Beatrijs door Onbekend

Marialegende Beatrijs samenvatting
Beatrijs is een Middelnederlandse Marialegende uit de 14e eeuw. Het enige handschrift waarin de legende overgeleverd is,dateert van kort voor 1374 en wordt bewaard in de Koninklijke bibliotheek in Den Haag. Omdat het oorspronkelijke werk geen titel had, geeft men aan het stuk meestal de naam van het hoofdpersonage, Beatrijs. Er zijn wel 50 verschillende varianten van bekend in verschillende West- Europese talen.

De Beatrijs is een voorbeeld van een Marialegende. In deze verhalen grijpt Maria in (meestal door middel van een mirakel) en kan de zonde van het hoofdpersonage uiteindelijk vergeven worden. Op deze manier verschaffen de verhalen de middeleeuwers een morele scholing: hoe groot je zonde ook is, als je trouw blijft aan Maria, berouw toont en te biechten gaat, kan je zonde vergeven worden. Deze boodschap wordt ook letterlijk meegegeven aan het einde van het verhaal. De bloeitijd van de Marialegenden begon in 13e eeuw. En een ander Marialegende uit de 14e eeuw is het verhaal Theophylus.

Het Nederlandse gedicht over Beatrijs is een bewerking van een ouder verhaal. De dichter heeft een kort exempel uitgewerkt tot een aangrijpend verhaal dat heel herkenbaar was voor zijn adellijke publiek. Die edelen begrepen heel goed waarom Beatrijs zich schaamde toen ze in haar hemd stond en waarom ze liever hoer werd dan ging bedelen. En omdat ze Beatrijs herkenden als iemand uit hun eigen wereld, maakte de boodschap zoveel te meer indruk: wanneer je ondanks alles blijft vertrouwen op Maria, dan blijft Maria trouw aan jou.

In het verhaal wordt ook veel gebruik van symboliek. Een voorbeeld hiervan is de zijn de getallen. Ze krijgt 3 visioenen. Het getal 2 behoorde tot de duivel. Het getal 3 behoorde tot de drie-eenheid. Wanneer ze 2 visioenen heeft gekregen is ze nog niet zeker van de oorsprong van de opdracht, maar als ze 3 visioenen heeft gekregen weet ze dat ze nu terug kan komen naar het klooster. Ook wordt Maria’s hulde gebracht in 5 regels. Het getal 5 is belangrijk voor die tijd omdat de naam Maria 5 letters zijn. Ook is er sprake van kleurensymboliek. Namelijk dat het kloosterkleed van Beatrijs wit was toen ze het klooster verliet en van haar minnaar kreeg ze een blauw kleed. Dit is een kleurencombinatie waar Maria in de Middeleeuwen vaak in staat afgebeeld. Blauw staat voor de hemel en het wit is de kleur voor reinheid. Rood van de egelantier wat een wilde roos is, was de kleur van de liefde in het verhaal.

Er is geen auteur bekend van het verhaal. Veel mensen zeggen dat het een spreker was, die van hof tot hof verhalen overdroeg. Er zijn mensen die denken dat het verhaal door twee mensen is geschreven, omdat er ergens in het verhaal net lijkt of het verhaal al ten einde is. En dat de laatste 120 regels door iemand anders is overgenomen.