Theorie uit experimenten - S16 t/m S23 VWO3

Hout+zuurstofhoutskool+koolzuurgas
Indicator voor zuurstof = gloeiende houtspaander
Lucht bestaat voor 79 volume-% stikstof, 20 volume-% zuurstof en 0,03 volume% koolzuurgas
10 volume-% aardgas in 1 m3 lucht: 1 m3 = 10 L dus (10x10):100=1 L aardgas

edelgassen: helium, neon, xenon, krypton, radon. Zijn door vrijwel geen aktie te bewegen.
gasX: waterstof (indic. = zuurstof+vuur)
gasY: zuurstof (indic. = gloeiende houtspaander)

dompelaar: spiraaldraad waar men water kan verwarmen
overmaat: zoveel van een stof dat er niet op gereageerd is, een teveel.

Scheidingsmethoden
Filtreren: kleinere deeltjes gaan door de filter(filtraat), grote deeltjes blijven hangen(residu)
Indampen: verwarmen van stof, stoffen met een laag kookpunt zullen verdampen, rest blijft achter.
Centrifugeren: versneld bezinken d.m.v. een machine(centrifuge)
Adsorberen: Een kleurstof laten hechten aan het opp. Van het adsorptiemiddel (bijv. silicagel)
Destilleren: is indampen, waarbij opgeloste stoffen apart worden opgevangen.
Bezinken: stof enige tijd laten staan, stof met grote dichtheid zal naar beneden zinken.
Extraheren: Je voegt een oplosmiddel toe waarbij 1 bestanddeel oplost, dan damp je deze in (of destilleert deze) en je hebt de stof.
Decanteren: afgieten


Mengsels
Vloeistof+vast=helder mengsel=oplossing
Vloeistof+vloeistof=helder mengsel=oplossing
Vloeistof+vast=troebel mengsel=suspensie
Vloeistof +vloeistof=troebel mengsel=emulsie

Verzadigd: als een stof helemaal opgelost is en er niet meer opgelost kan worden(=vol)
Onverzadigd: de stof(vloeistof) kan nog meer opnemen
Indicator: jood zetmeel (=stijfsel)
Koper  salpeterzuur
Jood: jodium zonder alcohol
Jodiumtinctuur: oplossing van jood in alcohol
Peroxide oplossing: doorzichtig
Jodideoplossing: wit
Zink: zwart

Zoutzuur: doorzichtig ( water +waterstofchloride)
Koper: rood/geel
Salpeterzuuroplossing: oplossing van salpeterzuur in water.
Jodide: wit
Broom: bruin
Hallogenen: hebben in gasvorm een kleur, komen in de natuur niet voor als elementen.
Hydrofoob: mengt niet met water
Hydrofiel: mengt met water
Liquid(l): vloeibaar
Solid(s): vast
Gaseous(g): gasvorm
Aqua(aq): opgelost in water
Kwalitatief: als je vooral op begin+eind resultaat let
Kwantitatief: als je vooral op de hoeveelheid
Endotherm: er is warmte nodig om de reactie te laten verlopen

Exotherm: er komt energie bij vrij
Activeringsenergie: energie die nodig is om een reactie te starten
Ontledingsreactie: een  meer
Zuur: zure stof (zoutzuur, accuzuur, citroenzuur)
Ph: uitdrukking voor de zuurtegraad van een waterige oplossing
fase: toestand bij kamertem.
Faseovergangen: Moleculen veranderen niet
Samenstellende stof: stof die en andere stof laat ontstaan
Samengestelde stof: stof die weordt samengesteld.

Reactieschema: X(s)+Y(l)XY(g) .. géén eigenschappen!!
Elementen: Niet-ontleedbare stoffen
Formules: beschrijving van een stof, met elementsymbolen. (in een formule duiden
elementsymbolen atomen aan)
Elementsymbolen: O -> zuurstof

H -> waterstof
Cu -> koper
Fe -> ijzer
Au -> goud
regelmaat bij reacties: - wet van massabehoud
- wet van Proust
- niet-ontleedbare stoffen komen nooit ‘alleen’ voor bij een één -> meer en meer -> één reactie
knalgas: mengsel van gas X en zuurstof
ontleedbare stoffen:
antizuren: stoffen die met zuren reageren
bazen: belangrijke groep antizuren (bijvoorbeeld soda)
edel: een edele stof reageert vrijwel nergens mee
on-edel: een onedele stof reageert met bijna alles
legeringen: mengsels van metalen (vloeibare metalen mengen altijd met elkaar). De
oorspronkelijke metalen zijn nauwelijks te herkennen; het lijken nieuwe stoffen.


wil je de STOF aangeven dan moet er een ..° boven het elementsymbool zo is Cu° de stof koper

transmutatie: omzetting van elementen (in nieuwe elementen door reactie)

stoffen bestaan uit moleculen, moleculen bestaan weer uit atomen