Samenvattingen periode 2
Overzicht stromingen:
- 4.1 Negentiende eeuw
- 4.2 Romantiek
- 4.3 realisme
- 4.4 Arts and crafts en jugendstil
- 4.5 impressionisme
- 4.6 post-impressionisme
- 4.7 Japanse prenten
- 5.1 Modernisme
- 5.2 expressionisme
- 5.3 kubisme
- 5.4 futurisme
- 5.5 constructivisme
- 5.6 de stijl
- 5.7 bauhaus
- 5.8 functionalistische architectuur
- 5.9 art deco
4.1 Negentiende eeuw
Een belangrijke oorzaak voor de industriële revolutie is de stoommachine. De arbeiders en boeren vormden de laagste klasse van de samenleving. De arbeiders werkten voor de bourgeoise (de middenklasse).
Kunstenaars werkten in deze tijd vooral voor de rijke bourgeois. Beeldhouwkunst is in deze tijd niet belangrijk. De kunst van de Parijse Salon is deze periode heel belangrijk.
Nieuwe uitgangspunt = l’art pour l’art. Dit betekent dat kunst geen andere functie hoeft te zijn dan dat het kunst is (autonoom). 2 stromingen:
- Romantiek
- Realisme
Foto’s konden nog niet worden gemaakt, dus maakten ze een analoog. Dit werd heel populair, en leidde tot strijd tussen de schilderkunst. Nadelen analoog; zwart wit, vaststaande en kleine formaat.
4.2 Romantiek
De romantiek is ook wel het ontsnappen uit de realiteit, en dit wordt ook wel het escapisme genoemd. Oude sprookjes en volksverhalen worden weer populair. De romantiek is geen stijl, maar een stroming! De gevoelens van de schrijver staan nu centraal, en dit komt door de veranderende rol van kunstenaars. Natuur was belangrijk in deze stroming.
Als tegenstelling van de volle, vieze steden wordt in de schilderkunst de natuur afgebeeld. In de stijl komen ook neostijlen terug. Een mix van deze stijlen wordt het eclecticisme.
Eduard Riedel bouwt in Amerika een sprookjeskasteel met torens op een heuvel.
De burgerij kon de kunst in de salons aanschaffen. Jury bepaalde wat voor kunst er kwam te hangen. De mensen uit de hogere klasse werden afgebeeld.
Vormgeving:
- Clair-obscur
- Dynamiek
- Soms dramatiek
Veel neoclassicistische stijl wordt gebruikt bij de romantiek. Maar ook gotiek, Renaissance, en barok. Eclectische = verschillende stijlen in een gebouw. Neostijlen zijn verschillende stijlen met elkaar gemengd.
4.3 Realisme
1840-1880
Realisme is de de harde realiteit. Mensen werden realistisch afgebeeld en alledaagse gebeurtenissen werden geschilderd.
Gustave Courbet schilderde echte, bestaande mensen. Een voorbeeld is de begrafenis, dat is een alledaagse gebeurtenis. Zijn werken werden afgewezen door de jury van de salon om de volgende redenen:
- mensen werden levensgroot en levensecht afgebeeld
- toets matige uitwerking
De realisten waren erg betrokken bij de hardwerkende onderklasse. Ze beelden deze arbeiders af, wat leidde voor meer aandacht. Ook in de beeldhouwkunst werden arbeiders afgebeeld. In deze tijd werd dit niet heel veel gemaakt.
Mensen werden individueel afgebeeld. Als gevolg van de industriële revolutie: glas, ijzer en staal kon gemakkelijk worden gemaakt.
In de architectuur werd er een huisvesting ontworpen. Er werd geëxperimenteerd: grootschalige toepassing van glas en giet, staal en smeedijzeren (dit werd in deze tijd veel en voor het eerst gemaakt). De geprefabriceerde elementen naar de bouwplaats om in elkaar gezet te worden. Bijvoorbeeld eiffeltoren.
Architecten (de mensen die het gebouw ontwerpen) zijn traditioneel, ingenieurs (hij kijkt naar de constructie) zijn vernieuwend.
Uitvinding verftubes, gloeilamp, foto’s en treinen.
4.4 Arts and crafts en jugendstil
Arts and crafts is een reactie tegen de machinale productie en de lelijke producten.
Kenmerken:
- gestileerde vormen (details zijn weggelaten)
- heldere natuurlijke kleuren
- handgemaakte producten
- geen boodschap
Morris & Co (arts and crafts)
Het doel is een betaalbare, handgemaakte producten in huis. Hij ziet de industrialisatie helemaal niet als vooruitgang. Hij vind dat de arbeider hetzelfde moet verdienen als een kunstenaar.
Arts and crafts producten zijn gedecoreerd met vormen uit de natuur. Hij gebruikt plant en dier vormen samen met harmonische kleuren. Hij gebruikt geen synthetische stoffen. Hij ontwerpt een stoel die heel eenvoudig is.
Doordat er meer met machines wordt geproduceerd. Dit heeft als gevolg dat een arbeider een anonieme werknemer wordt. De arts and crafts beweging gaat tegen deze ontwikkeling in. De handgemaakte producten zijn zo duur, dat alleen rijke mensen ze kunnen veroorloven. Na Morris dood blijft het bedrijf bestaan.
Jugendstil
De jugendstil probeert een nieuwe stijl te maken, met name op gebied van toegepaste kunst. De organische vormen vaak uit de natuur. (art nouveau)
De jugendstil achtige wilden verschillende kunsten met elkaar samen laten werken. Ze gebruiken nieuwe materialen. Toulouse-Lautrec wilde moderne grafiek verspreiden. Deze techniek, lithografie. Dit is wanneer een afbeelding op een soort kalksteen aangebracht.
gesamtkunstwerk = combinatie van kunstwerken van architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst.
kenmerken:
- arabesken (golvend)
- gestileerde vormen
- inspiratie uit natuur, Japanse kunst
- Organische vormgeving
Beschrijving 5
Paul Gauguin kreeg zijn inspiratie op 2 manieren: een roman genaamd madame chrysanthème, en hij reisde naar Haïti. Ze gaan opzoek naar het pure onverdovernen.
Sleutel Kunstwerk:
- Exoticische kleuren
- meisje getinte huid
- titel komt niet uit frankrijk
Symbolisme
Voorstelling;
- symbolen met diepere betekenis
- droombeelden
- weergave van ziel kunstenaar
Vormgeving:
- egale kleurvlakken
- duidelijke contouren
Primitief = onbedorven, eenvoudig, oorspronkelijk
Primitivisme = Het verlangen om primitief te zijn
Een gekozen houding van een westerse cultuur die ernaar streeft om primitief te zijn.
4.5 Impressionisme
Napoleon richt de salon des refusés op. Dit is de kunst die is afgewezen door de salon. Ze trekken veel aandacht.
De salon accepteerde naakte goden, maar naakte vrouwen werden niet geaccepteerd. Door de oprichting van de salon des refusés, gingen kunstenaars meer hun eigen weg.
Impressionisten willen hun directe waarneming op het doek vastleggen. Ze werkten snel, dit zag je terug in het toets matige karakter op het doek. Impressionisten zijn ook erg geïnteresseerd in fotografie. Monet is bekend in deze stroming. Volgens deze stroming hebben schaduwen kleur. De kunstwerken van deze stroming werden op de grond geplaatst. Ook mag je de sporen zien in het werk. Het motto van deze stroming is: werken naar wat je ziet, in plaats van wat je weet. Er werd schetsmatig gewerkt, omdat ze snel het moment wilde vastleggen. Buiten schilderen = en plair.
Haagse school = landschappen.
Amsterdamse school = stadsleven en japonisme. (japanse cultuur)
Samengevat:
- vangen van het moment.
- waarneembare werkelijkheid vastleggen, en plein air schilderen.
- Voorstelling is niet heel erg van belang.
- L’art pour l’art. (kunst omdat het kunst is)
4.6 Post impressionisme
Het post impressionisme is een reactie op het impressionisme. Er zijn niet veel overeenkomsten, maar het zoeken naar meer inhoud en op het gebied van experimenteren met kleur.
Het pointillisme is een richting binnen het postmodernisme. Ze werken met alledaagse voorwerpen en is erg formeel. Hun doel is om een vluchtig moment vast te leggen. Ze vinden de werking van kleuren heel belangrijk. Er wordt veel in ateliers gewerkt op grote doeken. Optische kleurmenging betekent dat het menselijk oog de kleuren niet kan verwerken. Ze werkten met statische composities.
Werk Paul Cezanne
Voorstelling:
- meerdere standpunten
- appels
Vormgeving:
- blokjes
- geometrische vormen
Paul Gauguin
Inspiratie haalde hij uit japanse houtsneden, egypte en werk van Cézanne. Hij wilde het onzichtbare weergeven. Ook vond hij de natuur belangrijk.
Voorstelling:
- persoonlijke interpretatie onderwerp
- onschuld
Vormgeving
- Fel Gekleurde vlakken
- vervormingen
- scherpe omlijningen
Vincent van Gogh
vormgeving:
- heldere kleuren
- dikke streperige toetsen
Verzamelbegrip: geen samenhangende groep kunstenaars met dezelfde vormgeving/voorstelling, dus verschillende stijlen.
Samengevat
vormgeving:
- realistisch kleurgebruik
- kleurentheorie
- persoonlijke visie kunstenaar
- afwijzing impressionisme
- kunstenaars zoeken nieuwe uitbeelding vormen.
4.7 japanse prenten
De japanse cultuur wordt heel erg populair, en wordt ook wel het japonisme genoemd. Bijv, kimono's en accessoires. Hun prenten hadden geen horizon of atmosphere, ze werkten nauwelijks met schaduw. Daardoor vielen de platte helder gekleurde vlakken meer op. ze gebruikt zwarte lijnen en gebruikte afsnijding.
5.1 Modernisme
Modernisme is de overkoepelende term, die wordt gebruikt voor de kunststromingen die in de eerste helft van de twintigste eeuw zijn ontstaan. Ze worden avant- garde genoemd, dit betekent de voorhoede. Galeries gingen de kunst verkopen. Kunstenaars gaan steeds abstracter werken (de gevoelens en de persoonlijke gedachten werden weergegeven). Geen oude stromingen!
5.2 Expressionisme
In het expressionisme staat het breken van de regels centraal. De schilderkunst werd abstracter. Deformatie: de herkenbare werkelijkheid door de kunstenaar vervormd.
Voorstelling:
- uitdrukken van gevoel
- combineren de zichtbare werkelijkheid met hoe zij zich ervaren.
- zelf beleven
- mens met de natuur
- ellende in de grote steden
- corruptie
vormgeving:
- verzadigde en donkere kleuren
- weinig dieptewerking
- zwarte contourlijnen
Der Blaue Reiter is een kunstenaarsgroep. Deze groep staat bekend om haar onwerkelijke kleurgebruik. Vrolijkere werken dan der brucke. Ze beelden paarden af.
beeldhouwkunst:
- ruwe materiaal
- gestileerde vormen
Architectuur:
- krachtige vormen
- speelse en decoratieve vormgeving
Goetheanum = Rechthoekige vormen worden ontweken.
Beschrijving 8
het kunstwerk van Rodin is een foto gemaakt door Edward Steichen.
5.3 Kubisme
Vormgeving
- hoekig
- gefragmenteerd
- gefascineerd door vormgeving afrikaanse sculpture
- monochrome kleurgebruik van aard en grijstinten
- centraal of overall compositie
Voorstelling;
- verschillende aanzichten in een beeldvlak
- stilleven, mensfiguren en landschappen
het analytisch kubisme abstraheert niet, maar het bouwt wel figuratief beeld op. De werkelijkheid terugbrengen naar geometrische vormen.
Samengestelde beelden (uit verschillende onderdelen) = synthetisch kubisme. (collage techniek), kleur niet heel belangrijk.
Picasso doorbreekt de grenzen tussen beeldende disciplines.
5.4 futurisme
In de tijd van het futurisme waren er veel technologische ontwikkelingen. in het futurisme stond het afbeelden van meerdere momenten in een beeld centraal. Ook de uitvinding van de film was erg belangrijk.
vormgeving:
- scherf achtige vormen
- gelijkwaardigheid van vorm en restvorm
- afschaffing van begrenzende lijnen
Voorstelling:
- activiteit en transport
CONSTRUCTIVISME 1917-1924
Streven naar kunst die sociaal nut heeft en aansluit bij het dagelijks leven van de gewone kunstenaar.
Kunst moet vrij zijn van persoonlijke emoties en voorkeuren.
Kenmerken:
officiële stijl van de russische revolutie.
Het moet een nut hebben.
Einde van de kunst en begin van de kunst.
geeft het dagelijks leven vorm
Geometrische basisvormen
voor een nieuwe en eerlijke maatschappij.
Politiek
Kenmerken:
- Gebruik van schrift
- Eenvoudige geometrische vormen
- Beperkt kleurgebruik
- Losse elementen vormen samen één geheel, één verhaal : het beeld is geconstrueerd.
- Vernieuwende kunst die communistische boodschap uitdraagt.
Vooruitstrevende sportkleding
- Duurzaamheid, eenvoud en functie belangrijk
- Geometrische patronen
- Strak, hoekig en onpersoonlijk.
Fotomontages voor een groot publiek
- Overschakelen op technieken die een groter publiek trekken
o Grafisch ontwerp, toegepaste kunst, decorontwerp, fotografie en film.
- Fotomontages: foto’s samenvoegen met tekst en vormen: collage
Een niet gebouwde toren
- Toepassen van glas zodat de constructie zichtbaar blijft
- Wiskundige vormen en dynamisch
- Gedachte aan het communisme
Zwart vierkant vwo
- Malevich: experimenteert tussen verschillende stijlen
- Vierkant is het nulpunt waarvanuit nieuwe kunst opgebouwd kan worden
- Nieuwe stroming volgens hem: suprematisme
o De suprematisme van het gevoel in de scheppende kunst.
- Het schilderij moet op zichzelf staan
- Constructivisten werken volgens een vaste stijl en techniek
- Malevich laat zich leiden door gevoel
SAMENVATTING 5.6
DE STIJL 1917-1932
Oorlog is bezig en Nederland streeft naar zuivere kunst: de Stijl
Kunst staat op zichzelf, kunst verwijst niet naar de werkelijkheid.
Abstracte kunst met geometrische vormentaal
Rust, orde en harmonie staan centraal.
Lijnen en vlakken
- Asymmetrische compositie opbouwen uit verschillende kleurvlakken en horizontale en verticale lijnen.
- Mondriaan gebruikt alleen primaire kleuren: rood, geel en blauw
- En non-kleuren: zwart, wit en grijs
- Onderzoek naar afbeeldingen van bijvoorbeeld grillige natuur, hij versimpelt de vormen kleuren en lijnen en zo wordt het abstract.
Gestroomlijnde woonwijk
- Archtiectuur en toegepaste kunst belangrijke kunstovrmen
- Gebruiksfunctie on dagelijks leven en kunnen bijdragen aan een betere maatschappij
- Uitgangspunt: strakke en functionele vormgeving
- Ruime huizen met simpele geometrische vormen en kleurgebruik is beperkt tot primaire kleuren en non-kleuren
Het Rietveld-Schröderhuis
- Huizen opgebouwd uit vlakken
- Binnenkant: open structuur: verschillende wanden zijn verschuifbaar.
- Binnen- en buitenkant van het huis vormen één geheel.
- Groep valt in 1932 uit elkaar door een ruzie
Neoplasticisme vwo
- Streeft naar universele schoonheid
Kenmerken:
Rechte lijnen (horizontaal en verticaal)
primaire kleuren
zwart, wit, grijs
geen uiting van gevoelens
Egaal dekkende vlakken
asymmetrische compositie
functie van voorwerpen is niet heel belangrijk
SAMENVATTING 5.7
BAUHAUS 1919-1933
Alle kunstvormen staan in dienst van de architectuur
Bauhaus en de middeleeuwen
- Symboliek van alles onder één dak: architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst wordt in één opleiding gegeven
- Volgens Middeleeuws principe leerling-gezel-meester wordt samengewerkt aan de bouwkunst voor de toekomst
Producten voor het grote publiek
- Producten betaalbaar en beschikbaar maken voor de massa
- Goedkoop en machinaal maken
- Maar weinig Bauhaus Producten kunnen machinaal gemaakt worden
- Bauhaus wil ambacht en techniek combineren.
De opleiding
- Ateliers werken samen om het ideaal van het Bauhaus te verwezenlijken
- Basiscursus en daarna kunnen studenten zich verdiepen
- Hoewel er gezegd wordt dat er geen onderscheid tussen man en vrouw is, worden vrouwen meer op textiel, kermamiek en boekbindersopleidingen geplaatst.
Een vrouw in de metaalwerkplaats
- Marianne Brandt kiest voor de metaalwerkplaats, wordt niet open ontvangen maar wordt later de leider van de werkplaats
- Gebruik van geometrische basisvormen, zonder toegevoegde versieringen.
- Functionaliteit staat in de vormgeving centraal: makkelijk kunnen schenken met theekan, ebbenhouten handgrepen dan wordt het niet te heet.
- Eerlijke, pure materialen zichtbaar: servies wordt niet gekleurd.
Kostuums voor het Traidisch ballet vwo
- Kostuums die zijn opgebouwd uit geometrische vormen.
- Persoonlijkheid mag niet naar voren komen, ze worden beschouwd als bewegende machines
Wassily-stoel
- Inspiratie van fietsen: een buisframestoel
- Constructie is duidelijk zichtbaar
- Constructie is verchroomd om het karakter van het materiaal.
- ‘het ontwerp sluit niet aan bij de smaak van arbeidersgezinnen
Het Bauhausgebouw
- Kenmerkende glazen buitenwanden die niet dragend zijn: vliesgevel
- De toon is gezet voor de moderne architectuur en de hedendaagse toegepaste vormgeving.
5.8 functionalistische architectuur
In de negentiende eeuw vinden er vele ontwikkelingen plaats, bijvoorbeeld de auto. Er is behoefte aan een nieuwe eigentijdse stijl; bij de veranderende maatschappij hoort een eigen stijl.
Door de toenemende verstedelijking maakt hoogbouw noodzakelijk. Nieuwe ontwikkelingen:
- glas en giet smeedijzer
- gewapend beton
- gefabriceerde onderdelen
Er wordt stalen bouwskelet gebruikt. ‘forms follows function’ staat centraal in het functionalisme. Alle overbodige versiering moet worden geschrapt. ‘Less is more’.
Licht, lucht en ruimte staan centraal in de moderne architectuur.
5.9 Art deco
Deze stijl wordt gepresenteerd op het gebied van decoratieve toegepaste kunst.
Vormgeving:
- hoekig
- felle en heldere kleuren
- zwart
- metaalkleuren
- klas, kunststoffen
Voorstelling:
- Luxe leven
- gestileerde mens, plant, en diermotieven
- praktische kleding
Vrouwen worden vrij ‘jongensachtig afgebeeld’.
REACTIES
1 seconde geleden