Spelling

Beoordeling 7.1
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 5e klas vwo | 1230 woorden
  • 12 november 2014
  • 7 keer beoordeeld
Cijfer 7.1
7 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode
ADVERTENTIE
Sturen mensen in jouw appgroep ongevraagd naaktbeelden door?

Weinig mensen zitten te wachten op ongevraagde naaktbeelden, maar toch worden ze massaal doorgestuurd. Het verspreiden van zulke beelden is eenvoudig, maar kan grote gevolgen hebben voor degene over wie het gaat. Het is dus belangrijk om in actie te komen als je ongevraagd naaktbeelden van iemand hebt ontvangen. Weten wat jij het beste kunt doen? 

Check het nu!

1. Werkwoordspelling

Persoonsvorm

  • Vinden van de pv: zin in andere tijd zetten à veranderende ww zijn pv
  • Pvtt: stam (+ t) of in meervoud infinitief
  • Pvvt: ’t ex-fokschaap
    • Zwakke ww: stam + de(n) of te(n)
    • Sterke ww: lopen à liepen
  • Engelse ww:  ook ik-stam gebruiken
    • Racen – ik race – hij racet
    • Deleten – ik delete – hij deletet – hij heeft gedeletet

In verleden tijd ook ’t ex-fokschaap gebruiken (mixte, volleybalde)

Overige werkwoordsvormen

Infinitief (inf)

  • Is het hele werkwoord
  • Bv. oppassen, spelen

Gebiedende wijs (gw)

  • De stam
  • Bv. Kijk om je heen! Loop eens door!

Onvoltooid deelwoord (od)

  • Infinitief + d(e)
  • Bv. kijkend(e), lopend(e)

Voltooid deelwoord (vd)

  • Komt meestal voor naast een vorm van hebben
  • + d/t
  • Bv. Hoelaat heb je me gebeld?

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

  • Zo kort mogelijk, behalve bij onduidelijkheden over de uitspraak
  • Bv. de gehate leraar


2. Hoofdletters en leestekens
 

Hoofdletters
Gebruik een hoofdletter:
- Aan het begin van een zin
- Bij persoonsnamen; als bij een achternaam met voorvoegsels geen voornaam of voorletter staat
- Bij namen van verenigingen, instellingen, bedrijven en diensten
- Bij aardrijkskundige namen en namen van merken, historische gebeurtenissen, straten, hemellichamen, gebouwen, feestdagen en bij titels van boeken/films


Gebruik een kleine letter:
- Bij soortnamen
- Bij historische periodes
- Bij afleidingen van feestdagen
- Bij maanden/dagen/jaargetijden/windstreken
- Bij geloven

Leestekens
Punt:
- Aan het eind van de zin
- Bij afkortingen (behalve afkortingen die als woorden worden uitgesproken (NAVO) en maten/gewichten (mg))

Komma:
- tussen de onderdelen van opsommingen
- Tussen twee persoonsvormen
- Voor of na een aanspreking of een tussenwerpsel
- Voor en na een bijstelling
- (In lange zinnen) voor een voegwoord waarmee de bijzin begint

Puntkomma (betekend “en”):
- tussen zinnen die sterk met elkaar samenhangen
- tussen delen van opsommingen, zeker als het om zinnen gaat

Dubbele punt:
- Om een opsomming/verklaring/directe rede aan te kondigen

Aanhalingstekens:
- Bij een citaat
- Bij een directe reden
- Om aan te geven dat een woord een andere betekenis heeft dan normaal
Let op: plaats de leestekens altijd binnen de aanhalingstekens!

Vraagteken:
- Aan het eind van een letterlijk gestelde vraag

Uitroepteken:
- Aan het eind van een zin met een bevel of uitroep

Haakjes:
- Om toelichting, uitleg of voorbeeld heen.

Beletselteken:
- Aan het eind van een zin die niet af is
- Om onvolledige citaten aan te duiden

3. Meervoudsvorming en verkleinwoorden

Meervoudsvorming
Meervoud op -s
Vaste “s” = als de uitspraak correct blijft
‘s = bij afkortingen en woorden die eindigen op: a/i/o/u/y

Meervoud op -en
Let op: als een woord eindigt op een onbeklemtoonde -ik, -es of -et verdubbelt de laatste medeklinker niet!

 

Verkleinwoorden
Verkleinwoorden maak je door -je, -kje, -pje, -tje of -etje achter het zn. te zetten.
Let op:
- Woorden die op een klinker eindigen
- Afkortingen (krijgen een apostrof)

4. Samenstellingen, sommige(n), getallen

Aan elkaar of los
Aan elkaar:

  • Samenstellingen van twee of drie woorden
  • Getallen tot honderd en samenstellingen met honderd en duizend
  • Voornaamwoordelijke bijwoorden (bestaan uit er, hier, daar, waar + voorzetsel)

Tussenklank in samengestelde woorden:
De tussen-s schrijf je als je hem hoort

Tussen-en:
- Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is dat alleen een mv. op -en heeft.

Geen tussen-en, maar als nodig tussen-e
- Als het eerste deel alleen een meervoud op -s heeft
- Als het eerste deel twee meervouden (op -s en -en) heeft
- Als het eerste deel geen mv. heeft
- Als het eerste deel verwijst naar een uniek exemplaar
- Als het eerste deel een bijv. nw. Versterkt (pikkedonker, reuzeleuk)
- Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is
- Als het woord niet meer als samenstelling wordt gezien (takkewijf/elleboog/hazewind).

Sommige of sommigen
Met een -e:
   -  Als de woorden bijvoeglijk gebruikt worden (vele vriendinnen, de aanwezige mensen)
   -  Als ze betrekking hebben op zaken of dieren (de aapjes waren alle verzwakt)

   -  Als het woord betrekking heeft op personen die eerder genoemd werden kun je -e schrijven.
 

Met een -en:
   -  Als ze zelfstandig gebruikt worden en het personen zijn (de meesten stemden op de PVV)

   -  Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden met -en (doven en slechthorenden, ouderen,      alleenstaanden, alle aanwezigen)

Getallen
Gebruik cijfers:
- Bij getallen boven de twintig, uitgezonderd de ronde getallen (27 miljard, 953)
- Voor maten, gewichten, bedragen, data, adressen, rekeningnummers (10 mei 1955,
25 meter, € 3,50.

- Schrijf breuken los! (drie vierde)

Gebruik letters:
- Voor getallen tot en met twintig, voor de tientallen (vijftien, veertig)
- Voor getallen als honderd, duizend, miljoen, miljard, biljard                             à ronde getallen

 

De samenvatting gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen

- Schrijf breuken los! (drie vierde)

Gebruik letters:
- Voor getallen tot en met twintig, voor de tientallen (vijftien, veertig)
- Voor getallen als honderd, duizend, miljoen, miljard, biljard                             à ronde getallen

 

5. Liggend streepje, trema, apostrof, accenten

Liggend streepje (koppelteken, weglatingsteken, afbreekteken)
Koppelteken:

  • Om uitspraakproblemen te voorkomen (auto-ongeluk)
  • In de naam van getrouwde vrouwen (mevrouw Jansen-van der Burg)
  • In woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, ex-, interim-, niet-, non- en oud-.
  • Voor een hoofdletter (anti-Russisch)
  • Bij combinaties van titels en beroepen (trainer-coach)
  •  Bij aardrijkskundige namen, of woorden die daarvan afgeleid zijn (Zuid-Frankrijk)
  • Bij letters, cijfers, andere tekens en St./Sint (mbo-student)
  • In woorden die anders onoverzichtelijk worden (woon-werkverkeer)
     

Afbreekteken:
Als het woord niet meer op de regel past (breek alleen tussen twee lettergrepen)

Afbreken:

  • Als er één alleenstaande tussenmedeklinker staat breek je af voor die medeklinker
  • Breek bij twee tussenmedeklinkers af tussen die twee medeklinkers (klet-sen)
  • Gebruik bij samenstellingen de oorspronkelijke woorden (bagage-drager)
  • Tussen voor- of achtervoegsel (on-gevaar-lijk)

Bij woordafbreking verdwijnt de trema (coëxistentie à co-existentie)

Weglatingsteken:
Zet een streepje op de plek waar een deel van een woord is weggelaten: voor- en nadelen, binnen- en buitenbanden. Schrijf niet ijs- en bruine beren!

Trema
Een trema voorkomt uitspraakproblemen in woorden die geen samenstelling zijn.
Plaats een trema op de tweede klinker waar het leesprobleem kan ontstaan (poëzie).
Let op deze woorden:
Linoleum, verfraaiing, opticien, geautomatiseerd, officieus, geuit.

Apostrof

  • Op de plaats van een weggelaten letter (z’n zusje)
  • Op de plaats van een weggelaten bezits-s (Els’ plannen)
  • Om uitspraakproblemen bij het mv. en bezitsaanduidingen te voorkomen (Tanja’s kledingskast (bij: ik hou van y’s)
  • In afleidingen van letter- en cijferwoorden (vwo’er; 40+’er)
  • Bij verkleinwoorden op –y (baby’tje)

Accenten
Accent aigu (é) = café, paté, coupé                        à klemtoon (dat is dé oplossing).
Accent grave (è) = ampère, scène, crème         
Accent circonflexe (ê) = enquête, gêne              
 

Andere vormen = maîtresse, twee à drie liter, coûte que coûte

De cedille onderaan de c (ç) zorgt ervoor dat een c als s klinkt, wanneer die voor een a, o of u staat (reçu, Curaçao)
 

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.