodinnen meerdere beweringen op geschreven. Zo zijn er teksten en auteurs die zeggen dat er maar één schikgodin is, een dochter van de Nacht godin Nyx.
Dit was mijn spreekbeurt. Zijn er nog vragen???
bronvermelding
http://nl.wikipedia.org/wiki/Schikgodinnen
http://www.nissaba.nl/godinnen/beschrme.shtml
e-mail adres: Al@din
http://users.pandora.be/flubberr/moiren.htm
http://mythos.skynetblogs.be/post/3865934/nornen
http://www.nissaba.nl/godinnen/beschrf
"Griekse mythen" Imme Dros, Querido, 2004
Mijn spreekbeurt gaat over de schikgodinnen.
Ik ben verschillende variaties op hun Griekse en Latijnse namen tegen gekomen.
In het Grieks heten ze Moiren, Moirae of Moerae, dat is afgeleid van het Griekse woord "moira", dat "deel" betekent. Met "deel" wordt bedoeld dat de schikgodinnen een aandeel hebben bij het bepalen van het lot van de mensen. Moira was vroeger ook een naam van Aphrodite die ooit de functie van de schikgodinnen had.
In het Latijn heten ze Parcen of Parcae, dat komt van het Latijnse woord "pars", dat ook deel betekent. Zo zie je dat ze overeenkomen met de Griekse schikgodinnen. Ze worden ook Faten of Fatae genoemd. In het Latijn betekent dat "lot". Faten of Fatae is ook afgeleid van "fare", dat "spreken" betekent.
De schikgodinnen heten:
- Clotho, de spinster. Dat is afgeleid van het Griekse woord "klothein", dat "spinnen" betekent. Deze schikgodin spint levensdraad. Haar attribuut is het spinnewiel of een spinrok. Ze wordt meestal afgebeeld als een lelijke oude vrouw.
- Lachesis, de toedelende of de schenkende. Zij rolt de levensdraad op of houdt hem vast. Ook trekt ze wel lootjes uit een urn. Haar attributen zijn een lotstaafje of een aardbol met een griffel.
- Atropos, de onafwendbare. Haar naam komt van de Griekse woorden "a", dat "niet" betekent en "tropos", dat "draaiend" of "veranderbaar" betekent. Je zou dus kunnen zeggen: "niet veranderbaar", want haar beslissing is onherroepelijk. Deze godin snijdt de levensdraad door. Haar attributen zijn een schriftrol en een graveerstift, een wastafeltje en een zonnewijzer. In haar boeken tekent zij het vooraf bepaalde lot op.
Deze beslissingen van de schikgodinnen zijn zo machtig dat zelfs de goden ze niet kunnen veranderen. Oppergod Zeus moest machteloos toezien hoe zijn geliefde zoon Sarpedon moest sterven.
Mythe
Ik wil nu nog een mythe vertellen. Helaas heb ik alleen een mythe kunnen vinden waar de schikgodinnen als bijfiguren in voorkomen.
Admetos, de koning van Ferai kon als een van de weinige mensen rekenen op de hulp van een god, die normaal met geen goud te betalen is. Toen de koning wilde trouwen met Alkestis, moest hij van haar vader eerst twee wilde dieren voor een wagen spannen. Hij volbracht deze voor een mens onmogelijke taak en moest dus wel hulp hebben gehad van een god, namelijk Apollo.
Het echtpaar reisde naar Ferai en kon hun geluk niet op. Bovendien kwam Apollo voor straf als slaaf bij hen werken. Maar waaraan verdiende hij deze straf? Dat zat zo. Apollo was verliefd geworden op de koningsdochter Koronis. Deze liet zich verleiden door zijn muzikale talenten. Maar toch ging Koronis, terwijl ze zwanger was van de god, met een andere man om. Toen Apollo dit hoorde was hij woedend omdat hij was bedrogen door een vrouw met een man die niet eens een halfgod was. Apollo schoot Koronis dood met zijn pijl en boog, maar kreeg spijt. Hij kon de vrouw niet meer redden maar sneed het kind uit het lichaam. Het was een zoon die hij Asklepios noemde. Deze bleek een ongewoon kundig geneesheer en van heinde en verre kwamen mensen om door hem genezen te worden. Zelfs mensen die volgen hun arts ongeneselijk ziek waren genas hij. Door al deze voorspoed werd hij overmoedig. Hij viel zelfs Thanatos aan, de Dood, en wekte doden tot leven. Maar Hades miste de schimmen en deed zijn beklach bij Zeus. "God van de donder, laat je toe dat je broer wordt bestolen door de zoon van Apollo! Waar moet het heen met de goden, als een halfgod de eeuwige wetten gewoon in de wind slaat? Wie neemt mij nou nog serieus als de doden gaan leven?" vroeg hij. Voor hij antwoord kon krijgen kwamen de drie schikgodinnen, als zenuwachtige kippen binnen rennen. Eeuwen was het spinnen, meten en knippen goed gegaan maar nu kwam er door Asklepios' onverantwoorde daden de klad in. "Vader er is een ramp gebeurd, we raken de draad kwijt," riepen de Moiren met heftig geklapwiek van de mouwen. "Draden blijken opeens te kort, we staan voor een raadsel, want het komt niet door onze fouten. We proberen de eindjes aan elkaar te knopen, maar we hebben geen speling. Wat de een teveel krijgt, krijg de ander te weinig. Nu al zullen er mensen zijn die voor hun tijd sterven omdat hun draad ten onrechte korter gemaakt is voor een ander die langer leeft dan het noodlot beschikt had".
Zeus doodde Asklepios voor zijn tijd gekomen was met een bliksemschicht.. Hades tevreden, Moiren gerust, maar Apollo wraakzuchtig. In wraakzucht schoot hij de Cycloop, die de bliksemschicht had gesmeed, dood. Als straf moest hij van Zeus één jaar als slaaf voor Admetos werken. Maar wat bleek nou, Apollo had de tijd van zijn eeuwige leven. Hij werd vrienden van Admetos en daarom viel het afscheid ook zwaar. Als afscheidscadeau gaf hij Admetos de gelegenheid om een vrijwilliger in zijn plaats te laten sterven als zijn tijd gekomen zou zijn. Maar toen Admetos op het einde van zijn levensdraad zat wou niemand voor hem in de plaats sterven. Op het laatste moment meldde Alkestis, zijn vrouw zich aan. Toen zijn vrouw gestorven was, kreeg hij spijt. Zijn leven was namelijk niets meer waard zonder Alkestis.
Herakles kwam op bezoek en Admetos liet hem een feestmaal voorzetten om de gastrecht niet te schenden. Toen Herakles er achterkwam dat hij in een rouwend huishouden zat te eten, voelde hij zich belazerd. Maar hij begreep zijn vriend en gaf als cadeau een nieuwe vrouw. Admetos kon dit niet aannemen omdat hij had gezworen dat hij geen andere vrouw zou nemen. Maar nu had hij geen keus. Als hij het cadeau zou afslaan werd Herakles zijn vijand. Op het moment dat Admetos de hand van de nieuwe vrouw pakte sloeg Herakles de sluiers van de vrouw weg en… daar stond Alkestis. Herakles had met Thanatos gevochten en Alkestis terug gekregen. Het echtpaar was weer gelukkig en het leek wel of iedereen lachte, zelfs de Goden op de Olympos.
Op internet kwam ik nog wat interessants tegen, namelijk dat er andere culturen zijn waar ook schikgodinnen in voorkomen.
De Scandinavische godsdienst kent de zogehete Nornen. Ze zijn ofwel van goddelijke oorsprong, ofwel van het ras van de elfen of de dwergen. Iedereen heeft zijn eigen Norne. Deze godinnen kunnen goed of slecht zijn. Als je een Norne van goede afkomst hebt is je leven goed, als ze slecht is heb je een slecht leven.
Zoals bij de meeste mythologische verhalen en wezens zijn er ook over de schikgodinnen meerdere beweringen op geschreven. Zo zijn er teksten en auteurs die zeggen dat er maar één schikgodin is, een dochter van de Nacht godin Nyx.
Dit was mijn spreekbeurt. Zijn er nog vragen???
bronvermelding
http://nl.wikipedia.org/wiki/Schikgodinnen
http://www.nissaba.nl/godinnen/beschrme.shtml
e-mail adres: Al@din
http://users.pandora.be/flubberr/moiren.htm
http://mythos.skynetblogs.be/post/3865934/nornen
http://www.nissaba.nl/godinnen/beschrf
"Griekse mythen" Imme Dros, Querido, 2004
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
P.
P.
Dit is te moeilijke taal
7 jaar geleden
AntwoordenF.
F.
Gast alleen de wikipedia link werkt
7 jaar geleden
Antwoorden