Theorie lezen

Theorie lezen

Schrijfdoelen:

• Informeren – lezers vertellen wat er gebeurd is/gebeuren gaat.
• Opiniëren – lezers de gelegenheid geven zich een mening te vormen.
• Overtuigen – lezers met argumenten overhalen tot een bepaalde mening.
• Activeren – lezers aanzetten om iets te gaan doen.
• Amuseren – lezers vermaken.

 

Tekstsoorten:

Niet fictionele of zakelijke teksten.

• Informeren
• Opiniëren
• Overtuigen
• Activeren

Fictionele tekst

• Amuseren

 

Zakelijk teksten

Uiteenzetting

Doel: informeren

 

Beschouwing

Doel: opiniëren

 

Betoog

Doel: overtuigen

 

Vaste tekststructuren:

• Vraag/antwoord
• Aspecten
• Verleden/heden/toekomst
• Verklaring
• Probleem/oplossing
• Voor en nadelen
• Argumentatie

 

Tekstverbanden:

 

         Tekstverband                             Signaalwoorden                             Voorbeeld

opsommend

ook, tevens, bovendien, ten eerste, ten tweede

Het rookverbod heeft ervoor gezorgd dat minder jongeren naar discotheken gaan. Ook speelt het feit dat jongeren thuis indrinken een belangrijke rol.

 

tegenstellend

maar, echter, toch, daarentegen

Meneer de Wit vindt dat bankdirecteuren verantwoordelijk zijn voor de crisis, maar meneer Wientjes denkt daar anders over.

 

chronologisch

eerst, daarna, toen, vroeger, nu, later

Vroeger gingen veel mensen naar de kerk, maar nu is er alleen nog een handvol kerkgangers. Hoe zou dat later zijn?

 

oorzakelijk

doordat, waardoor, daardoor

De huizenprijzen zijn enorm gedaald doordat het aanbod groter is geworden dan de vraag.

 

toelichtend (geven van een voorbeeld)

zo, zoals, bijvoorbeeld

Nederlandse voetbalclubs spelen internationaal nauwelijks een rol van betekenis. Ajax bijvoorbeeld won de Champions League voor het laatst in 1995.

 

voorwaardelijk

als, indien, tenzij, mits

Als jij kookt, doe ik de afwas (voorwaarde: jij kookt)

vergelijkend

zoals, evenals, beter dan

In Libië is de dictator van zijn troon gestoten, evenals in Tunesië en Egypte is gebeurd

redengevend

daarom, omdat, want, immers

Omdat het steeds kouder wordt, trek ik mijn winterjas aan

doel-middel

om te, zodat, opdat,

om … te

De bandleden verspreidden een aankondiging van hun optreden in de buurt, om meer publiek te trekken

toegevend (andere kant van de zaak)

ook al, hoewel, ofschoon

Pieter moest de hele avond toetsen nakijken, hoewel hij liever een boek had gelezen

samenvattend

kortom, samengevat, al met al

Kortom, sommige leerlingen besteden het liefst zo weinig mogelijk tijd aan school

concluderend

dus, daarom, concluderend

Het is dus belangrijk om regelmatig het huiswerk te controleren