WAT ZEG JE?

Samenvatting NLT Wat zeg je?
Geluid is een trilling. (meestal lucht) die zich verplaatst.
Golf = trilling die zich verplaatst.

Trillingstijd T in seconden s.
Aantal trillingen per seconde. Frequentie f.
F = 1/T antwoord is in Hz.

20 kHz is bovengrens.
20 Hz is de grens van horen of niet horen.

Golflengte λ in meter m.
Geluidsnelheid in lucht V = +/- 335 m/s
V = λ/T = λ * f.

Ieder voorwerp heeft zijn eigen resonantie.
Voorbeeld van resonantie: Bij een bepaalde snelheid in een auto gaat er iets meetrillen in het dashboardkastje.


Is het geluid 2x zo ver? Dan is het geluid 4x zo zacht.
Is het geluid 3x zo ver? Dan is het geluid 9x zo zacht.
Is het geluid 4x zo ver? Dan is het geluid 16x zo zacht.
Dit heet de kwadratenwet.

Interferentie meerdere bronnen.
2 bronnen niet altijd dubbele intensiteit. Antigeluid.
Plaatsafhankelijk.

Buiken: 2x zo hard.
Knopen: bijna stil.

Slinger
T = 2π√l/g
Veer
T = 2π√m/c

l = lengte
g = valversnelling.
m = massa aan de veer, geheel.
c = veerconstante.

Het oor/gehoororgaan.
Het gehoororgaan bestaat uit 3 delen:
- Het buitenoor (of uitwendig oor), dat het geluid opvangt. Oorschelp en de gehoorgang.
- Het middenoor, dat de trillingen verder geleidt. Gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel.
- Het binnenoor, waarin zintuigcellen liggen. Slakkenhuis en labyrint met daaraan vast gehoorzenuw en evenwichtszenuw.


Het buitenoor.

Staat direct in contact met de buitenlucht. Aan het einde van de gehoorgang zit het trommelvlies. Het trommelvlies vormt de scheiding tussen buitenoor en middenoor. De oorschelp is niet beweeglijk, en dus heeft de oorschelp geen hoofdrol in het richtinghoren. Door de asymmetrische plaatsing van de schelp rond de gehoorgang is het wel mogelijk om te bepalen of een geluid van voren of van achteren komt. De mens kan richtinghoren omdat hij twee oren heeft. De sterkte van het geluid is zo niet in beide oren gelijk.
Het trommelvlies is een bijna rond vlies met een diameter van ongeveer 1 cm. Het sluit de gehoorgang af en beschermt daarmee de middenoorholte tegen het binnenkomen van vuil. In de gehoorgang liggen oorsmeerkliertjes die het vlies soepel houden. Geluid van trommelvlies wordt doorgegeven aan hamer die vergroeid is aan het trommelvlies.

Het middenoor.
Bestaat uit de gehoorbeentjes, de middenoorspiertjes en de buis van Eustachius. Middenoor staat via de buis van Eustachius in verbinding met de keel. Deze buis zorgt ervoor dat de luchtdruk gelijk blijft aan de atmosfeer. In middenoor bevinden zich ook 2 spiertjes. Deze spannen aan als er een te hard geluid wordt aangeboden. De trillingsoverdracht wordt dan verminderd.
Het middenoor is een passief systeem. Het versterkt het geluid niet, maar past het alleen aan.
Omdat de oppervlakte van het ovale venster 17 keer zo klein is als de oppervlakte van het trommelvlies, treedt een concentratie van de krachten op. Focusseringsprincipe. Daarnaast is er een hefboomwerking waarbij een kleine kracht met een langere werkarm wordt omgezet in een grotere kracht met een kortere arm. Het middenoorsysteem werkt als een druktransformator.

Het binnenoor.
Het slakkenhuis (cochlea) is gevuld met een vloeistof. In deze vloeistof bevinden zich op het basilair membraan cellen met haartjes voor het waarnemen van geluid. De hoogste tonen worden geregistreerd aan het begin van het slakkenhuis, iets na het ovale venster. In de middelste kamer bevindt zich het orgaan van corti. Dat bestaat uit het basilair membraan, een rij van binnenste haarcellen, en drie rijen van buitenste haarcellen. Door de drukgolf in de vloeistof wordt het basilair membraan in trilling gebracht. Hierdoor gaan de haarcellen meebewegen, waardoor de haartjes op deze cellen worden verbogen. Deze verbuiging zorgt ervoor dat de binnenste haarcel een elektrisch signaal produceert. Dat signaal wordt vervolgens via de gehoorzenuw naar de hersenen gestuurd.

Om verschillende soorten geluid te onderscheiden heeft elke frequentie een andere plek in het slakkenhuis om te trillen.


Zenuwcellen en zenuwgeleiding.
Een zenuwcel bestaat uit een cellichaam en een aantal uitlopers. Een uitloper die informatie in de vorm va n impulsen naar het cellichaam toe brengt heet een dendriet. Een uitloper die informatie van het cellichaam af brengt heet een axon. Elke lichaamscel wordt begrensd door een membraan.
- Actiepotentiaal.

Synapsen.
De overgangen tussen zintuigcellen en zenuwcellen, tussen axonen en dendrieten of cellichamen heten synapsen. Op de plaats van synapsen zijn de membranen van de cellen slechts gescheiden door een smalle spleet, die normaal voor een impuls onoverbrugbaar is. De impuls kan alleen worden overgedragen met een transmitter.

De stem.
Je kunt stembanden vergelijken met het tuitje van een ballon. Wanneer je harder praat, stroomt er meer lucht uit je longen. De puls wordt dan groter en je geluidsvolume ook. Wanneer je je stembanden aanspant komen er meer luchtstootjes per seconde.
Afstand tussen 2 opeenvolgende knopen.
I = ½ λ

Afstand tussen een knoop en dichtstbijzijnde buik.
I = ¼ λ