Hoofdstuk 1

Röntgenstraling

X-straling

In 1895 ontdekte Wilhelm Conrad Röntgen dat een bepaalde soort lamp geheimzinnige stralen uitzond. Die stralen gingen door papier en hout heen maar het gekke was ze waren onzichtbaar. Enkele jaren later gebruikten artsen deze techniek ook hij noemde het X-stralen, maar wij noemen het tegenwoordig Röntgen straling.

Een Röntgenfoto maken

Dit was natuurlijk de uitkomst alleen hadden de doctoren niet door dat er vele doden vielen doordat ze te lang bestraalt werden. De delen die niet moeten worden bestraalt bedeken ze met een loden deken.

Vragen!

Wat is Röntgen straling? 

Wie heeft Röntgenstraling ontdekt?

Wat kun je doen met Röntgen straling doen?

Met wat kun je je beschermen?

Antwoorden

is elektromagnetische straling met een iets grotere energie dan zichtbaar licht en trillingen.

Wilhelm Conrad Röngen

Een tandarts kan het gebruiken om te kijken naar je vullingen en de stand een dokter kan het gebruiken om te kijken of je ook een botbreuk hebt en een dokter kan het gebruiken bij vrouwen die zwanger zijn of de baby nog wel goed ligt

Een lodendeken

Indicatoren

Scheikundigen en biologen werken onder andere met stoffen die ze indicatoren noemen. Vertaald noemen we dat : aanwijzers. Met een indicator kun je een bepaalde stof aangeven dat komt omdat het dan van kleur veranderd.

Met indicatoren kun je bijv. onderzoeken

• Of er suiker in iemands urine zit
• Of er alcohol in iemands adem zit
• Of er zetmeel in voedingsmiddelen zit

Een indicator voor zuren

Zuren zijn stoffen die water of een andere vloeistof zuur maken. In azijn zit azijnzuur, in citroenen zit citroenzuur. Er zijn verschillende indicatoren waarmee je zuren kunt aantonen. Een van die indicatoren is Rodekoolsap. Doe een paar druppels van de vloeistof erbij als het van kleur verandert zit er zuur in. Maar dit is natuurlijk niet erg duidelijk daarom hebben we ook nog indicatoren papiertjes daarmee kun je het precies aan tonen.

Vragen!

Wat is een indicator (wat doet hij?)

Noem een aantal indicatoren

Wat zijn zuren?

Antwoorden

Een indicator is een stof waarmee men kan aantonen dat een bepaalde andere stof aanwezig is.

Suiker alcohol zetmeel

Zuren zijn stoffen die water of een andere vloeistof zuur maken.

Geluid

geluid wordt veroorzaakt door trillingen. Als je bijv. een gitaar snaar aanslaat gaat hij heel snel trillen door deze trilling ontstaan er allemaal golven in de omringende lucht dit is geluid. Hoe sneller de tril is hoe hoger de toon. Bij sommige trilling kunnen andere voorwerpen mee trillen dit noem je resonatie.

De uitvinding van de grammofoon

De natuurkundige Berliner bedacht in 1887 een manier om de golfsporen van geluid vast te leggen in een metalen schijf. Hij had de grammofoon ontdekt. Je zette een hele lichte naald op de plaat en deze draaide rond waardoor muziek ontstond om het geluid luider te laten klinken hadden ze er een soort toeter aan vast gemaakt.

De Cd speler

Met de komst van de cd-speler is ook de plantenspeler ouderwets geworden. Een cd-speler ‘leest’ de muziek van de schijf met behulp van een laserstraal. In plaats van groeven en gaatjes in de  plaat waren dit kleine discs maar een klein lijntje was waardoor de muziek nog beter klonk. En in plaats van een kleine naald laten rond draaien kwam er minuscule laserstraal vrij bij de verschillende terugkaatsingen werd er geluid omgezet.

De Mp-3 speler

Mp-3 staat voor een manier om geluid op te slaan op een computer. De geheugen ruimte die voor zoon liedje nodig was was tienmaal zo klein als voor een liedje op een cd. Bij een mp-3 speler is de cd te vervangen door een kaartje van ongebeer 4 bij 4 cm te verwisselen.

Vragen!

Wat is resonatie?

Noem de 3 verschillende muziekdragers

Antwoorden

De dingen die mee trillen

Grammofoon, cd speler, mp-3 speler

1. Extra weetje

Hoe hoger de amplitude hoe harder het geluid hoe groter de golflengte hoe langer het geluid