Pierre Alechinsky

Inleiding (3/34/30)

Video : in 1999 was er een retrospective over Pierre Alechinsky, in Antwerpen. Het programma “L!nk” op Canvas maakte van de gelegenheid gebruik om met de kunstenaar even te praten over zijn werk. Alechinsky vertelt zelf dat er altijd eenvoud in zijn werken zit, maar dat de kijker moet beseffen dat het altijd meer is dan zomaar een schilderij. Daarmee bedoelt hij dat er veel werk aan vooraf ging, het schilderij is slechts het eindproduct. Voor zijn was onder anderen het Plantin- Moretus museum een inspiratiebron, met zijn cartografische kaarten en mappen. Een andere belangrijke kunstenaar (Dotremont) was op dat moment ook te zien in Antwerpen. Hij was een goede vriend van Alechinsky, hij lijfde hem binnen in de COBRA- beweging en was zelf een van de stichters. Dotremont ontwierp het logo voor de COBRA en leerde Alechinsky de kalligrafie kennen. Die werken waren dan ook tentoongesteld.

Biografie
Pierre Alechinsky is geboren te Brussel op 19 oktober 1927. Zijn vader is Russisch en jood, zijn moeder is Waals. Hij studeerde aan het Nationaal Hoger Instituut voor Architectuur en Sierkunsten te Brussel. In 1947 werd hij lid van Jeune Peinture Belge.
Na zijn ontmoeting met Christian Dotremont, één van de stichters van de Cobragroep, sluit Alechinsky zich in 1949 aan bij deze kunstvernieuwende strekking. Hij draagt veel bij tot de verwezenlijking van het tijdschrift "Cobra". In 1951 organiseert hij de 2de internationale tentoonstelling van experimentele Cobrakunst in het ‘Palais des Beaux-Arts’ van Luik.
Na de ontbinding van de Cobragroep datzelfde jaar vertrekt Alechinsky naar Parijs, waar hij graveerkunst studeert. Hij komt in contact met de surrealisten. Aangetrokken door de kalligrafie, reist hij in 1955 naar Tokio, waar hij de oosters prentkunst en grafische technieken bestudeert. Geleidelijk aan ruilt hij de olieverf in voor de inkt, waarmee hij de vrije loop kan geven aan een vlotte en gevoelige stijl. Hij voelt zich aangetrokken door de spontaniteit van de Japanse kalligrafie.
In 1965 maakt hij in New York kennis met de snelle en soepele acrylverftechniek die hem bijzonder goed ligt. Zijn bekendste werk, "Central Park" dateert uit die tijd. Het is zijn eerste werk met "kanttekeningen", een reeks boordversieringen op de vier zijden van het centrale beeld die de betekenis van het schilderij moeten aanvullen.
In 1976 kreeg Alechinsky de (Amerikaanse) Andrew W. Mellonprijs voor zijn gehele oeuvre. In 1983 werd hij professor aan de ‘Ecole Superieure des Beaux-arts’ te Parijs.

stroming
Samen met Dotremont vervaardigde hij zogenaamde woordschilderijen.
Alechinsky’s werk vertoont naast de invloed van de Cobrabeweging, ook sporen van het surrealisme. Dat bevat het automatisch handschrift en de vermenging van droom en rede. Zijn werk is nauw verwant aan de
action-painting (moderne schilderwijze waarbij de handeling van het schilderen zelf, het werken met verf centraal staat) en het tachisme (moderne schilderwijze waarbij men werkt met vlekken en verfspatten).

Vormaspecten ,/B>
Alechinsky bleef trouw aan de COBRA, zelfs wanneer die ontbonden was. Hij schilderde met vier handen. Door zijn vele reizen naar het Oosten leerde hij de Chinese manier van schilderen kennen : rechtopstaand, met een kom kleuren in de hand en een papier op de grond. Kalligrafie was ook belangrijk, zo gebruikte hij Chinese en Oost- Indische inkt. In New York leerde de acrylverftechniek kennen en schilderde “Central Park”. Alechinsky gebruikte geen doek meer, maar papier(gevoeligheid). Typisch is de vormentaal: verhalende verf op papier, zijn eerste aquarellen. Hij gebruikte ook veel het schrift als picturale vorm. Straks volgen er een paar voorbeelden om dit alles te illustreren.

Inhoudelijke aspecten
De schilder droomde luidop van een kunst die noch figuratief, noch abstract zou zijn in de tot dan toe bekende zin van de woorden. Hij streeft zowel de ware weergave van de natuur na, als het loslaten van het mimetische, figuratieve schilderen. Wat hij zoekt is een afdruk van de hartslag van de natuur, het ritme dat eraan ten grondslag ligt, een blauwdruk van de schepping

Cobra

1947 stichten de dichters Christian Dotremont en Joseph Noiret het revolutionair surrealisme. In 1948voegen ze zich bij experimentele kunstenaars. Samen vormen ze Cobra. Het is een afkorting van Kopenhagen, Brussel en Amsterdam. Pierre Alechinsky voegt zich later bij de groep onder toedoen van Dotremont. In 1951 werd de groep ontbonden.

Cobra was een reactie op het theoretisch esthetisme van de surrealisten en zocht naar een spontane, experimentele en uitbundige schilderwijze, wat dan meer overeenkomst vertoont van het abstract expressionisme. Het is meervormig en positief, maar het heeft bovenal een intense levensdrang. Cobra geeft de voorkeur aan een overheersing van het leven in plaats van de rede. De schilders herbronnen zich in de authenciteit van de primitieve kunst , de volkskunst en door de naïviteit van de kindertekeningen. Ze zijn anti-estheten en anti-rationalisten. Ze hebben een voorliefde voor de noordelijke gevoelswereld en willen de spontaanste creativiteit in ere herstellen.
Voorbeelden
* 3 werken: hier zien we Alecinsky zelf aan het werk(op het bord hangen).
* 6 in kleur: met deze voorbeelden willen we tonen welke kleuren hij zoal gebruikt, hoe hij met kleuren omgaat.
* 3 schilderijen: deze werken refereren naar zijn COBRA- tijd.
* 1 voorbeeld: dit is gemaakt met Chinese inkt en acrylverf.
* kalligrafie: een citaat van hem over kalligrafie en we zien hem aan het werk.
* voorbeeld: dit wilden we jullie niet onthouden, het iets speciaal en het sprak ons ook alledrie aan. Het is gemaakt met Chinese inkt en acrylverf en het moet een kamerscherm voorstellen.
* voorbeeld: Het laatste voorbeeld is het beroemde werk “Central Park”, hier heeft Alechinsky voor de eerste keer de acrylverftechniek gebruikt, die hij in New York heeft geleerd. We zien een band in Chinese inkt rond het eigenlijke schilderij in acryl, dit is typisch voor Alechinsky.

Persoonlijke appreciatie
We vinden dat Alechinsky zeer mooie werkjes heeft gemaakt en zoals hij zelf in de video zei: eenvoud is belangrijk. Zijn kalligrafische werken vinden we mooi omdat ze zo fijn zijn afgewerkt. Dit zijn eigenlijk werken die we zouden durven ophangen in ons (latere) interieur, bij wijze van spreken. Vooral omdat de meeste schilderijen voor zichzelf spreken