Hoofdstuk 1 t/m 6: Spelling

1: HOOFDLETTERS EN LEESTEKENS:  Hoofdletters gebruik je aan het begin van de zin, bij namen zoals Jochem, en bij namen van steden en landen, zoals Engeland, Duitse en Nederlander.  Leestekens gebruiken we om een tekst beter leesbaar te maken.  Je eindigt de zin met een punt, een vraagteken of een uitroepteken. Zin met punt: We trainen vanavond niet. Zin met een vraagteken: Wat vind je van mijn haar? Zin met uitroepteken: Dat is geweldig! Namen zonder hoofdletters: zondag, maandag……..  januari, februari………..  lente, zomer, herfst….  Noorden, zuiden…….!

2: LAATSTE LETTER  -T of -D: T wit, kist, gelukt. D rood, kind, geslaagd. DT (hij) wordt, (zij) vind. Theorie: Deze theorie heet de ‘verlengproef’, je moet het woord eest langer maken met e, en of ig erachter te zetten, als je dan een T hoort, schrijf je een T aan het einde. Witte – wiT, olifanten – olifanT, machtig, machT. Als je dan een D hoort, schrijf je een D aan het einde. Geslaagde – geslaagD, wonden – wonD, aardig – aarD.  De Stam van een werkwoord: Je vind de stam door het hele werkwoord in te korten ‘kijken – kijk’. Als het hele werkwoord eindigt on –DEN dan schrijf je de stam met –D Eindigt het hele werkwoord op –TEN dan eindigt de stam met een –T. Worden – word, heten – heet, blozen – bloos.

3: MEERVOUDEN OP EN: Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op –En: lamp – lampen, weg – wegen, mes – messen, kloof – kloven. Vaak hoef je alleen maar –EN erachter te schrijven, boer – boeren. Soms moet je de laatste letter van een zelfstandig naamwoord verdubbelen, klas – klassen. Soms moet je a, e, i, o, u weghalen, schaar – scharen, been – benen. Soms een F veranderen in een V, brief – brieven. Soms een S veranderen in een Z, huis – huizen.  –ee of –ie?  Als enkelvoud eindigt op -ee: Zee – zeeën, slee – sleeën, orchidee – orchideeën. Als enkelvoud eindigt op ie, knie – knieën, bacterie – bacteriën. Als de klemtoon op de –ie valt, komt er ën bij: knie – knieën.

4: MEERVOUDEN OP –S: Vaak hoef je alleen maar –s erachter te schrijven, abonnee – abonnees. Soms moet je S apostrof erachter zetten, dat doe je als het eindigt op a, o, u, i, y, agenda’s, auto’s, baby’s. Bij afkortingen ook -‘s, mp3’s, F16’s, BMW’ s & toa’s. Woorden met 2 of 3 klinkers eindigen op –s, bureaus, essays. Voltooid deelwoord: Mijn zus is vertrokken, ik heb hard gewerkt, de brug word herstelt, vertrokken, gewerkt en hersteld zijn de voltooide deelwoorden.

5: BIJVOEGLIJK NAAMWOORD: Soms alleen –e erachter: klein – kleine, sterk – sterke. Soms laatste letter verdubbelen: fris – frisse, glad – gladde. Soms a, e, o, u weghalen: vaag – vage, rood – rode. Soms f veranderen in een V, en s veranderen in een Z: lief – lieve, doof – dove, boos – boze, reukloos – reukloze. Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord houten, zilveren, tinnen, goeden, blikken. Trema op sommige bijvoeglijke naamwoorden: officieel – officiële, reëel – reële. Officieel géén trema, officiële wél.

6: KOMMA EN DUBBELE PUNT: JE zet een komma in de zin wanneer er in de zin 2 persoonsvormen naast elkaar staan, tussen delen van een opsomming (behalve voor het woordje ‘en’), na een naam of uitroepteken aan het begin van een zin, voor het woord maar als dit woord een tegenstelling aangeeft, en voor de woorden: doordat, nadat, omdat, terwijl, want, voordat, zodat en zodra. Je zet een dubbele punt in een zin als je iets aankondigt, Bijv.: Dit is de uitslag: Jessica heeft de partij gewonnen met 7 tegen 6. Citaat voorbeeld met aanhalingstekens en dubbele punt:  Tanek zei: ‘ik heb honger, zullen we wat eten?’  Johan zei: ‘nee, over een half uur pas.’ Als het citaat voorop staat, géén dubbele punt.  ‘Ik ga naar McDonalds,’ zei Tanek.