Sieraden in de klassieke oudheid

Wat voor een sieraden droegen de Grieken en Romeinen?

Sieraden zijn altijd een teken van rijkdom en macht geweest. Ook in de Klassieke Oudheid droegen de mensen al sieraden. Zowel mannen als vrouwen.

Sieraden voor mannen:
Mannen droegen alleen een ring, hun zegelring. Hiermee kon hij zijn brieven verzegelen. De afbeelding koos hij vaak zelf. Sulla had een ring waarop de gevangen Jugurtha stond afgebeeld. Caesar droeg een ring met de gewapende Venus, Augustus droeg eerst een ring met een sfinks, laten met de buste van Alexander de Grote en uiteindelijk een ring met zichzelf erop. Pas in de keizertijd begonnen ze meer dan alleen een ring te dragen. Deze ringen hadden vaak een grote waarde doordat er edelstenen in verwerkt waren. De ringen werden gemaakt van goud, zilver, lood, zink of brons. Senatoren hebben lange tijd alleen een ijzeren ring gedragen. Dit was een teken van hun hoge rang.
Vaak geloofden de mensen dat een ring een magische kracht had. Vooral als de ring een edelsteen bevatte. De ring werd dan een talisman.

Sieraden voor vrouwen:
Vrouwen droegen ook ringen. Deze ringen waren vaak fijner en eleganter afgewerkt dan die van de mannen. Verder pronkten ze graag met prachtige sierspelden, haarspelden, haarbanden, oorbellen, armbanden, halssnoeren, halskettinkjes en enkelbandjes.
Vrouwen droegen ook vaak kransen en diademen (versierde hoofdbanden). Kransen van bladen van een eik, laurierstruik of een olijfboom werden op religieuze feesten gedragen. Ze dienden ook als teken van overwinning. Kransen van bladgoud werden als sieraad voor een overledene gemaakt. Ze symboliseerden de hoop op de ultieme overwinning, die op de dood.
Romeinse sieraden waren vaak geïnspireerd door Griekse en Etruskische voorbeelden, maar werden zwaarder, luxueuzer en duurder gemaakt.
Uit plinius de Oude zijn we te weten gekomen dat Lollia Paulina, een van de echtgenotes van Caligula, een keer juwelen droeg ter waarde van veertien miljoen sestertiën. Een sertertius bevat 0,072 gram goud, dat betekent dat ze iets meer dan duizend kilo goud droeg.
Armbanden werden rond de pols, de bovenarm of rond de enkel gedragen. Ze bestonden uit een eenvoudige platte cirkel uit brons, goud of zilver. Zo’n armband kon hol zijn of gemaakt zijn uit massief metaal. Soms was de cirkel onderbroken, het uiteinde paste dan in het andere. Vaak werden sieraden gemonteerd in een armband. Een filigraan was een fijne en kostbare bewerking van het edelmetaal. Hierbij werden zeer dunne metaaldraden samen gelast en vormen de kostbare versiering van een armband. Mannen droegen zelden armbanden.
Ook aan kettingen hechtten Romeinen zeer veel waarde. Ze dachten ook dat sommige kettingen magisch krachten hadden die de drager beschermden tegen allerlei kwalijke ziektes of tegenslagen.
In het begin van de Republiek bestond er een wet die vrouwen verbood meer dan één ons goud te bezitten. In de senaat werd fel gedebatteerd of deze wet afgeschaft moest worden of niet.
Seneca vond dat vrouwen hun vermogen met zich meedroegen. En voornamelijk aan de oren. Romeinse vrouwen hadden dan ook meerdere hangers in hun oren.
Een beschrijving van een riem uit Ithaka: de riem bestond uit een gouden lint met een knoop als sluiting. Aan elke zijde van de knoop zijn er drie koorden verbonden met de riem door een ring geplaatst boven een masker van Silenus, opnieuw eindigend in granaatsteen.

Sieraden voor kinderen:
De kinderen droegen bij de toga een bulla, een amulet aan een halsketting. Dit kreeg hij waarschijnlijk tijdens een naamgevingsceremonie enkele dagen na zijn geboorte.

Verschil tussen arm en rijk:
De armen droegen ook graag sieraden maar aangezien ze niet veel geld hadden, waren het meestal sieraden van goedkope materialen zoals brons of keramiek. De rijken droegen liever sieraden van goud of zilver. Hoewel er wel edelstenen en halfedelstenen werden gebruikt, gaven de Griekse juweliers de voorkeur aan fijn bewerkte gouden en zilveren hangers en kettingen, die vaak in ingewikkelde ontwerpen werden verwerkt. De armen gebruikten gekleurde glazen kralen in plaats van edelstenen.

Citaat van Raffaele Giannetti:

Dames, leuk jullie hier te zien! Nu kan ik
jullie jaloers maken met mijn nieuwe
oorbellen. Ik hoop ook dat de heren even
langskomen, want een formele toga in
mooie plooien omhangen is een kunst die
weinigen goed verstaan! Ik zal mijn best
doen jullie dat bij te brengen, zodat
niemand zich ongemakkelijk hoeft te
voelen op mijn etentje.

Aha, daar heb je m’n man. Ik zie dat hij nu weet
hoe duur de oorbellen waren. Gelukkig heb ik
zijn lievelingseten laten klaarmaken.

Hieruit blijkt dat sieraden erg belangrijk waren voor het aanzien van de vrouw.

Deelconclusie:
De Grieken en Romeinen droegen in de Oudheid al vrij veel sieraden. Het was vooral een teken van rijkdom en macht. In het begin waren het vooral de vrouwen die zich veel uitdosten met sieraden, maar in de loop der jaren werden sieraden ook steeds populairder bij de mannen.