Poolgebieden

Beoordeling 6.5
Foto van een scholier
  • Spreekbeurt door een scholier
  • groep 8 | 2625 woorden
  • 12 oktober 2007
  • 483 keer beoordeeld
Cijfer 6.5
483 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Poolgebieden

1. Waarom dit onderwerp?
2. Wat zijn de poolgebieden?
2a. De Noordpool
2b. De Zuidpool.
3. Weer en klimaat.
4. Gletsjers en ijsbergen.
5. Het leven in de poolgebieden.
6. Dieren op de Noorpool.
7. Dieren op de Zuidpool.
8. Schade aan de poolgebieden.
9. Wetenschappelijk onderzoek.
10. Afsluiting

1. Waarom dit onderwerp?

Ik houd mijn spreekbeurt over de poolgebieden. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het een interessant onderwerp vindt en de polen heel mooi en bijzonder zijn. Zowel het klimaat als de dieren die daar leven.
Er is nog heel veel onbekend en er wordt heel veel onderzoek naar gedaan.

2. Wat zijn de poolgebieden?

De poolgebieden zijn de gebieden rond de Noordpool en de Zuidpool, de meest noordelijke en zuidelijke uiteinden van de aarde. Ze strekken zich rond de Noordpool en de Zuidpool uit over meer dan 2000 km. Het Noordpoolgebied of Arctica is genoemd naar het noordelijkste Grote Beer sterrenbeeld ( in het Grieks Arktos). Het Zuidpoolgebied heet ook wel Antartica dit betekent ‘’tegenover Artica”.
De geografische noordpool is het topje van de aarde. Daardoor kijk je altijd naar het zuiden welke kant je ook op kijkt.
Net als een magneet heeft de aarde een noordpool en een zuidpool. De naald van een kompas is een magneet. Hij wijst altijd naar het noorden. Het punt waar de kompasnaald precies heen wijst wordt de magnetische noordpool genoemd. De magnetische noordpool ligt een paar honderd km. ten westen van de grafische noordpool. De plaats van de magnetische noordpool verschuift langzaam. Miljoenen jaren geleden lag hij zelfs op de zuidpool.

2a. Het Noordpoolgebied.

Vanuit de Noordpool in het midden strekt het Noordpoolgebied zich uit tot 2160 km. Naar alle punten in het zuiden. Het is het hele gebied binnen de poolcirkel. Dit is de hele Noordelijke IJszee en de landen die daaromheen liggen. Het wordt omringd door de continenten Noord-Amerika, Europa, Azië en door Groenland. In deze landen is het ook heel koud. Ze zijn voor een groot deel bedekt met sneeuw en ijs.
Verder naar het zuiden smelten sneeuw en ijs in de zomer en worden de dorre, boomloze vlakten van de toendra onthuld. De onderlaag blijft echter altijd bevroren.
Het grootste gedeelte van het noordpoolgebied is een grote drijvende ijsvlakte. Dit wordt pakijs genoemd. Pakijs is bevroren zeewater. Het pakijs is ongeveer 3 meter dik. Doordat het water onder het ijs beweegt ontstaan er grote scheuren in het ijs. Aan de kanten breken er soms ook grote stukken af.

2b. Het Zuidpoolgebied.

De Zuidpool bestaat vooral uit land. Antartica is een bergachtig werelddeel dat bijna volledig wordt bedekt door een enorme ijsvlakte. Antartica is even groot als de Verenigde Staten en Europa samen.
Wetenschappers denken tegenwoordig dat Antartica onder het ijs uit twee aparte delen bestaat: Oost- en West-Antartica.
Het dichtstbijzijnde land (behalve wat eilanden) is de zuidpunt van Zuid-Amerika. Op landkaarten wordt het zuidpoolgebied afgebakend door een denkbeeldige lijn de Zuidpoolcirkel. In tegenstelling tot de noordpool heeft de zuidpool weinig land dat vrij is van ijs, zelfs in de zomer. Op sommige plaatsen is de ijslaag wel 5 km. dik.Er leven geen zoogdieren op het land en er zijn nog minder planten en dieren dan op de noordpool
Vanuit de ruimte gezien lijkt Antartica door het jaar heen te groeien en te krimpen. In de herfst beginnen de Antarctische Zeeën te bevriezen. Vanuit de kustgebieden verspreidt het ijs zich noordwaarts met een snelheid van 3 km per dag. In de winter strekt het ijs zich vanuit de zuidpoolkust over honderden kilometers uit over de oceaan, tweemaal het gebied dat in de zomer is bevroren.

Antartica is niet altijd zo koud geweest als het nu is. Vele miljoenen jaren geleden lag het continent veel dichter bij de evenaar. Waar het klimaat warmer is en zelfs subtropisch. Er zijn fossielen gevonden van varens, palmvarens, bomen en dinosaurussen.

3. Weer en klimaat

In de poolgebieden is het meestal koud. Het is droog en het kan er heel hard waaien. Het zuidpoolgebied is de koudste plaats op de aarde. De gemiddelde temperatuur is -60°C. De koudste temperatuur die ooit gemeten is op de zuidpool is -89°C. De wind kan wel een snelheid hebben van 300 km per uur. In het noordpoolgebied komt ook zomers de temperatuur bijna niet boven de nul graden uit. Temperaturen van -40°C komen ook hier voor.

De poolgebieden kennen maar 2 seizoenen, de zomer en de winter. Als het zomer is op de zuidpool dan is het winter op de noordpool. In de zomer schijnt de zon 24 uur per dag, dit noemt men de middernachtzon. In de winter komt de zon nooit op. Dit is de poolnacht.

Het is zo koud op de polen door de stand van de zon. Bij de evenaar schijnt de zon loodrecht op de aarde. Daardoor is het daar heel warm. Bij de polen schijnt de zon schuin op de aardbol. De stralen moeten een langere afstand afleggen. Bovendien weerkaatst de sneeuw en het ijs een groot gedeelte van de stralen, waardoor het op de polen nog kouder is.

Heel bijzonder in de winter op de polen is het poollicht. Het poollicht ontstaat doordat zonnestralen in botsing komen met het magneetveld van de aarde. Zo ontstaan de mooiste kleuren.

4.Gletsjers en ijsbergen.

In de poolgebieden regent het nooit. Maar er valt wel sneeuw. Omdat het nooit dooit en er wel nieuwe sneeuw valt wordt de sneeuw in elkaar gedrukt. Zo wordt het een dikke laag ijs.
Zo’n laag ijs schuift heel langzaam van de bergen af. We noemen dit een gletsjer. Als het ijs bij zee aankomt ontstaan er grote spleten en scheuren in het ijs. Er kan een stuk afbreken en in zee vallen. Dit is dan een ijsberg.
Een ijsberg zit voor een groot stuk onder water, alleen het topje steekt boven water uit.

Er zijn kleine en grote ijsbergen. Een hoge ijsberg steekt soms wel 75 meter boven water uit en er wel eens een ijsberg ontdekt van 330 meter lang.

Een ijsberg blijft niet stil liggen, hij drijft met de stroming mee. Soms botsen ijsbergen op elkaar en er kunnen dan blokken ijs in zee vallen.
Daardoor kun je grote golven krijgen. IJsbergen zijn gevaarlijk voor de scheepvaart. Denk maar aan de Titanic.

De golven van de zee zorgen ervoor dat een ijsberg langzaam verdwijnt.
Door de golven komen er gaten in de ijsberg en sluit het bovenstuk eraf.
Zo wordt de ijsberg steeds kleiner.

Het water van een gesmolten ijsberg is zoet. Je kunt dit water drinken. Er is op de aarde heel veel drinkwater nodig, maar niet overal is er genoeg.
Er wordt dan ook onderzocht of ijsbergen niet naar droge streken gesleept kunnen worden. Om ze daar als drinkwater te gebruiken.

5. Leven in de Poolgebieden

Ondanks de zeer grote kou leven er al duizenden jaren mensen in het Noordpoolgebied. De Samen (Lappen) uit Scandinavië, de Inuït uit Noord-Amerika en volken in Siberië en Rusland.
De Zuidpool is nooit bewoond geweest. De eerste die zich daar vestigden waren wetenschappers in de 20 ste eeuw.

De belangrijkste vormen van bestaan van de oorspronkelijke bewoners zijn de jacht en de visserij.
De Samen en de Siberische volken waren rondtrekkende rendierherders. In de winter leefden ze in het zuiden en zomers in het noorden. De rendieren zorgden voor vlees, melk en huiden voor kleding en onderdak. De beenderen en geweien werden gebruikt om wapens en gereedschappen van te maken.
De Inuït woonden langs de poolkusten van Noord-Amerika en Groenland en zij woonden heel erg verspreid. Ze hadden een zomer- en een winterkamp.

Voor het maken van hun huizen werd gebruik gemaakt van materialen die ze hadden. De Inuït woonden in hutten van turf en steen met een dak van walvisbeen. Soms bouwden ze iglo’s van blokken bevroren ijs.De Samen en Siberische volken woonden in tenten van rendierhuid.

Op de polen komen ook planten voor. De meest voorkomende planten
zijn mossen. Er zijn wel vierhonderd verschillende korstmossen op Antartica. Sommige zijn al 10.000 jaar oud.
Op de noordpooltoendra zijn er in de zomer met bloemen gevulde weiden.
Deze planten groeien op een ontdooide onderlaag. Het water kan niet weglopen, dus de grond is erg moerassig en de lucht is koud en droog.
De planten groeien daardoor dicht bij de grond in bosjesen kussentjes om uit de wind te blijven en om te vermijden dat ze door sneeuw en ijs worden platgedrukt. De bladeren van de planten zijn vaak dik en wasachtig.

Er komen ook veel dieren voor zowel in de zeeën als op de toendra.

6. Dieren op de Noordpool.

De meest bekende dieren op de noordpool zijn :
- Zeehonden
- IJsberen
- Rendieren
- Walvissen

Zeehonden
In het noordpoolgebied leven zo’n tien soorten zeehonden. De kleine zeehond komt het meest voor. Deze dieren leven verspreid in kleine groepen.
Verder komen er ook klapmutsen en zadelrobben voor. Deze dieren verzamelen zich in het voorjaar tot enorme kolonies op maar drie plaatsen in het poolgebied. Daar worden in maart de jongen geboren. Er werd vroeger veel op gejaagd. Het was deze mensen om de kostbare huidjes te doen. Die werden voor veel geld aan de bonthandel verkocht. Tegenwoordig mogen alleen de landen om de Noordelijke IJszee nog beperkt op deze dieren jagen.
IJsberen

IJsberen leven op het pakijs van de noordpool. Hun sterke lichaam is bedekt met een zware, geelwitte vacht. Deze is heel dik en er kan geen water door.
Een mannetje is groter dan vrouwtje. Hij kan wel 2½ tot 3 meter lang worden en weegt tussen de 400 en 500 kilo. Bij zijn geboorte weegt een ijsbeertje nog geen kilo. IJsbeertjes worden in een ijshol geboren. Hun moeder verzorgt ze tot ze bijna volwassen zijn. IJsberen zijn kunnen op het land een snelheid bereiken van 40 kilometer per uur en in het water toch ook nog zo’n 10 kilometer.
Om aan voedsel te komen, laten ijsberen zich meedrijven op een ijsschots. Op die manier worden grote afstanden afgelegd. Ze jagen op zeehonden, walrussen en vissen. Vissen worden naar ondiepe plekken gedreven en op de kant geslagen.

Rendieren
Rendieren behoren tot de familie van de herten. Ze leven in grote kudden op de toendra. De meeste rendieren zijn halftam en worden door de Samen als vee gehouden. Dat leven in kudden beschermt rendieren tegen vijanden.

Rendieren trekken ze voortdurend rond. In de zomer zijn zae langs de kusten te vinden, waar volop planten en malse twijgen zijn. Met hun brede hoeven kunnen ze zich gemakkelijk op de moerassige bodem verplaatsen. In die drie maanden poolzomers eten ze enorme hoeveelheden. Ze krijgen een dikke vetlaag, waarop ze in de winter moeten teren. Want dan is het voedsel moeilijk te bereiken en schaars. Er is alleen wat geelwit rendiermos. Dat vinden ze door de sneeuw met hen voorpoten weg te krabben. Ondanks die vetlaag zijn veel rendieren aan het eind van de winter erg verzwakt. Zo erg dat ze de hongerdood sterven. Als de eerste sneeuw smelt, trekken de rendieren uit de wintergebieden naar de zomergebieden langs de kust. Op die lange reis worden in mei-juni de kalfjes geboren. Dat betekent een paar dagen rust voor de kudde.

Walvissen
In de Noordelijke IJszee leven walvissen. Er zijn 2 soorten: baardwalvis en tandwalvis.
De baardwalvis is heel groot en eet kleine kreeftjes. De grootste baardwalvis is de blauwe vinvis. Het is het grootste dier op aarde.
Tandwalvissen zijn kleiner. Zij eten zeehonden, haaien en dolfijnen. De bekendste tandwalvis is de orka.

7. Dieren op de Zuidpool

Er zijn een paar ijsvrije gebieden op de zuidpool. Het grootste dier dat het hele jaar op het land leeft is een vleugelloze mug van ongeveer 12mm lengte.
Als het ijs in de zomer smelt aan de randen van de continenten dan komen dieren zoals pinguïns, zeehonden, zeeolifanten en zeevogels aan land om zich voort te planten.

Het Zuidpoolgebied is ook bekend om de albatros, een vogel die op vis jaagt en daarbij honderden kilometers per dag aflegt.
Net als in het Noordpoolgebied is het zeewater koud en rijk aan voedingsstoffen. Zelfs onder ijsvelden die het daglicht bijna helemaal afschermen, groeien algen en zeewieren. Ook bevat het water veel plankton. Dat wordt gegeten door minuscule zeedieren, die worden weer gegeten door kleine garnaalachtige dieren die krill genoemd worden. Krill is het belangrijkste voedsel voor vissen, zeehonden en zee¬olifanten, pelsrobben en baleinwalvissen.
De schrik van pinguïns en andere dieren die soms in zee zwemmen is de orka. Dat is een walvis zonder baleinen maar met een stel scherpe tanden. Orka’s jagen in kleine groepen op pinguïns en andere dieren die in zee naar voedsel zoeken.

8. Schade aan de poolgebieden.

Twee eeuwen geleden waren de poolgebieden bijna volledig ongerept en aangetast. Antartica werd pas in 1820 ontdekt. Er is echter heel veel veranderd.
Delen van de Noordpool zijn beschadigd door mijnbouw, vervuiling van verafgelegen industrieën.
Een nieuwe bedreiging is : warmer weer. Door de stijgende temperaturen begint poolijs te smelten dat al duizenden jaren bestaat.
De temperaturen stijgen door verschillende oorzaken. Eén hiervan is het broeikaseffect. Broeikasgassen in de atmosfeer houden zonnewarmte vast. Het belangrijkste broeikasgas is kooldioxide. Dit wordt geprocuceerd door het verbranden van kolen, olie en gas door auto’s, fabrieken, huizen en energiecentrales.

Een ander milieuprobleem is het gat in de ozonlaag. Ozon is een gas dat zich om de aarde bevindt en ons beschermd tegen schadelijke Uv-stralen van de zon. Als deze laag dunner wordt, of als er een gat ontstaat in de ozonlaag, zoals boven de zuidpool, bereiken meer schadelijk stralen de aarde. Deze stralen kunnen bv. huidkanker veroorzaken.

Veel pooldieren zijn bedreigde dieren. Er wordt al eeuwenlang gejaagd op walvissen. Voor hun vlees en traan. Ook de Nederlanders hebben hieraan meegedaan. De jacht is nu verboden.
De Groenlandse walvis is al bijna uitgestorven.

Ook op zeehonden en ijsberen werd jacht gemaakt. Hun dikke vacht brengt veel geld op. Gelukkig wordt er steeds meer actie gevoerd om deze dieren te beschermen.
De pooldieren worden nog door een ander gevaar bedreigd. Ze leven vooral van vis. Omdat er teveel gevist wordt is er straks niet genoeg vis meer waar de pooldieren zich mee kunnen voeden.

9. Wetenschappelijk onderzoek.

Wetenschappers zijn de enige mensen die soms enige weken of maanden op het zee-ijs blijven (vorig jaar was bij een expeditie ook een Nederlander). Ze komen naar Arctica om te kjjken hoe het met de pooldieren gaat. Het gebied ziet er onbedorven uit, maar via de lucht en het water komen allerlei giftige stoffen op de polen terecht. Dit gif krijgen de dieren via hun eten en drinken binnen, waardoor ze ziek kunnen worden.

Daarnaast wordt er ook onderzoek gedaan naar de ijsdikte. Sommige onderzoekers denken dat het ijs smelt.Als al het ijs in de poolgebieden smelt stijgt wereldwijd de zeespiegel. Laaggelegen landen als Bangladesh en Nederland zouden grotendeels onder water verdwijnen.
Andere onderzoekers denken dat het wel meevalt. Niemand heeft nog kunnen aantonen dat het ijs op de polen echt dunner wordt. Bovendien beweren deze geleerden dat een opwarming van de aarde juist lijdt tot meer ijs op de polen. Doordat het warmer wordt valt er meer neerslag. Deze neerslag valt op de polen in de vorm van sneeuw. Ook bij hogere temperaturen zal het hier nog steeds vriezen. Deze sneeuw wordt weer samengepakt tot ijs waardoor de polen groeien. De zeespeigel zou daardoor juist dalen.

Op dit moment weet niemand wie er gelijk heeft. Er zal nog veel onderzoek gedaan moeten worden. En we zullen hel voorzichtig moeten zijn met dit stukje van de aarde.

10. Afsluiting.

Vorige week was bij het jeugdjournaal een stukje over een ijsberg die 10 dagen daarvoor ineens in beweging was gekomen. Dit was gezien op satellietbeelden. Ze verwachten dat deze ijsberg binnenkort tegen een gletsjer zal botsen. Wat de gevolgen daarvan zullen zijn is onbekend.
Ik hoop dat ze door zullen gaan met onderzoek op de poolgebieden en de natuur zoveel mogelijk zullen beschermen. De poolgebieden zijn een prachtig gebied met hele mooie dieren.

REACTIES

A.

A.

ik vind deze site heel goed zo is mijn werkstuk heel gemakelijk dank je wel

14 jaar geleden

M.

M.

handig he

6 jaar geleden

A.

A.

heey iedereen,

deze site is wel handig maar er staan wel moeilijke woorden in die van het internet af ge nomen zijn

14 jaar geleden

A.

A.

haai
ik vind deze site heel goed zo heb ik mijn werkstuk zo klaar bedankt maar let wel op de typ foutjes groetjes uit eindhoven

13 jaar geleden

H.

H.

Ik vidn het heel goed. Maar zowieso (waarschijnlijk) heb jij wel veel afgenomen van internet. Maar het is wel goed geschreven.

13 jaar geleden

R.

R.

Goed

8 jaar geleden

B.

B.

Misschien wat informatie over wat er in gebeurt

8 jaar geleden

M.

M.

Ik ga dit gebruiken voor mijn werstuk!

6 jaar geleden

D.

D.

echt perfect man woo ik heb een 9 gekregen

6 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.