Inleiding in de ethiek

Hoofdstuk 2: Ehtiek Inleiding De verschillende onderdelen van de algemene theorie komen nu weer terug zoals je ze binnen de ethiek kunt aantreffen. Er worden nu enkele aspecten verder omschreven. Er worden linken naar levensbeschouwelijke benaderingen gelegd en er wordt een procedure uiteengezet die gevolgd moet worden om tot een verantwoord ethisch oordeel te kunnen komen. 1. Het object Het object van de wetenschap ethiek is de mens. Je kijkt dan specifiek naar het gedrag. Alles bij elkaar zeg je dat het object van ethiek de menselijke moraal is. 2. De vraagstelling De centrale vraag bij ethiek is: “hoe moet men binnen een concrete situatie handelen met het oog op het goede?” Deze vraag wordt dus gesteld aan het object. (De moraal van een mens).
3. Het doel De vraagstelling van hierboven wordt gesteld om vast te kunnen leggen wanneer iets goed is. De mens vraagt binnen de ethiek wat heilzaam is. Heilzaam is het tegenovergestelde van gebrokenheid. . het goede is een ideaal, een wensdroom. Alles levensbeschouwingen hebben een ideaal of een wensdroom. Voor aanhangers van Hitler bijvoorbeeld was hun ideaal: een derde Rijk. 4. De aard Net als elke levensvraag is de vraag die centraal staat bij ethiek nooit alleen maar verstandelijk. Daar zijn allerlei redenen voor. Menswaardigheid: elk mens heeft een unieke eigen waarde en daar moet men rekening mee houden! 5. De taal De aanleiding als je iemand zo’n ethische vraag stelt is meestal een situatie van gebrokenheid, onheil, onrecht. Dus omstandigheden die kwade of angstige gevoelens bij je naar binnen halen. Zoiets noemt men contrastervaringen: ze staan in contrast met wat het eigenlijk zou moeten zijn. Appèlervaringen haken in op contrastervaringen: ze roepen mensen op om een eind te maken tegen het onrecht. Daarbij is De Tweede Taal erg belangrijk. 6. Begrippen De moraal is dus een belangrijk ethisch begrip. Het heeft allemaal te maken met de gevoelens en ideeën van mensen, kortom waarden. Deze ethische hebben gevoelsmatige kanten. Daarom zijn ze moeilijk in eerste taal weer te geven. Normen zijn dan natuurlijk ook erg belangrijk in de ethiek, omdat het de wegen zijn waarlangs deze ethische waarden bereikbaar worden. Binnen de ethische benadering past dus een eigen object, vraag, doel, aard en eigen begrippen. Hoofdstuk 3: de Moraal Inleiding Het gaat dus in de ethiek om de moraal. Wat de moraal is en wat de positie van de moraal is ten opzichte van een levensbeschouwing wordt in dit hoofdstuk verder uitgewerkt.
1. de verschillende kanten van het moraal Het doel van ethiek is een bepaald moraal te analyseren en daar een oordeel over te geven. Dat zijn twee verschillende dingen:  Als je iets analyseert, doe je dat met je verstand. Je stelt vragen om er achter te komen hoe iets is.  Als je een oordeel gaat geven, dan doe je dat op grond van een eigen levensbeschouwing met gebruik van je eigen moraal. Je betrekt er dus ook je eigen ervaringen en gevoelens bij. 2. De situatie Vragen naar het juiste gedrag komen steeds op binnen allerlei situatie. Het kan een allerdaagse kwestie zijn maar ook iets dat staat op leven en dood. Het kan iets persoonlijks, maar ook iets maatschappelijks hebben, bijvoorbeeld:  Moet ik huiswerk maken, of zal ik TV gaan kijken?  Zouden drugs gelegaliseerd moeten worden?  Mag je je vrienden in de steek laten?  Enz. enz………… Dus de algemene vraag die je kan stellen is:  Hoe moet ik binnen een concrete situatie handelen met het oog op het goede? Je moet wel, vòòr je een oordeel geeft, goed op de hoogte zijn van de situatie. Want als je dat niet doet kan je een vooroordeel geven over iets dat misschien niet waar is. 3. Het geweten Elk vragend subject heeft een moraal. Deze is geworteld in zijn levensbeschouwelijke identiteit. Een ander woord voor het persoonlijk moraal is het geweten. Een geweten is niet aangeboren. Het ontwikkelt zich binnen de eigen identiteit. Je geweten is een soort resultaat van je opvoeding. Een geweten wordt gevormd. 4. De moraal in de samenleving De moraal is dus het object van de ethische benadering. Je kunt als ethicus dus de persoonlijke moraal, het geweten, van iemand benaderen met de analytische vraag: wat houdt deze in en hoe is deze ontwikkeld? En met de beoordelende vraag: is dit de juiste moraal? Nu, in onze multiculturele samenleving, zie je duidelijk dat sommige groepen een zelfde soort moraal hebben. Bij sommige van die groepen mogen bijvoorbeeld ouders hun kinderen lijflelijk straffen. Bij dit voorbeeld kun je ook weer de vraag stellen: mag je je kinderen lijfelijk straffen? Het is erg moeilijk om daar een antwoord op te geven. 5. Het doel Waarom zou je de ( persoonlijke of groeps) moraal bestuderen? Daarop zijn 2 antwoorden mogelijk:  In je eigen belang. Je kan de gevolgen van je eigen daden nooit overzien. Je kan met een bepaald gedrag schuldgevoelens of iets dergelijks kweken. Je moet proberen, ook al is de beslissing die je genomen hebt onjuist, goed met je eventueel tegenstrijdige gevoelens om te gaan. Als je ze op een, volgens jou, goede manier hanteert, dan doet het de minste pijn.  In het maatschappelijk belang. Je moet proberen op basis van je beslissing rekening houden met andere mensen om je heen zodat zij er niet de dupe van worden. Dit kan vaak heel moeilijk zijn. Samenvattend kan men zeggen dat het doel van de bestudering van de moraal is het in kaart brengen van argumenten voor een juiste moraal.
1. Levensbeschouwing Ethische vragen bestrijken vele terreinen van het leven. Het kent verschillende kanten: persoonlijke, sociale, enz…… Bij elke ethische vraag speelt de centrale ethische vraag op de achtergrond altijd mee. Hoofdstuk 6: Hoe men tot een juist oordeel komt. 1. Probleem: De terroristische aanslagen in de Verenigde Staten, en de oorlog in Afghanistan. In het dagblad De Limburger van donderdag 6 december 2001 stond het volgende bericht: (zie volgende badzijde) 2. De moraal van het subject Waarom heb ik dit onderwerp gekozen? Deze kwestie, en trouwens de hele oorlog van Amerika tegen het terrorisme, vind ik echt afschuwelijk. Ik vind het goed dat Amerika iets wil ondernemen om van die terroristen af te komen maar dat er dan zoveel onschuldige mensen onder moeten lijden vind ik absurd! Ik heb nu zomaar een bericht uit de krant genomen die te maken heeft met deze kwestie. Vraagstelling:  Is het goed hoe men handelt in deze situatie door zomaar bommen op het Afghaanse tunnelcomplex Tora Bora te gooien?  Waarom moeten er zoveel mensen onder lijden? Dat is toch geen goede zaak?  Hoe handelt de organisatie Artsen Zonder Grenzen? Goed of slecht?  Hoe zul je wel moeten handelen in deze situatie met het oog op het goede? 3+4.De moraal van de partijen en hun levensbeschouwelijke achtergronden. De Situatie Het begon allemaal op die beruchte 11 september in 2001, toen de 2 vliegtuigen zich in de beide torens van het WTC in New York boorden. De Amerikaanse ambassade ging er gelijk van uit dat het een grote terroristische aanslag was. Naderhand gaat men ervan uit dat de leider van de organisatie Taliban er achter zit: Osama Binladen. De Taliban hanteert een streng Islamitisch geloof. De Amerikanen wilde deze aanslag niet ongemerkt aan zich voorbij laten gaan en op dit moment proberen ze Osama Binladen te pakken te krijgen. Dat kan dus niet zonder oorlog, volgens de Amerikanen. Het werd dus ook een oorlog waarbij (honderd?)Duizenden onschuldige mensen de dood vonden. Het bericht wat ik gevonden heb komt uit Dagblad de Limburger van 6-12-01. Dit soort artikelen vind je dagelijks in de krant. (Wat eigenlijk geen goede zaak is). Het moraal van de Talibanstrijders is dat ze( ik weet niet waarom) een ongelooflijke hekel aan de westerse wereld ( maar vooral de Amerikanen) hebben. Ik denk dat je het land Afghanistan van nu kunt vergelijken met het Duitsland van een paar jaar voor WO2. De bewoners zijn gehersenspoeld door Binladen. Het moraal van de Amerikanen(de westerse wereld) is: Ze willen de wereld beschermen tegen het terrorisme. Ze proberen(op een slechte manier) vrede in de wereld te krijgen.
5. Wat is het goede in deze Acties? Ik zie er echt geen nut in de acties. Want alles lijdt tot oorlog lijkt het. Het enige goede wat ik van deze acties heb gezien is de hulp die organisaties zoals Artsen Zonder Grenzen, ea verlenen. Het is verschrikkelijk als je op de tv beelden ziet van compleet onschuldige mensen. “Ze waren al arm en nu is hun huis ook al gebombardeerd, ja, dat komt er ook nog bij”. En als je alleen de titel van zo’n bericht leest: ”veel doden door bommen op Tora Bora”, dan krijg je al kippenvel van afschuw. Dan denk je: “ja, dat kan er ook nog wel bij!”. In één woord: VERSCHRIKKELIJK!!!! 6. wat zou ik in deze situatie doen? Ik zou niet weten wat ik in deze situatie zou moeten doen. Maar één ding is zeker: ik zou geen oorlog voeren. Ik denk dat je er weinig mee bereikt. Er vallen heel veel onschuldige doden en het is gewoon niet goed!