Hoofdstuk 34

34.1

De interne winst en verliesrekening wijkt sterk af van de externe winst en verliesrekening. Dit komt doordat het doel van beide totaal anders is: intern voor informatie en extern voor het afleggen voor verantwoording. De interne winst en verliesrekening is dan ook veel gedetailleerder.
Een ander groot verschil is hoe met de interest wordt omgegaan. In de interne winst en verliesrekening is interest 1 kostensoort. In de externe verslaggeving worden interestkosten en interestopbrengsten apart opgenomen.

In H31 hebben we vermeld dat we een toelichting op de winst en verliesrekening in de jaarrekening moeten opnemen. Voor deze toelichting geldt hetzelfde als bij de toelichting op de balans: een deel bestaat uit algemene gegevens zoals de waarderingsgrondslagen en een deel heeft betrekking op de specifieke posten.


De gebruikte waarderingsgrondslagen voor de winst en verliesrekening moeten natuurlijk dezelfde zijn als die voor de externe balans. Op de balans worden de duurzame activa gewaardeerd tegen aanschafprijs of actuele waarde. Voorraden worden gewaardeerd volgens het fifo-systeem, volgens het lifo-systeem of met de behulp van de vaste verrekenprijs. In de toelichting op de winst en verliesrekening moet dan ook het systeem van afschrijven en de waarderingsgrondslag worden vermeld. In de toelichting op de winst en verliesrekening moet dus vermeld worden welk bedrag in de betreffende periode op de vaste activa is afgeschreven en hoe de afschrijving is berekend.

In de toelichting op de winst en verliesrekening moet met betrekking tot de overheadkosten afzonderlijk worden aangegeven:
- De omvang van de salarissen;
- De omvang van de sociale lasten;
- De pensioenlasten;
- De bezoldiging van de directie en de commissarissen, incl. pensioenlasten.

Dit voorschrift heeft betrekking op de openbaarheid van gegevens van de nv of bv. Vroeger konden in een grote onderneming waar bijvoorbeeld enkele duizenden mensen werkten, hoge salarissen van directieleden en commissarissen worden weggewerkt in de totale salarispost van de onderneming. Dat kan dus nu niet meer. Naast het bedrag dat aan de directieleden en de commissarissen wordt uitgekeerd, moet ook hun aantal worden vermeld. Een eenvoudige deling leert dan wat het gemiddelde salaris van een directielid en een commissaris is.

We schreven in H33 al dat voor het overgrote deel van de personeelsleden een pensioenregeling geldt. Een deel van het salaris van de werknemers wordt ingehouden voor de pensioenvoorziening (pensioenpremie). Maar ook de onderneming draagt meestal een gedeelte bij aan de pensioenvoorziening van haar personeelsleden. Het totaal hiervoor bestemde bedrag moet ook in de toelichting op de winst en verliesrekening worden vermeld.


34.2

In de 2 vorige hoofdstukken heb je gezien hoe een externe balans van een onderneming in elkaar zit. Op de balans komt de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening tot uitdrukking. Die nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening wordt vastgesteld op de winst en verliesrekening.
Door het resultaat uit gewone bedrijfsoefening te verminderen met de te betalen vennootschapsbelasting ontstaat uiteindelijk de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening.

De omzet zoals we die tot nu toe gebruikt hebben, wordt netto-omzet genoemd. De netto-omzet is gelijk aan de afzet x nettoverkoopprijs. De nettoverkooppprijs is de verkoopprijs na aftrek van verstrekte kortingen.

Wanneer we de netto-omzet verminderen met de inkoopwaarde van de omzet (incl. inkoopkosten), vinden we het bruto-omzetresultaat. Er wordt gesproken van een brutoresultaat omdat van dit resultaat nog de overige kosten van de onderneming af moeten.
Die overige kosten worden overheadkosten genoemd.

Door het bruto-omzetresultaat te verminderen met de overheadkosten, vinden we het netto-omzetresultaat.

In de meeste ondernemingen komen interestbaten en interestlasten voor. Het verschil tussen beide wordt het financieringsresultaat genoemd. Een voordelig financieringsresultaat wordt bij het netto0omzetresultaat opgeteld, terwijl een negatief financieringsresultaat daarvan wordt afgetrokken. Het resultaat van deze optelling of aftrekking is het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening. Hierop brengen we vervolgens de vennootschapsbelasting in mindering om de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening te berekenen.

Het zal je niet verwonderen dat er relaties bestaan tussen de balans en de winst en verliesrekening.

Zo is het bedrag van de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening op de winst en verliesrekening gelijk aan de nettowinst op de balans. De afschrijvingskosten zoals die in de toelichting op de winst en verliesrekening staan, zijn gelijk aan de waardedaling van de activa op de balans (tenzij er nieuwe activa zijn aangeschaft)

VOORBEELD 34.1

Van onderneming werkman bv worden over 2008 de volgende gegevens verstrekt:

Netto-omzet: $518.300
Inkoopwaarde van de omzet: $439.700
Algemene kosten: $42.700
Verkoopkosten: $8.400
Interestbaten: $4.200
Interestlasten: $2.600
Vennootschapsbelasting: 25%

Stel voor Werkman bv de winst en verliesrekening over 2008 samen in pagina vorm.

ANTWOORD:

Netto-omzet 518.300
Inkoopwaarde van de omzet 439.700
____________________________________
Bruto-Omzetresultaat 78.600

Algemene kosten 42.700
Verkoopkosten 8.400
____________________________________
Overheadkosten 51.100

____________________________________
Netto-omzetresultaat 27.500

Interestbaten 4.200
Interestlasten 2.600
____________________________________
Financieringsresultaat 1.600
___________________________________
Resultaat uit gewone
bedrijfsuitoefening 29.100
Vennootschapsbelasting
25% van 29.100 7.275
___________________________________
Nettowinst uit gewone
bedrijfsuitoefening 21.825