Jodendom par. 1 t/m 4

722 v. Chr: het noordrijk weggevaagd door de Assyriërs.

586 v. Chr: het zuidrijk houd op met bestaan. Dat jaar word ook de tempel van Salomo verwoest door de Babyloniers.

500 v. Chr: het Babylonische rijk word verovert door de Perzen.

331 v. Chr: Alexander de Grote verovert het Perzische rijk.

165 v. Chr: de Joden zijn boos omdat Antiochus joodse gebruiken verbied dus de joden komen in opstand en verslaan de Syriërs.

70 n. Chr: de joden komen in opstand tegen de Romeinse overheersing en die verwoesten Jeruzalem en zijn Tempel.

Algemene Kennis
God is voor joden uniek. God is eeuwig en oneindig. Het jodendom is de oudste godsdienst die in 1 god gelooft. God heeft met veel joden een verbond gesloten. Hierom beschouwen joden zich als het uitverkoren volk. Als joden zich aan de beloften van god houden dan beschermt god de joden.     

Joden geloven in een verlosser (Messias) die de wereld beter zal maken. Sommige joden geloven dat de Messias er voor zal zorgen dat het rijk van god op aarde komt. Andere joden geloven in de hemel en dat het beter word na het leven.                

Je hebt verschillende soorten joden.

Orthodoxe Joden: ze zijn heel trouw aan de regels in de Thora. Je herkent ze wel door hun zwarte kleding en lange baarden.

Liberale Joden: de Thora vormt een bron van inspiratie voor de liberale joden. Ze zijn ook niet zo streng als de orthodoxe joden.

Niet-religieuze joden: ze horen wel tot de joodse groepsbevolking maar ze geloven niet in god en houden zich ook niet aan de leefregels. Ze zijn meestal alleen maar jood omdat hun moeder jood was.

Geschiedenis
2000 v. Chr: 4000 jaar geleden leefde Abraham. God wil dat Abraham het beloofde land vind. Hij sluit een verbond met Abraham en Abraham moet zijn familie verlaten. Hij zal een groot volk krijgen en veel geluk en vrede. Abraham geeft zijn zoon Isaak de belofte door om het beloofde land te vinden en Isaak geeft dat weer door aan Jacob zijn zoon. Jozef is een zoon van Jacob en word koning van Egypte en red zijn familie aan hongersnood.        

1300 v. Chr: Er komt een farao in Egypte en die gebruikt de joden als slaven. Mozes vlucht en gaat opzoek naar het beloofde land. Die uittocht uit Egypte ( de Exodus) word herdacht met het paasfeest.               

1000 v. Chr: Koning David is goed voor het Joodse volk, hij voert veel oorlogen tegen de Filistijnen. Zijn zoon, koning Salomo bouwt een tempel voor god die een tijd van vrede en eenheid betekent. Na koning Salomo valt het rijk uiteen in een noordrijk en zuidrijk. Zie gebeurtenissen*.                                

0-500na Chr:  tijdens de tijd van de Romeinse heersers komt Jezus. Zijn ideeën zijn het jodendom. Jezus was jood. Jezus word door Pilatus ter dood veroordeelt want hij is zogenaamd een bedreiging. Er zijn maar een paar joden die zich bekeren toen tot het christendom want andere vonden jezus geen profeet of Messias. De joden komen vaak in opstand en de Romeinen verwoesten daarom Jeruzalem en zijn tempel. Masada het laatste bolwerk valt ook en veel joden verspreiden zich over de wereld. Dit is de Diaspora (verstrooiing). De synagoge is vanaf de vijfde eeuw.  Een bekende rabbijn is rabbi Akiba. Hij maakt wat regels zoals de Misjna (de mondelingen Thora).                               

1500 na Chr: de islamitische godsdienst komt op en verspreid zich. Voor de islam is Jeruzalem het tweede Mekka. Er komen de El-Aqsa-moskee en de Rotskoepel in Jeruzalem. Spanje word gedomineerd door de Islam. Het Jodendom heeft zijn hoogtepunt: de Gouden Eeuw van het Arabische jodendom. Het samengaan van Arabische en joods cultuur word in die tijd het Sefardische jodendom genoemd. Joden kunnen zich goed cultureel ontwikkelen in Spanje. Maimonides rangschikt joodse wetten naar onderwerp en geeft duidelijk uitleg. Het jodendom dat zich ontwikkelt word wel het Asjkenazisch jodendom genoemd. Rasj is een bekende joodse schrijver. Hij sticht een leerhuis in Troyes en schrijft belangrijke Bijbelcommentaren. In de middeleeuwen worden de joden achtergesteld.  Christenen vinden dat joden Christus hebben vermoord. En daarvoor moeten ze boeten. Er zijn kruistochten tegen joden. Joden krijgen de schuld van oorlogen en pestepidemie. Dit denken mensen omdat ze joden raar vinden om hun kleding enzo. Joden mogen niet bij een gilde. Soms worden joden tot het christelijke geloof gedwongen. In 1216 bepaalt paus Innocentius 3 dat joden apart moeten leven en een onderscheidsteken te dragen, de gele vlek. Ze moeten ook een joden hoed op en moeten in een getti wonen. Later krijgen de joden het ook moeilijk in Spanje en Portugal en moeten zich bekeren of vluchten. In 1492 is de Islam weg en worden de joden verdreven uit Spanje.

1500-1900 na Chr:  Palestina hoort van 1516 tot 1917 bij het Ottomaanse Rijk. De Asjkenazische joden vestigen zich in Oost-Europa. In de 17e eeuw zijn er voor het eerst joodse gemeenschappen in Amsterdam. Voor een deel zijn dat Marranen: joden die in Spanje gedwongen waren geweest zich tot het christendom te bekeren. Zelfs dan worden de voormalige joden niet goed geaccepteerd. Ze worden vervolgt en vermoord. Eerder worden ze door leiders van de reformatie (zoals Luther) verweten dat ze niet bij het christendom willen en ze noemen joden anti-Christus. Johannes Calvijn was minder negatief over joden. Veel joden vluchten naar Nederland. Tijdens de Franse Revolutie gaat het beter en ze krijgen gelijke rechten. In 1839 krijgen de joden in het Ottomaanse Rijk ook gelijke rechten. In het begin achttiende eeuw komt de stroming het Chassidisme. Dat is een vrome orthodox-religieuze stroming. In de negentiende eeuw komt moderne wetenschap op een liberale richting. In Duitsland en Amerika noemen ze dit Reformjodendom. Veel invloedrijke mensen kwa geestelijkheid zijn joods. Baruch de Spinoza, Heinrich Heine, Karl Marx, Gustav Mahler, Albert Einstein, Franz Kafka, Sigmund Freud en Marc Chagall.