Leesvaardig 1 t/m 6

Leesvaardig 1

Schrijfdoel/tekstdoel ® wat schrijvers met hun tekst willen bereiken

Informeren =gegevens verstrekken (nieuwsbericht)

Uiteenzetten = uitleggen hoe iets in elkaar zit (schoolboek/brochure)

Overtuigen = mening naar voren brengen, ondersteund met argumenten (tijdschrift)

Beschouwen = een onderwerp van verschillende kanten belichten (achtergrondartikel)

Activeren= aansporen tot handelen (advertentie)

Amuseren = vermaken (roman, verhaal) 

Objectief = informerend en uiteenzettend

Subjectief = betogend, beschouwend en informerend

Wat je doet in een inleiding:

• Vraag stellen
• Onderwerp aankondigen
• Conclusie of samenvatting geven
• Verwachtingen uitspreken 

Leesvaardig 2

Verbanden

Tegenstelling

• Maar
• Daartegen
• Echter
• Daarintegen

Opsomming

• En
• Ook
• Verder
• Nog
• Bovendien
• Daarnaast

Oorzaak

• Daardoor
• Hierdoor
• Doordat

Uitleg of toelichting

• Namelijk
• Dat wil zeggen
• Zo
• Met andere woorden

Reden

• Want
• Omdat
• Daarom

Conclusie

• Dus
• Alles overziend
• Concluderend

Samenvattend

• Kortom
• Al met al
• Alles bij elkaar
• Samenvattend

Voorwaarde

• Op voorwaarde dat
• Mits
• Als
• Indien

Vergelijking

• Zoals
• Net als
• Hetzelfde
• Vergeleken met

Middel-doelverband

• Waarmee
• Daarmee
• Met behulp van
• Door middel van

Leesvaardig 3

Tekstgedeelte= bepaalde functie in de hele tekst

Leesvaardig 4

Argument = reden, waarom je iets vind

Soorten argumenten:

Feit

mening + objectief argument

Onderzoeksbevinding

mening + objectief onderzoeksargument

Ervaring of vermoeden

mening + ervaringsgestuurd argument

Emotie

mening + emotioneel argument

Autoriteit

mening + gezagsargument

Geloof, ideaal of persoonlijke levensovertuiging

mening + moreel argument

Vergelijking

mening + vergelijkingsargument 

Opbouwmodellen van teksten:

Voor-en-nadelen opbouw

Inleiding: probleem

Kern: oplossing

Slot: conclusie of samenvatting

Vroeger-en-nu opbouw

Inleiding: verandering

Kern: hoe het vroeger was en nu is

Slot: conclusie over verandering

Probleem-en-oplossingopbouw

Inleiding: probleem

Kern: mogelijke oplossingen

Slot: logische oplossingen

Verschijnsel-en-verklaringopbouw

Inleiding: verschijnsel

Kern: verklaringen

Slot: samenvatting

Verschijnsel-en-besprekingopbouw

Inleiding: verschijnsel

Kern: verschillende kanten van het verschijnsel

Slot: samenvatting of conclusie

Stelling-en-argumentenopbouw

Inleiding: stelling

Kern: argumenten

Slot: conclusie 

Leesvaardig 5

Samenvatten tekst ® je haalt de hoofdzaken uit een bestaande tekst

Opbouwschema samenvatting:

Per alinea ® wat is het onderwerp en de kernzin?

Gaan alle alinea’s over hetzelfde onderwerp?

Wat is de functie van elk deel in de tekst 

Leesvaardig 6

Een goede samenvatting maken:

Lees de tekst oriënterend

Onderwerp en hoofdgedachten noteren

Zoek kernzinnen en signaalwoorden

Verdeel de tekst en delen

Maak een opbouwschema

Maak een kladversie

Controleer of alles erin staat

Netversie