Theorie B examen

Muziektheorie B

Hoofdstuk 1

Enharmonisch gelijke tonen zijn tonen die hetzelfde klinken maar anders heten.

Een noot 2 maal verhogen gebruik je een dubbelkruis (isis)

Een noot 2 maal verlagen gebruik je een dubbelmol (eses)

Wanneer je een dubbelkruis of -mol wilt verlagen naar 1 kruis of mol zet je eerst een herstellingsteken neer en daarna een kruis/mol met daarachter de bij behorende noot.

Hoofdstuk 2

Kwintencirkel in beeld ---------------->

Hoe schrijf je alle 7 kruizen/mollen?

Hoofdstuk 3

Interval	Majeur	Mineur
Prime	Rein	Rein
Secunde	Groot	Groot
Terts	Groot	Klein
Kwart	Rein	Rein
Kwint	Rein	Rein
Sext	Groot	Klein
Septiem	Groot	Klein
Oktaaf	Rein	Rein

Let op! Bij het maken van bijv. deze opdracht:

r5 op Es dat j ook let op de vaste voortekens. Dus het antwoord is Bes.

Reine intervallen en grote intervallen

Hoofdstuk 4

Majeur en mineur toonladders zijn elkaars parallel als ze dezelfde vaste voortekens hebben; C majeur en a mineur hebben beide geen voortekens, dus zijn elkaars parallel.

De grondtoon van een parallelle mineur toonladder  kun je vinden op de 6^e toon van de majeurtoonladder.

Mineur toonladders hebben 3 vormen

              Oorspronkelijk/aeolisch (zelfde tonen als de majeur toonladder)

              Harmonisch (7^e toon verhoogd)

              Melodisch (6^e en 7^e toon stijgend verhoogd; dalend vervallen de verhogingen)

Hoofdstuk 5

Bij de majeur toonladders heb je grote drieklank (g3k)

Bij de mineur toonladders heb je kleine drieklank (k3k)

Grote drieklank is stapeling van 2 tertsen: een grote terts en een kleine terts op elkaar

Kleine drieklank is een stapeling van 2 tertsen: een kleine terts en grote terts op elkaar

Hoofdstuk 6

Enkelvoudige maatsoorten

driedelige maatsoorten (ternair)

regelmatig

onregelmatig

riedelige maatsoorten (ternair)

egelmatig

onregelmatig

tweedelige maatsoorten (binair)

Samengestelde maatsoorten

weedelige maatsoorten (binair)

Enkelvoudige maatsoortenzijn maatsoorten waarvan het bovenste getal een 2 of een 3 is.

De eerste tel van de maat noemen we het zware maatdeel/maataccent.

Elke maatsoort begint met zo’n maataccent/maatdeel.

Niet altijd wordt zo’n maataccent extra sterk gepeeld. Soms wordt ie ook iets verlengt.

Enkelvoudige tweedelige (binaire) maatsoorten. Dit zijn maatsoorten die als bovenste getal een 2 hebben, bijv. 2/2, 2/4, 2/8

Enkelvoudige driedelige (ternaire) maatsoorten. Dit zijn maatsoorten die als bovenste getal een 3 hebben, bijv. 3/2, 3/4, 3/8

Samengestelde maatsoorten, regelmatig

Wanneer er meer dan 3 tellen in de maat voorkomen heb je een samengestelde maatsoort.

Samengesteld regelmatige maatsoorten bestaan uit meerdere dezelfde enkelvoudige maatsoorten bij elkaar. Omdat er meer dan 3 tellen zijn komen er meer maataccenten. Niet al deze accenten zijn even belangrijk, sommige zijn lichtere accenten -> bijaccenten/nevenaccenten -> krijgen iets minder nadruk.

Samengestelde maatsoorten

Zijn onder te verdelen in:

2-delige maatsoorten -> binair -> hebben 2 groepen als hoofdverdeling

3-delige maatsoorten -> ternair -> hebben 3 groepen als hoofdverdeling

Samengestelde maatsoorten, onregelmatig

Bestaan uit meerdere enkelvoudige maatsoorten (groepjes van 2 en 3) door elkaar.

Ook hier zijn er meer dan 3 tellen in een maat en zijn er meer maataccenten, maar niet even ver van elkaar, vandaar, onregelmatig.

Hoofdstuk 7

Hoofdaccent komt op de 1^e tel van de maat

Andere maatdelen noemen we licht (want ze hebben geen accent)

Het hoofdaccent noemen we ook wel: zwaar maatdeel of steunpunt

Het nevenaccent noemen we ook wel: relatief zwaar maatdeel

Wanneer een zwaar of relatief zwaar maatdeel verbonden is met een voorafgaand licht maatdeel ontstaat de syncope.

Dit voorbeeld laat zien dat de 4^e tel (licht maatdeel, geen accent) verbonden is aan de 1^e tel (zwaar maatdeel) van de volgende maat. Dit heet dus een syncope.

In een driekwartsmaat valt het zware maatdeel op de 1^e tel, de 2^e en 3^e tel zijn allebei licht. Het voorbeeld laat je zien dat de 1^e tel van de 2^e maat verbonden is met de 3^e tel van de 1^e maat: syncope

Een voorbeeld van een syncope in 2/4 maar dan bínnen de maat ziet er zo uit:

e 1^e tel is het zware maatdeel, de 2^e het lichte. Wanneer je de tellen onderverdeeld in achtsten valt het relatief zware maatdeel op de 3^e achtste.

In maat 3 is de 3^e achtste overgebonden aan de vorige 2^e achtste, daardoor ontstaat er een syncope.

Maat 3 is de syncope hoe die in de muziek genoteerd wordt.

Dit zijn nog 2 voorbeelden van syncopen:

Hoofdstuk 8

Antimetrische figuren zijn ritmische figuren die de regelmatigheid onderbreken.

Je kunt noten in het notenschrift alleen maar in 2en delen.

Gaat het ritme in 3en dan wordt de stip of triool ingevoerd.

Duool is bijna altijd vertragend

Triool is bijna altijd versnellend

Duool zijn 2 noten in de tijd van 3 dezelfde noten

Triool zijn 3 noten in de tijd van 2 dezelfde noten

Hoofdstuk 9

Een abbreviatuur is een afkorting. Dat is om het notenbeeld overzichtelijk te maken.

Hoofdgroepen afkortingen:

- Afkortingen voor toonherhalingen

- Afkortingen voor herhaalde wisseling van tonen

- Afkortingen voor terugkerende figuren

Toonherhalingen zien er zo uit:

Afkortingen voor herhaalde wisseling van tonen:

Afkortingen voor terugkerende figuren:

oofdstuHk 10

Tempi bepalen de snelheid waarmee tellen op elkaar volgen.

Zeer langzame tempi

Largo                  breed

Lento                  slepend

Adagio                langzaam met uitdrukking

Grave                  ernstig, zwaar

Matige langzame tempi

Larghetto                         een beetje breed

Andante                           rustig gaand

Andantino                       voor 1800; langzamer dan andante

                                          Na 1800; sneller dan andante

Matig snelle tempi

Allegretto                         een beetje vrolijk en vlug

Moderato                        matig

Allegro moderato          matige snel

Snelle tempi

Allegro                              vlug en levendig

Allegro con spirito          snel en geestdriftig

Allegro con fuoco           snel met vuur

Zeer snelle tempi

Allegro vivace                 levendig

Allegro assai                    zeer snel

Presto                               zeer snel

Prestissimo                      vliegensvlug

Veloce                              vliegensvlug

Vertragingen en versnelling

Rallentando                    geleidelijk langzamer worden

Ritenuto                           plotseling vertragen

Accelerando                    versnellen

Stringendo                       sneller en sterker worden

Poco                                  een beetje

Pochettino                       een klein beetje

Poco à poco                     beetje bij beetje

Più                                     meer

Meno                                minder

Molto                               veel, zeer

Non troppo                     niet te veel

Hoofdstuk 11

Agitato                             opgewonden, gejaagd

animato                           levendig, opgewekt

cantabile                          zangerig

con moto                         met beweging

dolce                                 liefelijk

expressivo                       met uitdrukking

feroce                               wild

gracioso                           sierlijk

maestoso                         groots, verheven

mosso                              beweeglijk

sostenuto                        gedragen, breed

Hoofdstuk 12

pp                        pianissimo

p                          piano

mp                      mezzopiano

mf                       mezzoforte

f                           forte

ff                          fortissimo

cresc.                  crescendo          geleidelijk sterker worden

decresc.             decrescendo     geleidelijk zachter worden

dim.                    diminuendo      geleidelijk zachter worden

Betekenen ongeveer het zelfde als diminuendo:

smorzando        wegstrevend

morendo           uitstrevend

fp          forte-piano                      sterk en direct daarna zacht

sfp         sforzando-piano             toon benadrukken en direct daarna zacht

sf           sforzando                        toon benadrukken

sfz

rfz         rinforzando                     benadrukking van een grote groep tonen

rinf

Hoofdstuk 13

staccato             los van elkaar of kort spelen

staccatissimo    zeer kort spelen

portato               breed maar niet gebonden spelen

marcato             iedere toon benadrukken

marcato             lang accent spelen

non legato         niet gebonden, zeer breed spelen

leggiero              licht

tenuto                de toon over de volle lengte aanhouden

flatterzunge      het spelen van een rollende toon

con sordino       met demper

Hoofdstuk 14

Harmonie-orkest

Houten blaasinstrumenten -> fluiten, fargotten, klarinetten, hobo’s, saxofoons

Koperen blaasinstrumenten -> trompetten, cornetten, hoorns, baritons, trombones, bastuba’s

Slagwerk

Soms zie je enkele strijkinstumenten. Meestal zijn dat dan contrabassen. En heel zelden cello’s.

Uitbereiding van de houtenblaasinstrumenten:

fruitgroep -> piccolo

hobo’s -> althobo

klarinetgroep -> es-klarinet, alt-klarinet, basklarinet

fargotten -> contrafargot

saxofoons -> sopraan-, alt-, tenor-, baritonsaxofoon

Fanfare-orkest:

Houtblaasinstrumenten -> alleen saxofoons

Koperen blaasinstrumenten ->  bugels, trompetten, cornetten, hoorns, baritons, trombones,

bastuba’s

slagwerk

Brassband:

koperen blaasinstrumenten ->  cornetten, bugels, althoorns, baritons, euphoniums, trombones,

                                                         bastuba’s

slagwerk

Symfonie-orkest

houten blaasinstrumenten -> fluiten, hobo’s, klarinetten, fargotten (bij uitzondering saxofoons)

koperen blaasinstrumenten -> trompetten, hoorns, trombones, bastuba’s

strijkinstrumenten -> violen, altviolen, cello’s, contrabassen

slagwerk

bijzondere instrumenten -> harp, piano