Spelling

Beoordeling 5.5
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 1e klas havo/vwo | 2708 woorden
  • 25 maart 2012
  • 33 keer beoordeeld
Cijfer 5.5
33 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode
Bekijk het word document.

Sommige dingen staat er niet. bijv. over bijvoegelijke naamwoorden, en vergrotende trappen-overtreffende trappen.

Nederlands Spelling.

Een werkwoord kun je vervoegen. Dat wil zeggen dat het werkwoord van vorm verandert, als je het getal, de persoon of de tijd verandert.
Een vervoegde vorm van het werkwoord noemen we de persoonsvorm.
Getal    Persoon    Tijd
Persoonsvorm Tegenwoordige    
Persoonsvorm
Verleden
Enkelvoud    Eerste persoon
Tweede persoon
Derde persoon    Ik werk
Jij (je)/u werkt
Hij / zij (ze)/het/ werkt
    Werkte
Werkte
Werkte

Meervoud     Eerste persoon
Tweede persoon
Derde persoon    wij (we) werken
jullie werken
zij (ze) werken    Werkten
Werkten
werkten

De spelling van de tegenwoordige tijd.
Werkwoorden hebben verschillende persoonsvormen in de tegenwoordige tijd.

Infinitief            Missen    testen    landen        
Enkelvoud    1e pers.
2e pers.
3e pers.    Ik
Jij(je) / U
Hij/zij/het     Mis
Mist
Mist    test
test
test    Land
Landt
landt        
Meervoud    1e pers.
2e pers.
3e pers.    Wij (we)
Jullie
Zij (ze)    Missen
Missen
Missen    Testen
Testen
Testen    Landen
Landen
Landen        

Als het onderwerp jij/je achter de persoonsvorm staat, spreek je geen T uit.
Daarom schrijf je hem ook niet.

Ei of ij?
Aanlegsteiger            abrikozengelei             beddensprei
Blauwe reiger            brugpijler                eetgerij
groenteveiling              ongetwijfeld             pijl en boog
ravijn                 tapijtreiniger            verbijsterd
verbrijzelen                 weifelaar                woordenbrij
blijkbaar                andijviestamppot             stijgende pijl
Ijsselmeer                fonteintje                 Galerijflat
nijptang                 vijl                    karwij
karabijn                geintje

Hoofdletters?
Je moet een zin altijd met een hoofdletter schrijven, maar er zijn ook 2 uitzonderingen.
1     ’t Bleef maar koud
    ’s Middags maak ik meestal mijn huiswerk    
2    52 procent van de leerlingen zou op een linkse partij stemmen.
Als de zin begint met verkort woord, schrijf je het volgende woord wel met een hoofdletter.
als je de zin met een cijfer of een ander teken, schrijf je geen hoofdletter

au of ou?
Kabeljauwfilet            rauwe             verbouwereerd
kauwgom                rouwkleding            kauwtje    
spouwmuur                flambouw            uitgehouwen
louter                    bierbrouwerij        astronaut    
berouw                gewauwel            houweel    
kabouter                klauteren            klauwhamer    
lauwerkrans                saucijzenbroodje        snauwen    
strijkbout                uitjouwen            umlaut    
voordag en dauw             wenkbrauw

ie- klank
pyromaan                psychiater            parties  
salami                calorieën            souvenier
Libiërs                piramide            mummie
encyclopedie            artikel            cyclonen
teddybeer                pyjama            smileys
alibi                    analyseren            cyaankal
cilinder                circusartist            graffiti
gummiknuppel            januari            keyboard
kolibrie                polygamie             sympathiek
surprise                tribune            volleybalwedstrijd
        
Het liggend streepje (koppelteken) en het trema (deelteken)
Je gebruikt het als een samenstelling verkeerd kan worden gelezen.
een samenstelling is een woord dat is gemaakt van twee woorden die ook los kunnen voorkomen.
1 politie+optreden = politieoptreden.
2 ski + instructie = Ski-instructie

De samenstelling het eerste voorbeeld kun je niet verkeerd lezen, daarom schrijf je de woorden onder elkaar. De samenstelling in het tweede voorbeeld kan wél verkeerd worden gelezen: skiinstructie. Daarom schrijf je tussen de woorden een liggend streepje: ski-instructie

Je gebruikt een trema binnen een los woord als dat woord verkeerd kan worden gelezen.

3 ingeademd, beoefenen, milieu, bureau, gekopieerd.
4 beëindigd, geïnstalleerd, reünie, ruïne, skiër.

Verkleinwoorden.
Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je met behulp van een achtervoegsel een verkleinwoord maken.

Bij deze kun je het wel horen.
bord                -             bordje
bodem            -            bodempje
wasserij            -            wasserijtje
tang                -            tangetje
woning            -            woninkje

bij zelfstandige naamwoorden die eindigen op de heldere klinker a, e, o en u moet je de klinker verdubbelen.
pizza                -            pizzaatje    
saté                -            sateetje
video                -            videootje
paraplu            -             parapluutje

bij zelfstandige naamwoorden op –i schrijf je –ie.
bij woorden op –y (met medeklinker er voor) schrijf je –y’.
taxi                -            taxietje
ski                -            skietje
lolly                -            lolly’tje
hobby                -            hobby’tje
diskjockey            -            diskjockeytje
                            ( De e is geen medeklinker, maar
                            een klinker ).

sisklank
crossterrein                gecrost            mercedesdealer
bedrijfsfitness            sperziebonen        citrusvruchten
mazzelaar                quiz                Barentszzee
enigszins                gedisciplineerd        stressbestendig
accessoire                flosdraad            jazzzanger    
masseuse                 mozzarella            narcose
pauzeren                Portugese            praktisch
racisme                 regisseur            scenario
serieuze                whizzkid            
 
bijvoegelijk naamwoord en voltooid.
Voltooid deelwoord    Bijvoegelijk naamwoord
De spullen zijn gestolen    De gestolen spullen zijn teruggevonden
De bomen zijn geplant    De pas geplante bomen slaan goed aan
De helikopter is geland    Het gelande toestel taxiet over de baan
De foto’s zijn vergroot.    We hebben de vergrote foto’s bekeken.

Woorden verdelen in lettergrepen.
De meeste woorden bestaan uit 2 of meer lettergrepen.
Breek niet af na een lettergreep die maar uit één letter bestaat.
fout                    goed
a-sielzoekerscentrum        asiel-zoekerscentrum
magnetrono-ven            magnetron-oven

pas op bij de volgende gevallen.
fout                    goed
gang-en                gan-gen
draa-ien                draai-en
grij-saard                grijs-aard
twee-ëntwintig            twee-entwintig
mee—eter                mee-eter
pianoot-je                piano-tje
taxietje                taxi-tje
sherry’tje                sherry-tje

k - klank
hockeyster                tennisracket             trakteerde
collega’s                kwarttaart                cliënt    
akkoord                verkoopcondities            afkickcentrum
sportaccommodatie        monnikendam            cocktail
kokosnootmelk            antiquair             directiesecretaresse  dreadlocks                 elektronicazaak            helikopter    
insect                    caissière                 kiche
cursus                oktober                 picknicken     
productieproces             streepjescode            verticaal
vorkheftruck                              

    
g-klank
diggelen                gelagkamer                huichelaar
vernachelen                choreograaf                chrysanten    
biggelden                sterrenwichelaar            gebochelde
chronisch                aftroggelen                 cholera
chronologisch            chemicaliën                goocheltruc    
hachelijk                cholesterolverlagend    slagersachterham
straatjochie                verchroomd                wegsleten
wangedrocht

Meervoud
Regels    Voorbeelden
1 veel woorden op –e hebben een (dubbel) meervoud op –n en -s    Seconde –seconden/secondes
Rente – renten/rentes
2 als zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud eindigen op –ee, dan voeg je in het meervoud –ën toe aan het woord.     Idee – ideeën
Zee  - zeeën

3 bij zelfstandige naamwoorden die in het einkelvoud eindeigen op een s of een f, moet je die letters in het meervoud vaak (niet altijd) veranderen in een z of v.    Wens-wensen       kaars-kaarsen
Grens-grenzen      laars-laarzen
Fotograaf-fotografen
Filosoof-filosofen    staaf-staven
Sluis-sluizen
4 je schrijft ’s als anders een verkeerde uitspraak zou ontstaan, dat is als een znw eindigt op een klinker; a i o u. Maar ook voor de y alleen als er een medeklinker voor de y staat.    Oma-oma’s ski-ski’s radio-radio’s

Paraplu-paraplu’s baby-baby’s
5 soms heeft een woord twee verschillende meervouduitgangen. er kan ook een verschil van betekenis zijn    Bal – ballen/bals (dansfeest)

Portier-portieren(auto)/portiers (van een hotel)

Been-benen/beenderen(botten)

Wortel-wortels (van een boom en groente wortels)/ wortelen (alleen de groente)
6 bepaalde woorden op –man (vooral bij beroepen) krijgen –lieden of –lui.    Timmerman – timmerlieden / timmerlui maar timmermannen mag ook
Zakenman- zakenlieden /
Zakenlui maar zakenmannen
mag ook.

7 er zijn ook afwijkende woorden

8 soms is er alleen maar een enkelvoud of een meervoud.    Stad-steden, schip-schepen

Wiskunde, warmte, grind; hersenen, financiën, jeans

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.