Inleiding
Dit werkstuk gaat over Rusland in de tijd van de koude oorlog. Ik heb vorig
jaar al een werkstuk gemaakt over de VS in de tijd van de koude oorlog. Ik
vind dit soort geschiedenis interessanter dan iets wat vele honderden jaren
geleden gebeurt is, dus heb ik weer voor zo'n soort onderwerp gekozen.
Verder vind ik het wel interessant om erachter te komen hoe de communisten
tegen de koude oorlog aankeken, want daar hoorde je eigenlijk weinig van.
Nederland ligt namelijk ook in de kapitalistische zone van de wereld.
Beter is trouwens niet te spreken over rusland, maar over de Sovjetunie. In
Rusland beter bekend als de Sojoez Sovjetskich Sotsjalistitsjeskich
Respoeblik (SSSR). Het was het grootste land ter wereld.
In de Sovjetunie werden meer dan 150 verschillende talen gesproken. De
volken kunnen worden onderverdeeld in Slavische (Russen, Oekraïners,
Witrussen en Polen), Turkse (o.a. Oezbeken, Kazachen), Kaukasische
(Armeniërs, Georgiërs), Baltische (Letten, Litouwers), Fins-Oegrische
(Mordvinen) en Mongoolse volken. Tot de kleinere volken behoren o.a. de
Tsjetsjenen, Koreanen, Finnen, Jakoeten, Hongaren, Grieken, Eskimo's,
Mongolen, Aleoeten, Kalmukken, Roemenen, Turken, Abchazen, Avaren, Balkaren,
Tsjerkessen, Perzen, Assyriërs, Joekagieren, Tofalaren.
De vraag waarop ik door middel van dit werkstuk antwoord wil geven is:
Waarom konden de burgers zo lang overtuigd blijven van het feit dat het
communisme beter is danhet kapitalisme.
Ik heb dit hoofdstuk opgedeeld in 6 hoofdstukken. In die 6 hoofdstukken
zitten de volgende deelvragen verwerkt.
-Hoe werd de Sovjetunie bestuurd?
-Waarom moesten plotseling zo veel landen communistisch worden?
-Wat waren de sterke punten van het communisme?
-Hoe werd het communisme gescheiden van het kapitalisme
-Hoe ontstond spanning tussen communisme en kapitalisme
-Hoe kwam het dat de communisten ineens in opstand konden komen
-Welke gevolgen had de val van het communisme voor de inwoners.
Wat waren de sterke punten van het communisme
Aan het einde van de tweede wereldoorlog lag de Sovjetunie in puin. Nog
nooit waren zo veel Russen in een oorlog gesneuveld en nog nooit was zo veel
verwoest. De Sovjetunie was altijd al een arm land, en dan komt zoiets
altijd dubbelhard aan. De Russen werden in het begin door Stalin aan het
lijntje gehouden. Stalin zei namelijk dat het volk in staat moest zijn de
Sovjetunie hier weer bovenop te helpen.
Veel mensen in de Sovjetunie waren boer. Toen Stalin aan de macht kwam, ging
de industrialisatie ook een grote rol spelen, dus ook daar kwamen veel
mensen te werken. De meeste mensen hadden geen topbaan, en dus ook geen
topsalaris. Beter gezegd, de mensen waren straatarm, hetgeen ook de oorzaak
was van de revolutie van 1917. De mensen hadden niets en de Tsaar barstte
van het geld. Daar zou verandering in komen door de komst van het
communisme, maar niets was minder waar. Het werkt zeer demotiverend om voor
de staat te werken. Je kunt namelijk zo hard werken als je wilt, maar je
weet dat je je hele oogst aan de staat moet afstaan. Jijzelf krijgt altijd
dezelfde vergoeding.
De overheid zorgde ervoor dat iedereen werk had. Werkeloosheid kwam dus
zelden voor. Dat is mooi, zou je zeggen, maar er ontstonden ook veel
onzinbaantjes. Zo herinner ik mij het verhaal van de beroemde
geschiedenisleraar, Dhr Cleven, die vertelden dat werkloze vrouwen de
stoplichten moesten gaan bedienen door voor de verkeersdeelnemer op de knop
te drukken.
Hier in het westen kijken wij nogal vreemd op tegen het communisme en
snappen niet waarom die mensen daar niet in opstand zijn gekomen. Ze zouden
zelf veel meer kunnen verdienen. De Sovjets durfden echter niet in opstand
te komen. Ze werden sterk onderdrukt door de regering.
De mensen daar werden ook mooie praat aangepraat. Net zoals wij dat hier
kennen beloofde de regering van alles. De bevolking bleef echter arm.
Hoofdstuk 2 Waarom moesten plotseling zoveel landen communistisch worden.
Van 17 juli tot 2 augustus 1945, nog voordat de tweede wereldoorlog
afgelopen was werd in het plaatsje Potsdam (in de buurt van Berlijn,
Duitsland) de Conferentie van Potsdam gehouden. Dit was een vergadering
tussen de regeringsleiders van de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en
Groot-Brittannië, respectievelijk Truman, Stalin en Churchill. Op deze
vergadering werd besloten dat zodra de Duitsers overwonnen waren Duitsland
opgedeeld werd in 4 bezettingszones. Zo moest er een Russische, Franse,
Engelse en Amerikaanse zone komen. Verder moest het land ontwapend worden,
en denazificatie, berechting van oorlogsmisdadigers en democratische
heropvoeding. Verder richtte men aan Japan een oproep tot overgave. De
conferentie verliep zeer moeizaam, maar ze konden er toch uitkomen.
De Amerikanen, Engelsen, Fransen en Russen slaagden erin dat Duitsland op 9
mei 1945 moest capituleren. Japan wou echter niet opgeven, wat als gevolg
had dat Rusland hen de oorlog verklaarde. Die oorlog duurde echter niet
lang, mede door de steun van de VS die tot twee maal toe een atoombom op
Japanse steden dropte.
De VS en de Sovjetunie waren twee zeer gevaarlijke landen. Beide beschikten
ze over kernwapens. Tijdens de tweede wereldoorlog hadden ze elkaar nog goed
geholpen, maar daarna ging dat al snel bergafwaarts. De Sovjetunie was het
wel eens met de indeling in bezettingszones van Duitsland, maar ook alle
landen aan de oostgrens met Duitsland tot aan de Sovjetunie moesten
communistisch worden. Dit wordt de bufferzone genoemd. De Sovjetunie
beloofde natuurlijk gouden tijden aan deze, over het algemeen slecht
geschoolde, arme inwoners van die landen. De Sovjetunie was immers
communistisch en wilde niet kapitalistisch worden, de VS was kapitalistisch
en dacht er niet aan communistisch te worden. Zo begonnen langzamerhand
spanningen te ontstaan, maar de bom brak voor de Sovjetunie toen in 1949 de
Navo opgericht werd. Stalin was woedend, want de Navo was opgericht om een
eventuele agressieaanval van een communistisch land af te kunnen weren. Bij
de Navo hoorden dan ook de West-Europese landen, de VS en Canada.
De Sovjetunie voelde zich door deze Amerikaanse actie sterk bedreigd.
NAVO-leden waren ook de Canadezen en de Fransen. Deze landen wisten de
tweede wereldoorlog mede tot een einde te brengen en waren dus niet de
zwaksten.
Maar, er was meer. De Amerikanen vonden dat de Duitse bevolking niets kon
doen aan de tweede wereldoorlog. Ze waren gewoon toevallig Duitser en
hoefden niet te boeten voor de daden van anderen. Daarom besloten de
westelijke geallieerden zich terug te trekken uit de gebieden. De BRD (Bonds
Republiek Duitsland (West-Duitsland)) kreeg ook financiële steun van andere
westerse landen en mocht zich zelfs weer gaan bewapenen. Ook mocht de BRD
lid worden van de Navo.
De Sovjets aan de andere kant van Europa keken heel anders tegen de Duitsers
aan. Ze hadden voor veel doden gezorgd. Het waren tenslotte de Duitsers die
op Hitler gestemd hadden. Ze moesten hiervoor boeten en kregen dus geen
financiële steun.
Deze eerste vormen van conflicten leidde er in 1955 toe dat de Sovjetunie
het Warschaupact ging oprichten. Het Warschaupact was de tegenhanger van de
Navo en bestond uit communistische landen. Het Warschaupact was ervoor
bedoeld eventuele agressieve aanvallen van het kapitalisme baas te kunnen.
Hoofdstuk 4:Hoe werd het communisme gescheiden van het kapitalisme
Zoals al eerder vermeld breidde het communisme zich uit in de vorm van een
bufferzone naar de grens van Duitsland toe. De volgende landen werden
communistisch:
-1940/1944 Roemenië
-1940/1945 Estland
-1940/1945 Letland
-1940/1945 Litouwen
-1945 oost-Polen
-1945 Bulgarije
-1945 Joegoslavië
-1945 Albanië
-1945 oost-Duitsland
-1947 Roemenië
-1947 west-Polen
-1947 Hongarije
-1948 Tsjechoslowakije en
Deze landen vormden dus de bufferzone. De grenzen van kapitalisme en
communisme kwamen op deze manier tegen elkaar aan te liggen. Veel hoog
opgeleide communisten besloten toch maar naar de kapitalistische kant van
Europa te trekken, en de Sovjetregering was bang voor een leegloop. Daarom
werd in opdracht van de Sovjets er een duidelijk zichtbare grens tussen oost
en west Europa gemaakt. Het IJzeren Gordijn. Het was vanaf nu onmogelijk
geworden om van oost naar west europa te gaan. Ook op vakantie gaan ging
natuurlijk niet.
De grensposten werden zeer streng bewaakt en als je probeerde te vluchten
mocht de grenswachter op je schieten.
Dan was er nog een probleem, de stad Berlijn. In Potsdam was namelijk
besloten ook de Duitse hoofdstad op te delen in de 4 bezettingszones. De
stad lag geografisch gezien ver in de Sovjetzone. Door de komst van het
ijzeren gordijn zou deze stad dus onbereikbaar worden.
Daarvoor werd de volgende oplossing bedacht. Om west-Berlijn werd in 1961
door de Sovjets een muur gebouwd. Dit op zich al een hevige spanning, want
de west-Berlijners raakten op deze manier volledig geïsoleerd. Daarom werd
er 1 gat in het Ijzeren Gordijn gemaakt. Er kwam één lange weg door het
communistische Oost-Duitsland naar West-Berlijn toe.
De kapitalisten die van west naar oost wilden werden dus dubbel
gecontroleerd. Eerst bij de grensovergang naar het communisme toe, later ook
bij Checkpoint Charlie; de grensovergang van het communisme naar
west-Berlijn.
Hoofdstuk 5: hoe ontstonden spanningen tussen communisme en kapitalisme
De communisten beschouwden de kapitalisten als a-sociale mensen. Ze hadden
geen oog voor het proletariaat, zo vond men.
De kapitalisten vonden de communisten zo maar een stelletje sukkels. Hoe kan
de economie nu goed draaien als er geen concurrentie is
De Sovjets waren mede-winnaar van de tweede wereldoorlog. Zowel de
Amerikanen als de Sovjets hadden de kennis om atoomwapens te maken (er wordt
beweerd dat de Russen via spionage aan dit Amerikaanse ‘geheim’ zijn
gekomen.)
De eerste spanning heb ik al beschreven in hoofdstuk 2. Dat was namelijk het
feit dat West-Duitsland lid mocht worden van de Navo, en weer een leger
mocht vormen. De kapitalisten hielden zich hier eigenlijk niet aan de
afspraken. In Potsdam was namelijk afgesproken dat de Duitsers nooit meer
een leger mochten vormen en ze moesten boeten voor hun daden.
De volgende spanning die ik wil behandelen is de eerste mens in de ruimte.
Op zich niets aparts zou je denken, maar niets is minder waar. De eerste
mens bevond zich in 1961 in de ruimte op zo’n 350 km hoogte. Het was een
Rus.
De Amerikanen waren op hun hoeden voor een Russische aanval vanuit de
Ruimte. Zowel de Sovjets als de Amerikanen hadden genoeg kernwapens om de
wereld meerdere malen te vernietigen en het is dan maar goed dat het nooit
tot een aanval is gekomen.
Kort wil ik ook de Vietnam oorlog behandelen. Over Vietnam oorlog op zich
zou je al een scriptie kunnen schrijven, maar het is toch zeker geen
onbelangrijke gebeurtenis geweest in de koude oorlog.
Vietnam was net zoals Duitsland opgedeeld in twee gebieden. Zo kenden we
Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam. Noord-Vietnam was net zoals de Sovjetunie
communistisch en Zuid-Vietnam was net zoals de Verenigde Staten
kapitalistisch. Er ontstond een oorlog tussen Noord en Zuid. De VS dacht:
dit is foute boel, want als ook Zuid-Vietnam communistisch wordt breidt het
communisme zich veel te ver uit. De Amerikanen stuurden dus troepen naar
Zuid-Vietnam om te assisteren. Het was een vreselijke oorlog met veel doden.
Als de Russen gewild hadden, hadden ze zo een wereldoorlog kunnen beginnen.
De Russen zijn echter ook niet altijd zo’n lievertjes geweest. Dat blijkt
wel uit het volgende voorbeeld: de Cuba-crisis. Het was oktober 1962 wanneer
Amerikaanse gevechtsvliegtuigen bij toeval Russische raketbases ontdekten.
Was de Sovjetunie in het geheim een oorlog voor aan het bereiden? Cuba lag
zeer strategisch opgesteld. Het is een communistisch land, kort voor de kust
van de VS. De VS vertrouwde het voor geen meter en besloot onmiddellijk
marineschepen naar de Cubaanse kust te sturen om het land te blokkeren. Dit
konnen de Sovjets Cuba niet aandoen en de raketbases verdwenen, zo ook de
blokkades. Dit wantrouwen had natuurlijk al lang tot een oorlog kunnen
leiden
Als er ooit een oorlog uitgebroken zou zijn, is het nog maar de vraag of ik
deze scriptie nog ooit heb kunnen typen. De vernietigende wapens hadden de
wereld allang kunnen vernietigen. Beide landen waren daar behoorlijk bang
voor. Vanaf halverwege de jaren 80 ontstonden dan ook langzamerhand
afspraken tussen de Sovjetunie en de Verenigde Staten om het aantal wapens
terug te dringen
Hoofdstuk 6: Het einde van de Koude Oorlog
Voor de meeste Russen staat de periode 1945-1989 beter bekend als een tijd
van armoede en onderdrukking. Wat er precies aan spanningen in de wereld
zijn ontgaat hen helemaal. Ze leven in een soort isolement.
Ik kan dus eigenlijk weinig zeggen over de bevolking zelf (al had ik gehoopt
daar meer informatie over te vinden).
De bevolking werd zoals al eerder gezegd onderdrukt door de regering. Aan
het eind van de jaren 80 kregen veel arbeiders er voortaan genoeg van. Ze
gingen bijvoorbeeld oproepen tot stakingen.
De eerste keer dat dat gebeurde was in de stad Praag. De Praagse lente werd
het genoemd. Deze actie van de burgers werd bloedig uiteengeslagen door het
leger, want protest tegen de staat was ten strengste verboden. De kogel was
echter wel door de kerk.
In 1985 kreeg de Sovjetunie een nieuwe president. Zijn naam was Michail
Gorbatsjov. Hij kondigde al snel het glasnost beleid aan. Het leek er van te
komen dat het volk inspraak ging krijgen. Glasnost is Russisch voor
openheid. Hier wordt geduid op openheid tussen de regering en het volk. Deze
verandering werd perestrojka genoemd ofwel reconstructie. Er leek een grote
verandering aan te komen voor oost-Europa.
Toch moest er nog tot 1989 gewacht worden voordat het IJzeren Gordijn
openging. Van deze gebeurtenis heb ik enkele mooie plaatjes, maar die
blijven een verrassing voor het origineel, anders is daar ook niets meer
aan.
Het kan wel zijn dat het communisme in de Sovjetunie al 11 jaar verdwenen
is, maar voor de bevolking is het verschil klein. De meeste Russen zijn nog
altijd arm. Toen ik aan het begin van dit schooljaar in Tsjechië was, kon ik
het nog aan den lijve ondervinden dat de meeste Tsjechen nog altijd erg
communistisch ingesteld zijn. Ook zijn er nog niet echt grote supermarkten,
maar kleine winkeltjes. Voor zoiets veranderd kan worden moeten er
generaties overheen gaan. Je kunt ook niet zomaar zeggen dat er in Nederland
geen Nederlands meer gesproken mag worden maar enkel en alleen maar Engels.
Dat is op korte termijn onmogelijk.
REACTIES
1 seconde geleden
B.
B.
Ik vind het een mooi werkstuk, alleen de hoofdstukkenvolgorde klopt niet
24 jaar geleden
AntwoordenN.
N.
hee.. k vind dat koude oorlog gedoe enzo erg lastig en niet zo heel interessant.. Maar doordat ik jouw scriptie heb gelezen op scholieren.com wordt het me toch allemaal al een stuk duidelijker ;-)
wou je bedanken haha doegdoeg
22 jaar geleden
Antwoorden