Laagland samenvatting hoofdstuk 13 t/m 15
13.1
- 1517: Maarten Luther spijkerde 95 stellingen aan de kerk, wegbereider van de hervorming of reformatie, de afscheiding van de rooms-katholieke kerk.
- Burgerij vond dat de RK-kerk te veel invloed had
- Calvijn had daar ook ideeën over.
- Door de boekdrukkunst werden de ideeën van Luther en Calvijn snel verspreid
- Nederland had in de 16e eeuw wel een gezamenlijke vorst, maar was geen eenheid
- Karel V wilde Nederland verenigen tot één staat met één centraal geloof, Het Rooms-Katholieke
- Tussen 1523 en 1566 werden de mensen die in Luther en Calvijn geloofden vervolgd
- Inwoners van Nederland verzetten zich tegen centralisatie(eenheidsstreven) en geloofsvervolging
- In 1566 was de beeldenstorm
- de aanloop tot de Nederlandse opstand
- de Tachtigjarige oorlog 1568-1648
- 1609-1621 Twaalfjarig Bestand, voorlopige vrede
- 1648 uiteindelijke vrede, Vrede van Münster
13.2
- In 1585 viel Anwerpen in de handen van Spanje
- Kooplieden en calvanisten vluchtten naar Amsterdam
- In het noorden maakte de handel een explosieve groei door
- Overzeese handel en tochten naar de koloniën
- Stedelijke cultuur kreeg de kans zich te ontwikkelen
- Gegoede burgerij bestuurde de staten en steden
- 17e eeuw had een stedelijke, burgelijke literatuur
- Door de kunst en literatuur ontwikkelde eigen stedelijke gedragscode, laten zien wat gewenst is
- Ontwikkeling groep jongeren die profiteerden van de economische successen van de vorige generaties
13.3
- Schilderkunst uit de 17e eeuw is erg beroemd geworden
- Gouden eeuw: het bloeiende artistieke leven en economische voorspoed
- Rederijkers: dichters die samenkwamen in de Rederijkerskamers
- Invloed was in de 17e eeuw nog groot
- Speelden een belangrijke opiniërende rol in de stad
- Renaissance ontstond in Italië, in de republikeinse stadstaten van Noord- en Midden-Italië
- Voor architecten en beeldhouwers was het navolgen van de klassieke voorbeelden makkelijker, want er waren veel werken overgebleven
- Voor schilders was het lastiger, want de voorbeelden ontbraken
- In de literatuur was er hernieuwde aandacht voor klassieke genres
- Men ging de klassieke werken vertalen(translatio), nabootsen en navolgen (imitatio) en het klassieke voorbeeld overtreffen(aemulatio)
- Parallel aan de klassieke kunst was het klassieke denken, het humanisme
- Menselijke waardigheid en zelfontplooiing komt centraal te staan
- Men wijdde zich aan de studie van de menswetenschappen: de grammatica, retorica, ethiek, poëzie en geschiedenis
- Humanisten stonden voor de menselijke waardigheid en verdraagzaamheid
- Door het humanisme herleefde het stoicisme uit de oudheid, alles kalm en met gemoedsrust aanvaarden
- Naast de menswetenschappen maakte ook de natuurwetenschappen een enorme bloei door
- Ontdekking perspectief
- Zon middelpunt van het heelal
- Succes van de Renaissance en humanisme door uitvinding van de boekdrukkunst. Behalve door boeken werden de verhalen ook snel verspreid door reizen.
- Kunst niet meer in opdracht van de adel en kerk, maar van de gegoede burgerij
- Maatschappelijke taak van schrijvers en kunstenaars: beleren, wijze les geven of kritiek leveren.
- Utile en dulce: het nuttige en aangename in praktijk brengen
- Literatuur en schilderijen hadden als doel: Lering en vermaak
13.4
- 2 verschillende groepen teksten: strijdliteratuur, verwijzing naar de actualiteit en de teksten met opvattingen uit de Renaissance en het humanisme
- 1: emblematiek, een driedelige vorm: motto(opschrift), pictura(afbeelding) en subio(uitleg)
- Emblematiek maakte gebruik van analogiedenken, alles heeft een door God gewilde betekenis, verborgen betekenis in alles
- 2: Lyriek,liederen
- Liefde nam een belangrijke plaats in in de literatuur
- Onderscheid tussen de edele en ook geestelijke, platonische liefde en de zinnelijke, lichamelijke liefde. Vaak overheerst de platonische liefde, er werd een ideaalbeeld van een ideale vrouw opgeroepen
- In de nieuwe liedboeken speelde de liefde een grote rol, de liefdeslyriek
- Inhoud van de liederen sloot aan bij het petrarkisme: De platonische liefde zegeviert over de lichamelijke liefde. De aanbeden vrouw is onbereikbaar
- Veel paradoxen en tegenstellingen, liefde wordt verheerlijkt
- Klacht van de minnaar staat centraal
- Het petrarkisme bood dichters bepaalde beelden en conventies waar ze uit konden putten. Het ging om een literair spel voor een literaire elite
- 3: sonnet gedicht van 14 versregels, valt uiteen in 2 groepen het octaaf en het sextet. Vaak inhoudelijke tegenstelling tussen octaaf en sextet; val, chute of volta
- Liefdesklacht van de wanhopige minaar
- P.C. Hooft en Petrarca: belangrijkste sonnettenschrijvers
- Belangrijk dat een dichter de literaire conventies uit zijn tijd kende
- 4; toneel
- Duidelijk stedelijke functie
- Stadsbestuur had een financieel belang bij het toneel
- Een sterk opiniërende functie
- Toneelproductie in Amsterdam was enorm, groot aanbod van ernstig toneel en komisch toneel
- Ethisch-didactisch doel: mensen een spiegel voorhouden
- Tragedie,treurspel: hoofdpersonen zijn hooggeplaatste figuren,taal is verheven, ontleend aan de klassieke oudheid
- Retorisch-didactische tragedie: door leden van de rederijkerskamer
- Aristotelische tragedie: Er wordt teruggegrepen op de handelingsgerichte structuur met de eenheid van tijd, plaats en handeling
- Komedie: mensen uit lagere klassen, spreektaal, happy end
- Klucht: korter dan komedie
14.1
- ‘Middelstand’ economisch van groot beland, maar politiek niet
- Tweede helft van 18e raakte de Republiek erg verdeeld
- Oranjegezinden: aanhangers van de stadhouders van Oranje
- Patriotten: tegen Oranje als stadhouder
- Aristocratische patriotten: voor een regentenheerschappij
- Democratische patriotten: macht van de regenten breken en de gegoede burgerij aan de macht
- 1789: Franse revolutie: burgerij tegen vorst en adel, Lodewijk XVI werd gedood
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden